سعید قاضی پور کارشناس حوزه نفت و انرژی در مصاحبه با مسیر اقتصاد فرآورش نفت خام در داخل کشور را در حال حاضر یکی از بهترین راه های ایجاد بهره وری، ارزش افزوده و بی اثر کردن تحریم های نفتی عنوان کرد.
وی با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور با وابستگی به صادرات نفت خام گفت: مطابق اظهارات مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، تولید و صادرات نفت خام کشور در میانگین سال ۹۶ به ترتیب برابر ۳.۹ و ۲.۱۷۰ میلیون بشکه در روز بوده است. از طرفی به علت بازگشت تحریم خرید نفت از ایران، احتمال کاهش صادرات نفت و میعانات گازی ایران در ماه‌های آتی نیز به شدت افزایش یافته است. این اتفاق ممکن است شوک اقتصادی بزرگی را به کشور تحمیل کند و منجر به تکرار تجربه کاهش ناگهانی بودجه دولت شود.
سهولت رصد خریداران نفت ایران توسط آمریکا
قاضی پور در ادامه از نحوه اعمال تحریم های نفتی گفت و اظهار داشت: صادرات نفت خام که در محموله‌های بسیار بزرگ (بعضا تا ۲ میلیون بشکه) صورت می‌گیرد، به راحتی توسط امریکا مورد رصد، تحریم بیمه و تحریم بانکرینگ واقع می‌شود. به غیر از بزرگ بودن محموله‌ها، کیفیت و خواص شیمیایی و فیزیکی نفت خام ایران در تمام دنیا شناخته شده است و با چند آزمایش ساده قابل شناسایی است.
این کارشناس نفت و انرژی مهمترین نکته در تحریم پذیری آسان نفت خام را تعداد مشتریان و حجم معامله دانست و گفت: به طور کلی حدود ۴۲ پالایشگاه در دنیا وجود دارد که می‌توانند نفت خام ایران را به عنوان خوراک استفاده کنند. این ۴۲ پالایشگاه تنها در چند کشور واقع شده‌اند که مهمترین آن ها عبارتند از چین، هند، ژاپن، کره و کشورهای اروپای جنوبی نظیر یونان، ایتالیا و اسپانیا.
وی تصریح کرد: تحریم نفت ایران هم در واقع تحریم خرید نفت است. یعنی مستقیما هر پالایشگاه یا هر شرکتی که از ایران نفت بخرد، تحریم خواهد شد. یا اگر یک کشور نظیر چین برای مجموعه‌ای از پالایشگاه‌های خود نفت بخرد، آن کشور تحریم خواهد شد.
صادرات فرآورده های نفتی برخلاف نفت خام تحریم پذیر نیست
قاضی پور ادامه داد: از طرفی صادرات نفت خام ایران معمولا به کشورهای دور و با مسافت زیاد انجام می‌شود. اما فرآورش نفت خام و تبدیل آن به زنجیره متنوعی از فراورده‌های پالایشی و پتروشیمیایی موجب می‌شود که صادرات بخش زیادی از فرآورده‌ها از طریق خودروهای سنگین، خط لوله و نهایتا کشتی به کشورهای همسایه صورت گیرد.
وی با تاکید بر ویژگی های مثبت فرآورش نفت خام در داخل کشور و فروش آن گفت: این نحوه از صادرات را می‌توان «توزیع از طریق شبکه مویرگی» نامید که اعمال تحریم‌ها بر روی آن به مراتب سخت‌تر از تحریم نفت خام است. این فراورده‌ها معمولا در محموله‌های کوچک، عمدتا به کشورهای همسایه و در مسافت‌های نزدیک تجارت می‌شوند.
۱۰۰ محصول به جای یک محصول صادر شود
قاضی پور نحوه بی اثر کردن تحریم ها با فرآورش نفت خام در داخل کشور را توضیح داد و اظهار کرد: تبدیل نفت خام به زنجیره‌ای از فرآورده‌های شیمیایی و سوخت، تک محصول را به بالای ۱۰۰ محصول شیمیایی تبدیل می‌کند و مشتریان ایران را از ۴۲ مشتری به بیش از چند هزار مشتری در قالب شرکت‌های کوچک و بزرگ و مستقر در تمام کشورهای دنیا می‌رساند که تحریم پذیری آن ها بسیار سخت‌تر از نفت خام خواهد بود.
وی در پایان راه حل اصولی و بلندمدت برای مقابله با کاهش صادرات و درنتیجه کاهش اجباری تولید نفت خام را افزایش سریع ظرفیت پالایش نفت در داخل کشور عنوان کرد و گفت: ضروری است با توسعه پتروپالایشگاه ها، نفت خام در این مجتمع‌های پیشرفته، با انجام عملیات فرآورش به انواع محصولات پایین دستی که مورد نیاز ایران، کشورهای منطقه و خصوصا کشورهای همسایه است، تبدیل شود.
انتهای پیام/ نفت و انرژی
