به گزارش مسیر اقتصاد به باور بسیاری از تحلیلگران کشورهای مختلف، نظم جهانی لیبرالی که پس از پایان جنگ سرد به نفع ایالات متحده در کره زمین برقرار شد، در حال تضعیف است. مجله اکونومیست جلد معروف خود را برای سال آینده با عنوان The World Ahead ۲۰۲۳ منتشر کرده که مهمترین افراد تعیین کننده جهان در سال ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد. در این تصویر، روسای جمهور چین و روسیه بزرگتر از سایرین نشان داده شده‌اند. علاوه بر این، پوتین در وسط تصویر قرار دارد و سایر سران کشورها در یک دایره دور او قرار داده شده‌اند که نشان از اثرگذاری بیشتر این کشورها و به طور خاص گروه بریکس در آینده جهان دارد.
افزایش تمایل کشورها زمینه‌ساز توسعه بریکس
در شرایط فعلی حاکم بر جهان، نهادهای حاکم بر اقتصاد جهانی زیر بار بحران‌های مالی متوالی در وضعیتی نامطلوب قرار گرفته‌اند. حتی سازمان‌های منطقه‌ای که غرب از آنها به عنوان الگوهای ثبات یاد می‌کند مانند ناتو و اتحادیه اروپا، نیز در معرض تهدید فروپاشی قرار دارند. نظام جدیدی از روابط بین‌الملل در حال ایجاد است که نه تنها منافع قدرت‌های بزرگ دیگر مانند چین، هند و روسیه، بلکه منافع کشورهایی را که می‌خواهند سیاست‌های مستقل از ایالات متحده را دنبال کنند نیز در آن قابل تحقق است.
بنابراین هیچ کس از اظهارات کارلوس آلبرتو فرانسا، وزیر امور خارجه برزیل، در حاشیه اجلاس سران گروه ۲۰ مبنی بر اینکه کشورهای در حال توسعه از جمله برزیل حق دارند در همه مسائل سیاست جهانی موضع مستقل داشته باشند، تعجب نکرد. همچنین روزنامه جمهوریت ترکیه در اینباره نوشت که G۲۰ در حال منسوخ شدن است و بریکس با اطمینان جای آن را پر می‌کند. اخیرا نیز کشورهای بیشتری برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کرده‌اند که اکنون شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی می‌شود. گروه بریکس ۴۱ درصد از جمعیت جهان، ۲۴ درصد تولید ناخالص داخلی و ۱۶ درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد.
بدیهی است که این گروه بزودی به بریکس پلاس تبدیل خواهد شد. این امر به‌ویژه در اهداف اعلام‌شده ترکیه، عربستان سعودی، آرژانتین، مکزیک، ونزوئلا، نیکاراگوئه، ایران، اندونزی، قزاقستان، نیجریه، الجزایر، مصر، سنگال و تعدادی کشورهای دیگر برای پیوستن به این گروه قابل مشاهده است. برای نمونه علاقه الجزایر برای پیوستن به گروه بریکس توسط عبدالمجید تبون، رئیس جمهور این کشور، در اوایل ماه آگوست اعلام شد. عضویت الجزایر در بریکس به این کشور امکان می‌دهد گردشگری متقابل با روسیه، تجارت محصولات کشاورزی، اجرای پروژه‌های انرژی هسته‌ای و سایر زمینه‌ها توسعه بهتری داشته باشد.
در سال‌های اخیر بحث در مورد لزوم عضویت کامل ترکیه در بریکس در محافل سیاسی این کشور بارها تکرار شده است. نباید فراموش کرد که درخواست ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا از سال ۱۹۸۷ هنوز در حال بررسی بوده و بستن درب‌های اتحادیه اروپا برای ۳۵ سال برای ترک‌ها کاملا آزاردهنده است.
پیامد گسترش بریکس برای نظام تک قطبی
در حالی که متحدان ایالات متحده در اروپا در تلاش برای اتخاذ مواضع روس هراسی و دفاع از دولت اوکراین هستند، کشورهای دیگر به طور فزاینده از تجدید نظر ریشه‌ای در نظم بین المللی و خروج از جهان تک قطبی تحمیلی توسط واشنگتن حمایت و بدین ترتیب حمایت خود را از خط مشی روسیه اعلام می‌کنند. امروزه کشورهای بیشتری می‌خواهند مستقیماً در میز مذاکره بین المللی حضور داشته باشند و تنها در فهرست اسامی قرار نگیرند، چون آنها نیز قدرت و بلندپروازی برای نفوذ در مناطق خود را دارند.
تمایل کشورها برای پیوستن به بریکس نشان می‌دهد که در مواجهه با افزایش بی‌سابقه خطرات ژئوپلیتیکی، جهان به سرعت متوجه نیاز به جایگزینی ساختار سنتی نظم جهانی مبتنی بر ایالات متحده با پیکربندی جدید در روابط بین‌الملل و اتحادیه‌های منطقه‌ای براساس برابری و در نظر گرفتن منافع متقابل می‌شود. امروزه برای همه مشهود است که مدل تک قطبی حکمرانی جهانی تحمیل شده توسط غرب کارا نیست، ساختارهای مالی آن رو به پایان بوده و در واقع فقط در خدمت نخبگان حاکم کشورهای صنعتی است.
اگر هماهنگی سیاست‌ها و اقدامات کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EEU) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) با بریکس را در نظر بگیریم، می توان گفت که در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت جهان و بخش عمده از کالاهای جهان، خارج از هژمونی ایالات متحده و غرب است.
منبع: ژورنال-نئو
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
