مسیر اقتصاد/ دولت چین که از سال ۲۰۱۳ با ایده‌ی احیای جاده ابریشم باستانی در قالب ابتکار «یک کمربند، یک راه»، به دنبال گسترش فعالیت اقتصادی خود در دیگر کشورها بوده، تاکنون بیش از ۶۰ کشور را به عضویت و مشارکت در این طرح سوق داده است. کشورهایی که نماینده‌ی بیش از یک سوم تولید ناخالص داخلی (GDP) جهان هستند و در حدود ۶۰ درصد از جمعیت دنیا را در بر می‌گیرند.
منحصر به فرد بودن وضعیت سیاسی-اقتصادی هر یک از کشورهای عضو و نیز متفاوت بودن قوانین داخلی آن‌ها با یکدیگر، دو مولفه مهمی هستند که باعث شده‌اند دولت چین در خصوص بازیگران فعال، چگونگی سرمایه‌گذاری و نحوه اجرای پروژه‌های این طرح در کشورهای مختلف، نسخه واحدی ارائه نکند. بر همین اساس، سرمایه‌ی اولیه برای اجرای پروژه‌های عملیاتی شده در کشورهای مختلف به صورت های گوناگون تامین می‌شود و مجریان طرح ها نیز متفاوت خواهند بود.
اصلی ترین بازیگران در طرح جاده ابریشم
بازیگران اصلی در سرمایه‌گذاری و اجرای پروژهها را می‌توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد.
دولت‌های محلی: در کشورهای دارای نظام اقتصاد دستوری که دولت در کنار اعمال حاکمیت، عمل تصدی نیز انجام می‌دهد، پررنگ‌ترین نقش در تصمیم‌گیری و اجرای طرح‌های اقتصادی به دولت‌ها تعلق دارد. بر همین اساس در بسیاری از کشورها، شرکت‌های دولتی در کنار بخش خصوصی به اجرای پروژه‌های این طرح می‌پردازند.
شرکت‌های خصوصی محلی: در بسیاری از کشورهای دارای نظام اقتصاد آزاد و نیز نظام‌های اقتصادی نیمه دستوری، بخش خصوصی نقش مهمی در پیشبرد پروژه‌های طرح جاده ابریشم ایفا کرده و در مواردی که دولت‌ها توانایی مالی یا فنی برای ورود به برخی پروژهها را نداشتند به کمک دولت‌های محلی شتافته اند.
شرکت‌های چینی: این شرکت‌ها در موارد ناتوانی دولت محلی و بخش خصوصی یک کشور در سرمایه‌گذاری و اجرای پروژهها در کشورها حاضر شده‌اند. با این حال شاید بتوان مهم‌ترین کارویژه این شرکت‌ها را جایی دانست که عملیاتی شدن پروژه‌ای برای چین ضروری باشد، ولی دولت یا بخش خصوصی محلی قادر به اجرای آن نبوده و یا تمایل چندانی به اجرایی کردن آن نداشته باشد.
تخمین ها حاکی از آن است که چیزی در حدود ۵۰ شرکت دولتی چینی در طرح های اجرایی شده ذیل جاده ابریشم، نقش داشته اند. از جمله این شرکت ها می‌توان به شرکت ملی نفت چین، گروه راه آهن چین، ساخت و ساز ارتباطات چین، شرکت ساخت و ساز راه‌آهن سینوماک چین و… اشاره کرد.
«بانک‌ها» بازیگرانی برای تامین مالی پروژهها
دولت چین به منظور تامین مالی پروژه‌هایی که مجریان آن – اعم از دولت‌های محلی، بخش خصوصی محلی و یا شرکت‌های چینی- قادر به تامین مالی آن‌ها نیستند، بانک ها و صندوق‌های مالی متعددی را پیش‌بینی کرده است که با اعطای وام به پیشبرد طرح کمک می‌کنند.
این بانک‌ها و موسسات به دو دسته چینی و بین‌المللی تقسیم می‌شوند. از جمله بانک‌های چینی در نظر گرفته شده برای این طرح می‌توان به بانک توسعه چین، اکسیم بانک چین، بانک صادرات-واردات چین، بانک توسعه کشاورزی چین، بانک تجاری، صنعتی چین، بانک ساخت و ساز چین و… اشاره کرد.
از جمله بانک‌ها و صندوق‌های بین‌المللی نیز می‌توان به صندوق راه ابریشم (Silk Road Fund) اشاره کرد که در سال ۲۰۱۴ با ۴۰ میلیارد دلار سرمایه اولیه ایجاد شد. همچنین بانک توسعه جدید (NDB) که در سال ۲۰۱۵ توسط کشورهای عضو بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) ایجاد شد. بانک سرمایه گذاری زیربنایی آسیا (AIIB) نیز که با سرمایه اولیه ۱۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۵ آغاز به کار کرد و ایران نیز از اعضای آن می‌باشد، از دیگر بانک‌هایی هستند که با طرح جاده ابریشم همکاری می‌کنند.
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
