به گزارش مسیر اقتصاد در مطلب قبل بیان شد که صادرات کالاهای مکشوفه قاچاق در صورت امکان، بهترین گزینه‌ای است که میتوان برای کالاهای مکشوفه قاچاق متصور شد؛ چراکه معایب ورود کالاهای قاچاق به بازار داخل را ندارد و برخلاف روش امحاء، موجبات از بین رفتن ارزش اقتصادی تجمیع‌شده در کالاهای مکشوفه را نیز فراهم نمی‌نماید و منافع حاصل از فروش کالاها به خزانه دولت واریز می‌گردد.
اما این روش تنها برای بخشی از کالاهای مکشوفه قاچاق قابل اجراست. بنابراین لازم است برای این دسته از کالاها راهکار دیگری مورد استفاده قرار بگیرد.
در ادامه به بررسی دیگر راهکارهای رسیدگی به این کالاها پرداخته میشود:
۲- اهداء به موسسه‌های خیریه، هلال احمر و افراد محروم
اعطای کالاهای مکشوفه به موسسه‌های خیریه، هلال احمر، کمیته امداد و دیگر نهادهای خیریه از چند منظر اشکال اساسی دارد. اولا این مسئله موجب میشود که کالاهای قاچاق وارد بازار کشور شود و اثر مخرب آن بر تولید داخل برقرار خواهد بود؛ دوما عمده نیاز این موسسه‌ها محصولات غذایی و دارویی است که بخش کمی از کالاهای مکشوفه را شامل میشود که عمدتا از نظر بهداشتی نیز مورد تأیید نیستند و بنابراین عمده کالاهای مکشوفه به طور مستقیم مورد نیاز این موسسات نیستند؛ سوما باید تلاش شود که فرآیند قاچاق کالا، کشف آن و فروش کالاهای مکشوفه، منفعت چندانی برای نهادهای داخلی نداشته باشد، چراکه در غیر این صورت این سازمان‌ها منفعت خود را در افزایش میزان قاچاق و کشف آن می‌بینند و ممکن است به همین دلیل دست به اقدامات نامناسبی بزنند. بنابراین میتوان گفت اهداء کالاهای مکشوفه قاچاق به موسسه‌های خیریه روش مناسبی نیست.
۳- دیگر راهکارهای جایگزین برای جلوگیری از امحاء
راهکارهای دیگری نیز برای استفاده از کالاهای قاچاق مطرح شده است که همگی آن‌ها تنها در موارد بسیار خاص و استثنایی کاربرد دارند. یک نمونه استفاده تحقیقاتی از کالاهای مکشوفه قاچاق است که این راهکار نیز تنها برای برخی کالاها قابل استفاده است. در واقع برخی از سازمان‌های تحقیقاتی کشور برای تحقیقات خود نیاز به محصولاتی دارند که به دلایل مختلف امکان خرید آن را ندارند. در صورتی که امکان صادرات مجدد کالایی فراهم نباشد، استفاده تحقیقاتی از آن می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد؛ اما همانطور که گفته شد این روش تنها برای تعداد معدودی از کالاهای با فناوری بالا قابل استفاده است. یک نمونه دیگر استفاده از کالاهای مکشوفه در موزه‌ها برای بازدید است که این روش نیز برای تعداد معدودی از کالاهای مکشوفه قاچاق قابل اجراست.
۴- امحاء کالاهای مکشوفه قاچاق
از بین بردن کالاهای مکشوفه قاچاق گرچه موجب تخریب ارزش اقتصادی تجمیع‌شده در کالاهای مکشوفه می‌گردد ولی این مزیت را دارد که از ورود آن‌ها به بازار داخل جلوگیری می‌کند. به همین دلیل در بسیاری از نقاط جهان نیز کالاهای مکشوفه قاچاق را امحاء میکنند تا به تولیدات داخلی آن‌ها آسیبی وارد ننماید. اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود، آن است که اصولا نباید حجم قاچاق و بالتبع آن کالاهای مکشوفه قاچاق به قدری زیاد باشد که امحاء بخش قابل توجهی از آن سرمایه زیادی از کشور را به نابودی بکشاند. در واقع لازم است ابتدا با سیاست‌های مناسبی که در خصوص مبارزه با قاچاق کالا بیان شد، از حجم کالای قاچاق کاسته شود.
به طور خلاصه، راهکارهای بیان شده برای رسیدگی به کالاهای مکشوفه قاچاق عبارتند از:
۱- اولویت قرار دادن صادرات کالاهای مکشوفه قاچاق (به استثناء کالاهای بند قبل) با در نظر گرفتن این موضوع که تنها امکان صادرات بخشی از این کالاها میسر است؛
۲- عدم اهداء کالاهای مکشوفه به موسسه‌های خیریه؛
۳- استفاده محدود از کالاهای مکشوفه در موارد خاص همچون استفاده تحقیقاتی از کالای با فناوری بالا؛
۴- امحاء کالاهای ممنوعه (همچون مواد مخدر و مشروبات الکلی)، محصولات بهداشتی و غذایی که سلامت آن‌ها مورد تأیید نیست، و همچنین کالاهای مکشوفه‌ای که امکان صادرات آن‌ها فراهم نیست و جزء کالاهای با کاربری خاص (بند قبل) نیستند، به منظور جلوگیری از ورود آن‌ها به بازار داخل.
