به گزارش مسیر اقتصاد جیمز ریکاردز، مشاور تهدیدات مالی و جنگ نامتقارن سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) و نویسنده کتاب جنگ‌های ارزی است. وی نقش پررنگی در طراحی و اعمال تحریم‌های مالی و بانکی علیه ایران داشته است.
جیمز ریکاردز در تحلیلی به نزدیک بودن پایان سلطه دلار پرداخته است که در ادامه می‌آید:
واکنش کشورها به استفاده آمریکا از دلار به عنوان سلاح جنگی
آمریکا در زمینه استفاده از دلار به عنوان سلاح در جنگ‌های مالی از جمله تحریم‌ها بسیار موفق بوده است. اما باید توجه داشت که در مقابل هر اقدامی یک واکنش متقابل وجود دارد. از آنجایی که آمریکا از سلاح دلار در اغلب مواقع استفاده می‌کند، بنابراین سایر کشورهای جهان نیز با جدیّت به دنبال کنار گذاشتن دلار هستند.
من سال‌هاست درباره تلاش‌های کشورهایی مانند روسیه و چین علیه آنچه سلطه دلار نام می‌برند و ایجاد یک سیستم مالی جدید که به دلار وابسته نیست و به آن‌ها کمک می‌کند تا از تحریم‌های اقتصادی رهایی یابند، هشدار داده‌ام و در حال حاضر این تلاش‌ها در حال افزایش است.
در ۴ ماه گذشته روسیه مالکیت اوراق بهادار خزانه‌داری آمریکا را ۸۴ درصد کاهش داده است و به اندازه کافی طلا ذخیره کرده است تا در صدر جدول کشورهای دارای بیشترین ذخایر طلایی قرار بگیرد. روسیه تقریباً دارای ۲۰۰۰ تن طلا است که نسبت به ۱۰ سال گذشته سه برابر شده است. این ترکیب اوراق خزانه‌داری آمریکایی کمتر و ذخایر طلایی بیشتر، روسیه را در مسیر عایق شدن کامل در برابر تحریم‌های مالی آمریکا قرار می‌دهد.
طلا منجی روسیه برای رهایی از دلار
روسیه می‌تواند تعهدات خود برای تراز پرداخت‌هایش را بوسیله نقل و انتقال طلایی یا فروش طلا تسویه کند و بوسیله عدم نگهداری دارایی‌های آمریکایی از بلوکه شدن آن‌ها جلوگیری کند. البته روسیه تنها کشور درگیر در جنگ مالی با آمریکا نیست. چین و ایران نیز از نمونه‌های پیشرو هستند. ترکیه نیز بعد از بحران ارزی اخیرش به این لیست اضافه شده است.
روسیه برای این کشورها و سایر کشورهای مشابه، مدلی ارائه می‌دهد که مسیر دوری جستن از تلاش‌های آمریکا جهت استفاده از دلار به منظور تحمیل اولویت‌های سیاست خارجی خود، را در اختیار قرار می‌دهد.
ایران و چین به دنبال گزینه‌های غیر دلاری برای تجارت
چین که اقتصاد دوم دنیاست نیاز فراوانی به نفت دارد اما نفت کمتری در اختیار دارد. ایران تولیدکننده عمده نفت است و چین بزرگ‌ترین مشتری ایران است. اما نفت بوسیله دلار قیمت‌گذاری می‌شود و دلار در قالب سیستم بانکی آمریکا جریان می‌یابد.
تحریم‌های ترامپ علیه ایران امکان پرداخت پول نفت ایران به دلار توسط چین را ناممکن می‌کند. اگر تحریم‌های آمریکا پرداخت‌های دلاری برای نفت ایران را ممنوع کند، ممکن است ایران و چین گزینه‌ای به غیر از معاملات یوآنی نداشته باشند.
شرکت‌های اروپایی به دلیل ترس از مجازات قطع دسترسی به پرداخت‌های دلاری به تحریم‌های آمریکایی پایبند باقی مانده‌اند. اما اکنون اروپا علائمی بروز می‌دهد که نشان می‌دهد قصد دارد از سلطه دلار رهایی یابد. هیکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان اخیراً خواستار ایجاد یک سیستم سوئیفت و پرداخت جدید اروپایی مستقل از آمریکا شده است که پرداخت‌های دلاری را شامل نمی‌شود.
عدم انتقال ارزهای جهان روا برای ایران با قطع سوئیفت
سوئیفت مرکز عصبی شبکه مالی جهانی است. همه بانک‌های بزرگ با استفاده از پیام‌های سوئیفت تمام ارزهای اصلی را منتقل می‌کنند. قطع دسترسی مردم به سوئیفت به مثابه قطع اکسیژن است. آمریکا قبلاً استفاده ایران از سیستم پرداخت دلاری FedWire را ممنوع کرده است.
سیستم پرداخت FedWire پرداخت‌های دلاری را کنترل می‌کند، اما ایران به استفاده از سیستم سوئیفت برای انتقال یورو و ین به منظور دریافت ارزهای جهان روا در مقابل صادرات نفت خود روی آورده است. در سال ۲۰۱۳ آمریکا با موفقیت ایران را از سوئیفت بیرون راند. این یک ضربه خردکننده به ایران بود، زیرا نمی‌توانست درآمد نفتی خود را بوسیله ارزهای جهان روا دریافت کند.
تحریم‌های دلاری دلیل مذاکرات ایران با آمریکا
این امر ایران را به سمت میز مذاکرات هدایت کرد که منجر به توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ شد. اکنون ترامپ از این توافق خارج شده است و دوباره در حال فشار آوری بر سایر متحدان برای قطع تجارت با ایران است. کنگره آمریکا نیز مجدداً در حال تلاش است تا به عنوان بخشی از برنامه تحریمی، دسترسی ایران به سوئیفت را قطع کند.
مشکل این بار این است که متحدان اروپایی ما در کنار ما نیستند و به دنبال راه‌هایی برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران و دور زدن تحریم‌های آمریکایی هستند. راه حل اروپا این است که کانال‌های جدید پرداخت غیر دلاری را ایجاد کند.
پایان سلطه دلار در بلندمدت با پیشرفت در روش‌های پرداخت
در کوتاه‌مدت احتمالاً آمریکا تحریم‌های خود را به شدت اعمال خواهد کرد و کسب‌وکارهای اروپایی نیز احتمالاً آمریکا را همراهی خواهند کرد، زیرا آن‌ها نمی‌توانند کسب‌وکار خود در آمریکا را از دست بدهند یا از سیستم پرداخت دلاری محروم شوند.
اما در بلندمدت، پیشرفت حاصل شده، جهان را بوسیله استفاده از سیستم‌های پرداخت جدید و ارزهای دیجیتالی به سمت دوری از دلار هدایت خواهد کرد. این نیز یکی از نشانه‌های دیگر است که نشان می‌دهد سلطه دلار در امور مالی جهان ممکن است به زودی پایان یابد و ما در حال حاضر به طور خطرناکی به آن نزدیک هستیم.
منبع: دیلی رکونینگ
