به گزارش مسیر اقتصاد خطوط سوآپ نقدینگی بین بانک‌های مرکزی ابزارهای تثبیت‌شده‌ای در مجموعه ابزار سیاست بانک مرکزی است که هدف آن عمدتاً کاهش تنش در بازارهای تأمین مالی بین‌المللی و تسهیل دسترسی به منابع ارزی است.
قراردادهای طوط سوآپ نقدینگی بستری هستند که بانک‌های مرکزی را قادر می‌سازد ارزهای سایر بانک‌های مرکزی را در ازای وثیقه‌هایی مناسب بر اساس شرایط از پیش تعریف‌شده‌ای دریافت کنند. یکی از ابزارهای مالی برای ایجاد خطوط نقدینگی، قراردادهای سوآپ ارزی هستند.
توسعه خطوط سوآپ ارزی اروپا پس از بحران مالی و کرونا
از زمان بحران مالی جهانی در سال های ۲۰۰۸-۲۰۰۹، خطوط سوآپ ارزی به طور فزاینده‌ای توسط بانک مرکزی اروپا و سایر بانک‌های مرکزی بزرگ مورد استفاده قرار گرفته است. بانک مرکزی اروپا بخشی از یک شبکه خطوط سوآپ متشکل از ترتیبات دوجانبه ثابت با پنج بانک مرکزی بزرگ دیگر (بانک کانادا، بانک ژاپن، بانک ملی سوئیس، بانک انگلستان و فدرال رزرو آمریکا) است.
همچنین در واکنش به بحران کرونا، بانک مرکزی اروپا به سرعت خطوط سوآپ موجود را با تعدادی از بانک‌های مرکزی مجددا فعال و خطوط جدیدی را راه‌اندازی کرد. علاوه بر این، بانک مرکزی اروپا خطوط بازپرداخت دوجانبه جدیدی را با چندین بانک مرکزی غیر منطقه یورو ایجاد کرد.
خطوط سوآپ نقدینگی اروپا؛ ابزار تسهیل‌کننده دسترسی به منابع ارزی
قراردادهای سوآپ ارز بین دو بانک مرکزی به معنی قراردادهایی هستند که در آن بانک مرکزی وام‌گیرنده ارز خارجی را دریافت می‌کند و در ازای آن، ارز خود به عنوان وثیقه ارائه می‌دهد. هر دو بانک مرکزی طی قراردادی ملزم هستند که معامله را معکوس کنند و ارز استقراضی را به اضافه نرخ بهره توافق‌شده در قرارداد، در تاریخ مشخصی بازپرداخت کنند.
بسیاری از قراردادهای سوآپ ارزی بانک مرکزی اروپا متقابل هستند. این بدان معناست که بانک مرکزی اروپا بسته به شرایط، هم می‌تواند ارز خارجی را به عنوان وثیقه دریافت کرده و وام یورویی به بانک مرکزی کشور تقاضادهنده ارائه کند و هم ارز خارجی را از بانک مرکزی کشور صادرکننده دریافت و به عنوان وثیقه ارز یورو ارائه کند.
برخی از قراردادهای سوآپ بانک مرکزی اروپا، قراردادهای دائمی و بدون تاریخ پایان هستند، اگرچه طرفین می‌توانند در هر زمانی آن‌ها را فسخ کنند. سایر قراردادها نیز دارای تاریخ پایان از پیش‌تعریف‌شده‌ای هستند که با توافق دوجانبه قابلیت تمدید دارند. شکل زیر توافقنامه‌های سوآپ ارزی بانک مرکزی اروپا با بانک مرکزی کشورهای دیگر را نشان می‌دهد:
هدف از برقراری خطوط سوآپ ارزی چیست؟
خطوط سوآپ ارزی سیستم یورو به عنوان ابزارهای سیاست پولی و به عنوان ابزارهای تثبیت‌کننده در زمان تنش در بازارهای مالی جهانی استفاده می‌شود و به عبارتی تسهیل‌کننده دسترسی به منابع ارزی است.
هنگامی که بانک مرکزی اروپا ارز یورو را به بانک‌های مرکزی غیرمنطقه یورو ارائه می‌کند، در صورت اختلال در بازار، خطوط نقدینگی نیازهای احتمالی به یورو را در این کشورها، برطرف می‌کند.
بنابراین این ابزار از اثرات منفی بر بازارهای مالی و اقتصاد منطقه یورو جلوگیری می‌کند که ممکن است بر انتقال روان سیاست پولی بانک مرکزی اروپا تأثیر منفی بگذارد. به بیان دیگر این خطوط مانع تبدیل «کمبود نقدینگی یورو» به «ریسک‌های تهدیدکننده ثبات مالی» می‌شود.
متقابلا نیز هنگامی که بانک مرکزی اروپا ارز خارجی را از بانک مرکزی دیگری دریافت می‌کند (به عنوان مثال دریافت دلار آمریکا از فدرال رزرو) و یورو را به عنوان وثیقه ارائه می‌دهد، وجود خطوط سوآپ ارزی، ارائه مداوم وام به ارز خارجی را تضمین می‌کند. این امر از نوسان ناگهانی نرخ و تغییرات شدید قیمت در بازارهای تامین مالی بین‌المللی و داخلی جلوگیری می‌کند.
منبع: بانک مرکزی اروپا
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
