مسیراقتصاد/ گندم و جو دو محصول زراعی اساسی هستند که هر کدام نقش ویژه ای در تامین امنیت غذایی کشور دارند. گندم تامین کننده نان مصرفی مردم است و جو نیز اغلب به صورت خوراک دام برای تولید محصولات پروتئینی مورد استفاده قرار می گیرد.
میزان مصرف گندم در کشور با احتساب بذور خود مصرفی کشاورزان سالانه ۱۴.۵ میلیون تن و میزان مصرف جو نیز حدود ۷ میلیون تن در سال است. با توجه به شرایط جغرافیایی کشور امکان خودکفایی در تولید هر کدام از محصولات مورد نظر فراهم است.
طبق آخرین گزارش رسمی وزارت جهاد کشاورزی در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ حدود ۶ میلیون هکتار از اراضی کشاورزی زیرکشت گندم و حدود ۱.۶ میلیون هکتار نیز زیرکشت محصول جو رفت. در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۳.۵ و ۳.۸ میلیون تن گندم و جو در کشور تولید شد.
رشد ۶۳ و ۵۴ درصدی واردات گندم و جو در سال ۱۴۰۰
بررسی وضعیت آمار واردات این دو محصول اساسی کشاورزی در سال ۱۴۰۰ نشان دهنده رشد وابستگی به واردات در گندم و جو است. طبق اعلام گمرک در سال ۱۴۰۰ بیش از ۷ و ۳.۳ میلیون تن گندم و جو به کشور وارد شده است.
این میزان واردات گندم و جو نسبت به سال گذشته به ترتیب ۶۳ و ۵۴ درصد به لحاظ وزنی رشد داشته است. ارزش این میزان واردات دو محصول اساسی کشاورزی نیز مجموعا ۳.۴ میلیارد دلار شده است.
بررسی مبادی واردات گندم و جو نیز در سال گذشته نشان می دهد عمده محصول وارداتی به کشور از طریق کشورهای واسطه انجام گرفته است.
همانطور که مشخص است کشورهای امارات، عراق، انگلستان، عمان، سنگاپور و هنگ کنگ نقش ویژه ای در صادرات این دو محصول به کشور دارند اما بررسی آمار تولید و صادرات این کشورها نشان می دهد این کشور خود واردکننده گندم و جو هستند. بنابراین این کشورها نقش دلال و واسطه را در تامین محصول مورد نیاز کشور دارند.
گندم و جو ۳ الی ۵ هزار تومان گران تر از تولید داخلی وارد شده است
از جمله دلایل اصلی رشد واردات گندم و جو در سال ۱۴۰۰ مربوط به عدم تعیین مناسب قیمت این محصولات اساسی، افزایش قیمت نهاده های تولید نظیر کود و سم به دلیل رشد نرخ ارز و کاهش بارندگی ها بود که میزان تولید و خرید تضمینی این محصولات اساسی را نسبت به سال ۱۳۹۹ حدود ۳۷ و ۴۹ درصد کاهش داشته است.
بررسی قیمت های وارداتی دو محصول گندم و جو در سال ۱۴۰۰ نشان می دهد به طور متوسط قیمت هر تن گندم و جو به ترتیب ۳۴۰ و ۳۰۳ دلار (با احتساب نرخ ارز نیما[۱] هر کیلوگرم گندم ۸۱۶۰ و جو ۷۲۲۷ تومان) بوده است. این در حالی است که قیمت خرید تضمینی هر دو محصول در سال گذشته به ترتیب ۵۰۰۰ و ۲۳۰۰ تومان بوده است.
واردات گران قیمت محصول گندم و جو در شرایطی انجام می شود که امکان خودکفایی در تولید هر دو محصول وجود دارد. دولت می تواند با تعیین مناسب قیمت خرید تضمینی و تامین به موقع و مناسب نهاده های لازم برای تولید نظیر کود و بذر امکان خودکفایی در تولید این دو محصول اساسی را فراهم کند.
با توجه به نام گذاری سال ۱۴۰۱ تحت عنوان «تولید دانش بنیان؛ اشتغال آفرین» انتظار می رود دولت در حمایت از تولید این محصولات با اجرای مناسب سیاست های حمایتی نظیر تعیین مناسب قیمت خرید تضمینی، اتصال صنایع غذایی به مزارع کشاورزی و حمایت هدفمند از شرکت های دانش بنیان زمینه را برای رشد تولید بهره ور این محصولات فراهم کند.
پینوشت:
[۱]نرخ ارز نیما در سال ۱۴۰۰ به طور متوسط ۲۴ هزار تومان بوده است.
انتهای پیام/ کشاورزی
