به گزارش مسیر اقتصاد مرکز تجارت و سرمایه گذاری آلمان به تازگی گزارشی منتشر نموده است و در آن به بررسی روندهای تجارت جهانی در شرایط کنونی عرصه بین الملل پرداخته است. در ادامه به مباحثی که در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته است، پرداخته می شود.
توافقات تجاری راهکار کشورها در دستیابی به بازارهای هدف
از دیرباز در عرصه نظام تجارت جهانی، توافقات تجاری از اهمیت ویژه ای در افزایش دسترسی کشورها به بازارهای هدف برخوردار بوده اند. وجود قوانین بازدارنده و همچنین عدم ثبات در قوانین همواره مانع اصلی تجارت جهانی بوده است که تنها با انعقاد توافقات تجاری امکان رفع این موانع فراهم است.
به طور خاص در زمان فعلی که کشورهای جهان قوانین و محدودیت های متعددی در عرصه تجارت خارجی وضع نموده اند، عدم برقراری توافقات تجاری به طور مؤثری بر تبادلات تجاری کشورها اثر می گذارد و می تواند به محروم شدن صادرکنندگان یک کشور از بازار دیگر کشورها منجر شود.
چندجانبه گرایی رویکرد قدیمی نظام تجارت جهانی
تمایل کشورها برای انعقاد توافقات تجاری، به منظور ثبات بخشی و تسهیل روندهای تجاری از دیرباز وجود داشته است. شکل گیری توافق تجارت و تعرفه موسوم به گات در سال های پس از جنگ جهانی دوم و توسعه آن به سازمان تجارت جهانی در سال ۱۹۹۵، در همین راستا در دستور کار کشورهای جهان قرار گرفته است.
هدف از شکل گیری این نهادها، حذف موانع تجارت جهانی و شکل دهی به یک نظام یکپارچه به مرکزیت یک نهاد بین المللی بوده است که در عمل رویکرد چندجانبه گرایی در نظام تجارت جهانی را ایجاد کرده است.
بر این اساس یکی از اصول بنیادین گات و بعدها WTO، از این قرار بوده است که اگر یک کشور عضو بخواهد امتیازی تجاری را به یک کشور دیگر اعطا کند، باید دیگر کشورهای عضو را نیز مشمول این امتیاز نماید.
عدم موفقیت WTO در دسترسی به توافق جدید
اما همین اصل بنیادین در نهایت موجب شده است تا سازمان تجارت جهانی در عمل در دستیابی به یک توافق جدید و تسهیل بیشتر روابط تجاری بین کشورهای جهان به یک بن بست وارد شود.
از زمان شکل گیری این سازمان در سال ۱۹۹۵ تا به حال، کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی نتوانستند یک دور مذاکراتی را به پایان برسانند و دستاوردی به آنچه پیش از این در قالب گات حاصل شده بود، بیفزایند.
تجارت دوجانبه الگوی جدید کشورها در توسعه تعاملات خارجی
عدم توفیق WTO در دستیابی به توافق جدید، موجب شده است کشورهای جهان برای تسهیل تجارت خارجی و دستیابی بیشتر به بازارهای کشورهای هدف خود، با کنار گذاشتن رویکرد چندجانبه گرایی، عصری جدید در نظام تجارت جهانی را آغاز نمایند؛ عصری که در آن توافقات تجاری دوجانبه مهم ترین ابزار برای تقویت تجارت خارجی کشورهاست.
در سال های اخیر کشورهایی که اهمیت بیشتری برای تجارت خارجی در اقتصاد قائل هستند، به وضوح به سمت انعقاد توافقات تجاری دوجانبه حرکت کرده اند. به طور مثال می توان به اتحادیه اروپا اشاره کرد که توافقات گسترده ای را با کشورهایی همچون سنگاپور، ژاپن، ویتنام، کانادا، استرالیا و نیوزلند برقرار نموده است.
در واقع می توان گفت اتحادیه اروپا و دیگر اقتصادهای مطرح جهان، برای تسهیل دسترسی شرکت های خود به بازارهای جدید، رویکرد چندجانبه گرایی تحت نظر WTO را به کلی کنار گذاشته اند و انعقاد قرارداد تجارت دوجانبه با کشورهای هدف را در دستور کار قرار داده اند.
منبع: سایت مرکز تجارت و سرمایه گذاری آلمان yon.ir/p22Dt
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
