مسیر اقتصاد/ بحث عامل اصلی تورم در اقتصاد ایران، و سهم جهش نرخ ارز در آن، موضوعی است که به تازگی مورد توجه کارشناسان اقتصادی کشور قرار گرفته است. در این راستا حسین درودیان، پژوهشگر اقتصاد و مدرس دانشگاه در خصوص ریشه‌های تورم در کشور در گفتگو با مسیر اقتصاد گفت: بررسی سابقه میزان تورم در دهه‌های اخیر اقتصاد ایران نشان می‌دهد که به طور میانگین نرخ تورم در حدود ۲۰ درصد میتواند از عوامل طرف تقاضا، مثل رشد نقدینگی و وابستگی به درآمدهای نفتی اثر بپذیرد. اما تورم‌های بالاتر از ۲۰ درصد در اقتصاد حتما ریشه در مشکلات طرف عرضه دارد.
تورم‌های بالا در اقتصاد ایران ریشه در مشکلات طرف عرضه دارد
وی ادامه داد: تورم‌های بالاتر از سطح متوسط و تورم‌های بالا، در اثر شوک‌های منفی سمت عرضه بوجود می‌آید و تشدید می‌شود و در این زمینه نرخ ارز میتواند یک عامل کلیدی باشد. البته خود تحریم نیز قطع دسترسی ایجاد می‌کند و بخش واقعی را تحت فشار قرار می‌دهد و منجر به فراتر رفتن نرخ تورم از حد متوسط آن می‌شود.
درودیان در خصوص راه‌های کنترل تورم اظهار داشت: برای کنترل تورم باید چند موضوع در کنار هم دیده شود؛ اول کنترل کمی نقدینگی است که جدا از روش آن، حدود آن بایستی در کنترل باشد. دوم، کیفیت نقدینگی است که باید بهبود پیدا کند، چرا که هم روی رشد اقتصادی اثر دارد و هم روی تورم میتواند اثر داشته باشد. راه سوم نیز در حوزه تجارت خارجی است که اگر بتوانیم گشایش‌هایی مناسبی داشته باشیم که بتوان کالاهای اساسی را با سهولت بیشتری تامین کنیم، می‌توان به کنترل تورم امید داشت. همچنین حدود نرخ ارز نیز بایستی در این رابطه در کنترل باشد که اثر مخربی از خود برجای نگذارد.
جهش نرخ ارز تاثیر فوری و قوی در ایجاد تورم دارد
این مدرس دانشگاه افزود: نرخ ارز اگر از کنترل خارج شود و سرکشی کند حتما تورم افزایش پیدا خواهد کرد و این موضوع اصلا ربطی به نقدینگی هم ندارد. در واقع جهش‌های پایدار نرخ ارز میتواند بعدا نقدینگی رو به دنبال خودش بکشد. یعنی وقتی نرخ ارز ۲ برابر می‌شود، این گرایش وجود دارد که سطح قیمت‌ها نیز تقریبا به همین اندازه افزایش پیدا کند، حتی ممکن است نقدینگی را به دنبال خودش بیاورد.
درودیان در پایان با اشاره به عوامل مختلف ایجاد تورم در کشور خاطرنشان کرد: نقدینگی عامل موثر روی تورم است، مخصوصا نقدینگی بی‌کیفیتی که در کشور به وجود آمده که واگرا از تولید است. البته نقدینگی تاثیر کوتاه مدت و فوری لزوما ندارد، بلکه تاثیر ماندگار و بلند‌مدت دارد، ولی متغیر نرخ ارز تاثیر فوری و قوی دارد. ضمن اینکه اگر افزایش جهش‌های نرخ ارز پایدار باشد خودش میتواند علت رشد نقدینگی باشد و نه اینکه صرفا بگوییم نرخ ارز تنها معلول رشد نقدینگی هست. در واقع نرخ ارز میتواند هم معلول رشد نقدینگی باشد و در عین حال علت رشد نقدینگی هم باشد.
انتهای پیام/ پول و بانک
