دکتر جواد نوفرستی، استاد دانشگاه در گفتگو با پایگاه خبری تحلیل اقتصاد مقاومتی (مسیر اقتصاد)، یکی از راهکارهای کنترل مصرف سرسام آور بنزین را تنوع بخشی به سبد سوخت با استفاده از توسعه ی CNG دانست و به تشریح مشکلات پیش روی توسعه ی صنعت CNG پرداخت.
تاریخچه ی صنعت CNG در کشور
این استاد دانشگاه، با بیان اینکه شروع توسعه ی صنعت CNG در اوایل دهه ی ۸۰ و در زمان وزارت آقای زنگنه بنیان نهاده شد، گفت: این اقدام به عنوان یکی از اقدامات بسیار موفق دولت ها در زمینه تنوع بخشی به سبد سوخت ادامه پیدا کرد تا جائیکه حدود ۵ سال پیش به رکورد مصرف ۲۰ میلیون مترمکعب در روز رسید که یک موفقیت ملی به شمار می رفت و اگر این میزان نبود، امروز باید همین مقدار را هم به مصرف بنزین کشور اضافه می کردیم.
نوفرستی ادامه داد: نکته جالب اینکه روند رشد مصرف CNG چنان شتابان بود که برخی ابراز نگرانی می کردند که ممکن است CNG جایگزین بنزین شود. قاعدتا مهم ترین دلیل این رشد بسته های حمایتی دولت در این خصوص بود.
کاهش مصرف CNG در ۴ سال گذشته
نوفرستی در بخش دیگری از صحبت هایش به بررسی علل کاهش مصرف CNG در ۴ سال گذشته پرداخت و گفت: باوجود اینکه برنامه آقای زنگنه در ابتدای دولت یازدهم این بود که سهم استفاده از CNG در حمل و نقل به ۵۰ درصد افزایش پیدا کند، اما متاسفانه در ۴ سال گذشته نه تنها سهم CNG افزایش پیدا نکرده است بلکه کاهش یافته و این خود یکی از عوامل افزایش مصرف بنزین در کشور است.
وی افزود: این کاهش مصرف CNG در حالی است که پیمایش با ۱ متر مکعب CNG معادل ۹۰ درصد یک لیتر بنزین است و لذا ۱ متر مکعب CNG از نظر پیمایش تقریبا معادل یک لیتر بنزین است. ضمنا در حال حاضر تفاوت قیمت چشمگیری بین بنزین و CNG وجود دارد که این خود می تواند برای ترغیب مصرف کننده به استفاده از CNG بسیار جذاب باشد!
نوفرستی ضمن مخالفت با برخی اظهار نظرها که علت کاهش استفاده از CNG را کمبود جایگاه عنوان می کنند گفت: همین جایگاه های فعلی ۵ سال قبل روزانه نزدیک به ۲۰ میلیون متر مکعب مصرف داشتند، سوال اساسی این است که چرا همین میزان مصرف با وجود تفاوت قیمت چشمگیر بنزین و CNG نه تنها رشد نکرده بلکه کاهش یافته است؟
علت اصلی کاهش مصرف CNG، نامه وزارت نفت
این استاد دانشگاه اظهار کرد: علت اصلی کاهش اقبال به CNG این است که دولت در یک تغییر رویکرد ۱۸۰ درجه ای که دلیل آن همچنان برای ما روشن نشده است، نه تنها به سیاست های تشویقی خود در این زمینه ادامه نداد بلکه سیاست هایی ضد توسعه ی CNG را اتخاذ کرد.
وی افزود: یکی از مصادیق این تغییر رویکرد نامه ی سال ۹۴ وزارت نفت به کارگاه های تبدیل CNG بود که باعث شد این کارگاه ها به دلیل ترس از تعطیلی و یا جریمه شدن، عطای CNG را به لقایش ببخشند و این موضوع خود باعث شد تا روند تبدیل ماشین های تک سوز به دوگانه سوز که در گذشته به سادگی انجام می شد، متوقف شود.
عدم حمایت از یک اختراع برای بهبود استفاده از CNG
نوفرستی ضمن قبول وجود برخی ایرادات فنی در خودرو های دوگانه سوز افزود: مشکل فنی اصلی این بود که گاز CNG سوختی خشک بود و استفاده از آن باعث تخریب پیستون ها می شد.
وی تاکید کرد: اما این مشکل فنی با تلاش یکی از مخترعان جوان و اختراع یک قطعه مکمل و افزودن آن به خودروهای دوگانه سوز، حل شد. این قطعه نه تنها مشکل تخریب پیستون ها را حل می کند بلکه مشکل افت قدرت ماشین در زمان استفاده از CNG را نیز حل می کند و در واقع راندمان موتور را بالا می برد.
وی ادامه داد: با وجود ثبت این اختراع و نصب آن روی چند هزار خودرو برای بررسی درستی کارکرد آن، هیچ گاه وزارت نفت و صنایع از آن حمایت نکردند. البته این مخترع با حمایت پارک های علم و فناوری به کارخود ادامه می دهد اما بهتر بود که از این اختراع به شکل صنعتی حمایت می شد.
دولت ۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری بخش خصوصی را از بین برد
وی با انتقاد شدید از سیاست های دولت های دهم و یازدهم در موضوع حمایت از CNG گفت: سیاست های غلط دولت قبل و دولت فعلی در خصوص صنعت CNG منجر به این شد که حدود ۳ میلیارد دلار سرمایه گذاری بخش خصوصی در این بخش با ورشکستگی کامل مواجه شود که یک کارنامه سیاه در حوزه ی تعامل با بخش خصوصی بوده است.
وی با بیان اینکه به نظر می رسد صنعت CNG مورد بی مهری دولت قرار گرفته باشد، گفت: حتی اگر نخواهیم این صنعت را توسعه دهیم ما در حال حاضر ۴ میلیون خودروی گاز سوز داریم که نباید کاری کنیم که آنها نیز از استفاده از CNG پشیمان شوند.
صرفه جویی ۱۱ میلیون لیتری در مصرف بنزین با استفاده از CNG
وی ادامه داد: محاسبات ما که البته شش سال پیش انجام شد، نشان می دهد که با نصب همان قطعه اختراع شده روی همین ۴ میلیون خودروی گاز سوزی که در حال حاضر وجود دارد (که هزینه آن برای هر خوردو کمتر از ۱۰۰ هزار تومان است)، دولت بدون پرداخت هیچ گون یارانه و حمایتی، می تواند روزانه ۱۱ میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه جویی کند که ۸ میلیون لیتر آن با CNG جایگزین می شود و ۳ میلیون باقیمانده از محل افزایش راندمان موتور با نصب این قطعه تامین می شود که صرفه جویی خالص است.
وی افزود: علت این امر هم این است که مشاهدات ما نشان می دهد که اکثر مصرف کنندگان بعد از نصب این قطعه دیگر تمایلی به استفاده از بنزین نشان نمی دهند؛ چرا که هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ فنی استفاده از CNG را به صرفه می بینند.
واردکنندگان بنزین، بزرگترین مانع توسعه CNG
دکتر نوفرستی گفت: ما اکنون دومین کشور جهان از نظر ذخایر گازی هستیم، از طرفی سرمایه گذاری های عظیمی در جهت افزایش استخراج گاز در جنوب کشور انجام شده است و از طرف دیگر مشتری صادارتی آنچنانی هم نداریم. با در نظر گرفتن همه اینها توسعه ی صنعت CNG از هر نظر یک مزیت برای کشور خواهد بود. البته در این میان باند های واردکننده ی بنرین و کسانی که از این طریق نفع می بردند، بزرگترین مانع توسعه ی این صنعت خواهند بود.
