به گزارش مسیر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در حوزههای نوظهور علمی دنیا عملکرد موفقی داشته و در بین ۳۰ کشوری که نقش رهبری علم در آینده را دارند، مقام اول را به خود اختصاص داده است.
این گزارش که بر اساس اطلاعات بهدستآمده از پایگاههای سنجشگر مرجعیت علمی جهان بهدستآمده است، نشان میدهد که اگر کشورها را برحسب تعداد مقالات آنها در جبهههای تحقیق رتبهبندی کنیم، جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم کشاورزی رتبه ۱۲ و در حوزه علوم فنی و مهندسی رتبه ۱۴ دنیا را کسب کرده و تا به حال در ۸۷۰ حوزه علمی جدید ایران توانسته است ورود پیدا کند.
جبهه تحقیق چیست؟
جبهههای تحقیق به حوزههای داغ علمی اشاره دارند که بحث روز دانشمندان در دنیای علم را تشکیل داده و تعداد استنادهای بالایی را دریافت کرده و میکنند. شرکت در جبهههای تحقیق به معنی حرکت از حاشیه علم به سمت هسته آن است.
جبهههای تحقیق توسط دانشمندان کشورهای پیشروی علمی پایهگذاری میشوند. ارائه جبهههای جدید توسط کشورها و نقشآفرینی در جبهههای گشوده شده دو بستر رقابت در فضای جهانی هستند.
جبهههای تحقیق نقشی محوری در تعیین سمتوسوی علم در رشتههای مختلف دارند. آنها حوزههای دانشی نسبتاً نوظهور، اما بهسرعت در حال رشدی را تشکیل میدهند که بهصورت بالقوه از ارزش اقتصادی و تجاری بالایی نیز برخوردار هستند.
جبهههای تحقیق یا حوزههای نوظهور علم موجب میشود بدانیم تا چه اندازه در رهبری آینده علم دنیا نقش داشتهایم و دیگر اینکه بدانیم مسیر علم در رشته به کدام سمتوسو حرکت میکند.
وضعیت ایران در حوزههای نوظهور علم
وضعیت کشورها در جبهههای علم بر اساس اطلاعات مستخرج از نظام های شاخصهای اساسی علم (ESI) و ترسیمگر علم (SciMapper)نشان داده میشود.
بررسی جبهههای تحقیق دنیا در این دو نظام نشان میدهد که برحسب تعداد مقالات در جبهههای تحقیق، ایران در بین ۳۰ کشوری که بیشترین نقش در رهبری آینده علم دنیا را داشتهاند قرار دارد و از بالاترین نرخ رشد (۱۰ درصد) برخوردار بوده است.
شکل زیر نمایشدهنده ۳۰ کشور برتر مرجع علمی در جهان هستند که بر اساس سرعت پیشرفت مرجعیت علمی مرتبشدهاند.
این شاخصها علاوه بر اینکه سرعت رشد را در بین کشورهای رهبر علم را بررسی میکند، برحسب تعداد مقالات نیز به ارزیابی ارزشافزوده کشورها در توفیق جبهههای جدید علم میپردازند.
بر اساس آخرین گزارشهای این دو مرکز اگر کشورها را برحسب تعداد مقالات آنها در جبهههای تحقیق رتبهبندی کنیم، آنگاه جمهوری اسلامی ایران در حوزه علوم کشاورزی رتبه ۱۲ و در حوزه علوم فنی و مهندسی رتبه ۱۴ دنیا را کسب کرده است.
علاوه بر اینکه در دو حوزه فوق ایران حائز رتبه برتر در تعداد مقالات شده است، روند ایران در جبهههای جدید علم نشاندهنده این است که حجم کلی فعالیت ایران در همه جبههها روبهپیشرفت بوده است و در آخرین رتبهبندی ایران توانسته است ۳۱۵ مقاله در دو ماه منتشر کند که این مقالات مشمول حوزههای پر استناد و جدید علمی هستند.
همچنین حضور ایران در جبهههای جدید و نقشآفرینی در حوزههای نوظهور به ۸۷۰ جبهه رسیده است که این روند میتواند ایران را جزو برترین رهبران علمی جهان قرار دهد.