مسیر اقتصاد/ افزایش بهره‌وری نفت شیل آمریکا به مرز محدودیت‌ها رسید. کاهش ذخایر طبیعی، زنگ پایان رشد پرشتاب را به صدا درآورده است. با وجود پیشرفت‌هایی نظیر هوش مصنوعی که منجر به کاهش هزینه‌ها و بهبود بازدهی چاه‌ها شده، محدودیت‌های فیزیکی و فناوری بر سر راه تولید نفت شیل وجود دارد. منابع دست‌نخورده کم شده است و محدودیت‌های ذاتی مخازن، حاکی از آن است که رسیدن به قله رشد تولید نفت شیل آمریکا نزدیک است.
حفاری شیل و نقش آن در بازار جهانی
نفت شیل آمریکا، بزرگترین منبع رشد تولید نفت و گاز در سطح جهانی محسوب می‌شود. این موضوع در تمامی پیش‌بینی‌ها و برآوردهایی که از تداوم کاهش قیمت نفت خبر می‌دهند، مورد توجه قرار گرفته است. با این حال، ایفای این نقش به عنوان موتور محرک رشد، به دلیل فرآیندهای طبیعی رو به پایان است.
بهبود بهره‌وری و شگفتی تحلیلگران
بهبود بهره‌وری چاه‌ها و افزایش راندمان، از زمانی که این صنعت با کاهش تعداد دستگاه‌های حفاری و در عین حال افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید روزانه در سال گذشته، تحلیلگران را متحیر ساخت، به موضوع اصلی مباحثات پیرامون نفت و گاز شیل در آمریکا تبدیل شده است.
این جهش غیرمنتظره در تولید، ناشی از افزایش راندمانی بود که امکان استخراج نفت بیشتر با هزینه‌ی کمتر را برای حفاران فراهم کرد و به افزایش چشمگیر تولید کلی هیدروکربن‌ها در سال ۲۰۲۳ انجامید. اکنون، اداره‌ی اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی کرده که این روند بهبود بهره‌وری و افزایش راندمان، همچنان به افزایش تولید منجر خواهد شد. پرسش اساسی، مانند همیشه این است که این افزایش تا چه میزان خواهد بود؟
پیش‌بینی تولید و روند رشد
اداره‌ی اطلاعات انرژی آمریکا در آخرین گزارش «چشم‌انداز کوتاه‌مدت انرژی» خود، پیش‌بینی کرده که کل تولید نفت آمریکا در سال آینده به ۱۳.۵ میلیون بشکه در روز برسد. این رقم در مقایسه با تخمین ۱۳.۲ میلیون بشکه در روز برای سال جاری، افزایش قابل‌توجهی را نشان می‌دهد. میانگین تخمینی سال ۲۰۲۴ نیز در مقایسه با ۱۲.۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳، افزایش یافته است. به بیان دیگر، طی دو سال اخیر، کل تولید نفت خام آمریکا با نرخ ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است. با این وجود، منبع اصلی این رونق مربوط به نفت شیل بوده که به نظر می‌رسد این دوران رو به پایان است.
کاهش بهره‌وری در پرمین
بر اساس داده‌های شرکت «انورس»، بهره‌وری چاه‌ها در منطقه‌ی پرمین، قلب تپنده‌ی صنعت نفت و گاز غیرمتعارف آمریکا، از سال ۲۰۲۰ تاکنون ۱۵ درصد کاهش یافته است. با این حال، تولیدکنندگان با حفر چاه‌های عمیق‌تر و با راندمان بیشتر نسبت به گذشته، همچنان در تلاش برای استخراج نفت بیشتر هستند و این تصور را ایجاد می‌کنند که هیچ محدودیتی برای پیشرفت‌های فناوری که می‌تواند جریان نفت را حفظ کند، وجود ندارد.
محدودیت‌های فناوری و منابع طبیعی
اما، طبق معمول، یک «اما» بزرگ در اینجا وجود دارد. حفاران نفت شیل آمریکا و به طور مشخص‌تر، ارائه‌دهندگان خدمات حفاری، در زمینه‌ی افزایش راندمان، عملکردهای شگفت‌انگیزی داشته‌اند، اما برای تمامی پیشرفت‌های فناوری، محدودیت‌هایی وجود دارد. از همه مهم‌تر، محدودیت‌های طبیعی برای مخازن شیل نیز وجود دارد.
«ویل ون‌لو»، مدیرعامل شرکت «کوانتوم انرژی پارتنرز»، در ماه سپتامبر در مصاحبه با بلومبرگ گفت: «ما تولید نفت را در ۱۵ سال گذشته سه برابر و تولید گاز طبیعی را دو برابر کرده‌ایم.» اما «دیگر گاز زیادی در مخزن باقی نمانده است.» وی همچنین با تکرار هشدارهایی که برخی از سرمایه‌گذاران مبنی بر ناپایداری حفظ سرعت رشد تولیدی صنعت نفت شیل آمریکا در بلند‌مدت مطرح کرده‌اند اظهار داشت: «انقلاب شیل آمریکا به پایان رسیده است.»
نقش هوش مصنوعی و تقاضای مقاوم
با این حال، این بدان معنا نیست که رشد برای همیشه متوقف شده است. از یک سو، ورود هوش مصنوعی به صنعت نفت، به افزایش بیشتر راندمان کمک کرده و هزینه‌ها را در برخی مناطق کاهش داده و انگیزه‌ی تولید بیشتر را فراهم آورده است. بر اساس گزارش «اورکور ISI»، هوش مصنوعی و سایر فناوری‌ها می‌توانند هزینه‌ها در بخش شیل را تا پایان سال جاری به میزان دو رقمی کاهش دهند. یکی از تحلیلگران «KPMG» که گزارشی در این زمینه تهیه کرده، اوایل سال جاری به بلومبرگ گفت: «حداقل کاهش هزینه‌ها دورقمی خواهد بود، اما احتمالاً در برخی موارد به ۲۵ تا ۵۰ درصد نیز خواهد رسید.»
عامل دیگری که باید در نظر گرفته شود، تقاضای مقاوم برای نفت است؛ شاید مقاوم‌تر از آنچه برخی پیش‌بینی‌کنندگان انتظار دارند. در واقع، این قوی‌ترین محرک برای رشد تولید در هر نقطه از جهان است. اگر تقاضا برای نفت وجود داشته باشد، عرضه‌ای برای پاسخگویی به آن وجود خواهد داشت؛ به ویژه اگر تولیدکنندگان بتوانند نفت را ارزان‌تر از گذشته از زمین استخراج کنند.
وضعیت تولید در پرمین و چالش‌های پیش رو
به طور خاص در پرمین، طبق گزارش اخیر اداره‌ی اطلاعات انرژی در مورد بررسی تأثیر بهبود راندمان در تولید چاه در بین ۳۴ شرکت نفتی دولتی، تولید از چاه‌های تازه حفر شده از حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ به بیش از ۴۵۰ هزار بشکه در روز در سال جاری افزایش یافته است. به عنوان شاهدی بر محدودیت‌هایی که این صنعت با آن روبرو است، همین ۳۴ شرکت دولتی علی‌رغم تمامی بهبودهای راندمان، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها در حال حاضر همان میزان نفتی تولید می‌کنند که در ابتدای سال ۲۰۲۰ تولید می‌کردند.
برخی این موضوع را با تضعیف تقاضا توضیح می‌دهند، در حالی که مسیر رشد تقاضای نفت، علی‌رغم پیش‌بینی‌های بدبینانه، همچنان صعودی است. دلیل احتمالی‌تر برای داده‌های اداره‌ی اطلاعات انرژی – علاوه بر تأثیر مخرب قرنطینه‌های ناشی از همه‌گیری بر تقاضا – کاهش طبیعی در برخی میادین است که رشد قوی‌تر از حد انتظار در سایر میادین را خنثی می‌کند.
جمع‌بندی و چشم‌انداز آینده
تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا با منابع کمتر، کار بیشتری انجام می‌دهند که در چند سال گذشته به رویه‌ی معمول آن‌ها تبدیل شده است. با این حال، کاهش طبیعی، واقعیتی غیرقابل انکار است و این واقعیت به این معناست که با اتمام مناطق بکر برای حفاران و روی آوردن به مخازن با کیفیت نسبتاً پایین‌تر، قله‌ی رشد تولید در چشم‌انداز است. افزایش راندمان قطعاً حائز اهمیت است؛ به ویژه برای سرمایه‌گذارانی که انتظار جریان ثابتی از بازده را دارند؛ اما مانند هر چیز دیگری، این روند نمی‌تواند برای همیشه ادامه داشته باشد.
منبع: اویل‌پرایس
انتهای پیام/ انرژی
