به گزارش مسیر اقتصاد کربوهیدرات ها، پروتئین و چربی ها سه ماده غذایی اصلی مورد نیاز در کنار سایر مواد مغذی موجود در محصولات غذایی برای یک زندگی سالم هستند. بنابراین تامین محصولات دارای کربوهیدرات و پروتئین نظیر غلات، گوشت، شیر و روغن سالم از اولویت های اساسی تمامی کشورهای جهان است.
علیرغم اهمیت مدیریت تامین این محصولات و امکان تولید برخی از آن ها در داخل کشور، اما سالیانه بخش عمده ای از کربوهیدرات، پروتئین و چربی مورد نیاز ایران از دیگر کشورها تامین می شود. در واقع بخشی از غلات و محصولات پروتئینی مورد نیاز در ایران از طریق واردات گندم، برنج، دانه های روغنی، نهاده های دامی، گوشت قرمز و روغن خام تامین می شود.
وابستگی به واردات در تامین چنین محصولاتی، آن هم در شرایط تحریم، باعث ایجاد مشکلات زیادی در مدیریت بازار این محصولات می‌شود. همانطور که در حال حاضر نیز تحریم ایالات متحده، مشکلاتی در روند تخصیص ارز و نقل و انتقال منابع مالی برای واردات این محصولات ایجاد کرده است.
۴.۵ میلیارد دلار از محصولات اساسی نیازمند تغییر مبادی واردات
با توجه به شرایط تحریم، دولت برای تامین محصولات مورد نیاز کشور مجبور است اقدامات مختلفی نظیر تجارت کالا به کالا، پرداخت چمدانی وجه کالا و یا استفاده از شرکت های تجاری چند ملیتی برای پرداخت را در دستور کار قرار دهد.
این قبیل اقدامات از سوی دولت در شرایطی صورت می گیرد که روش های بهتری برای تامین بخش بزرگی از این محصولات وجود دارد. به عنوان مثال حمایت از تولید داخلی، استفاده از ظرفیت کشورهای منطقه و همسایه در تامین این محصولات و یا کشت فراسرزمینی در کشورهایی که امکان تولید برخی از این محصولات را دارند، از جمله این اقدامات است.
جدول زیر نشان می دهد دولت می تواند مشکلات مربوط به واردات ۴.۵ میلیارد دلار از محصولات اساسی را به راحتی با تغییر مبادی واردات حل کند و روند باثباتی در تامین این محصولات داشته باشد.
لزوم ارائه الگوی مناسب برای واردات محصولات اساسی توسط وزارت صمت
وزارت صمت در سال جاری با مصوبه شورای هماهنگی سران قوا، مسئول سیاست گذاری و امور تجاری کشور شد تا اقدام به سیاستگذاری در حوزه تجارت کلیه محصولات کند. شورای هماهنگی سران قوا با لغو اجرای قانون تمرکز وظایف بازرگانی در وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت را متولی اصلی تجارت محصولات کشاورزی نمود.
پس از انتخاب وزارت صمت به عنوان متولی واحد تجارت کشور در سال جاری، انتظار می رفت این وزارتخانه در شرایط تحریم اقدامات مثبتی در جهت مدیریت واردات محصولات اساسی صورت دهد؛ اما همچنان روند واردات این محصولات مانند سابق ادامه دارد.
قائم مقام بازرگانی وزارت صمت تنها در ۲۸ آذر ماه سال جاری بدون اشاره به مبادی واردات محصولات اساسی در خصوص واردات بی رویه‌ی برخی محصولات، گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت به دقت واردات کشور را رصد کرده و اجازه ورود کالاهای مازاد را نمی‌دهد ضمن اینکه به موازات پایشی که صورت می‌گیرد، جلوی ورود ۱۶۰۰ قلم کالای دارای مشابه تولید داخلی نیز گرفته شده است. [۱]
۳ معیار کلیدی در انتخاب مبادی واردات محصولات اساسی
در این راستا نیاز است تا وزارت صمت راهبرد مشخصی در انتخاب مبادی واردات محصولات اساسی ارائه کند. به عنوان مثال «توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان به ویژه همسایگان» یکی از اصول اساسی در مدیریت تامین محصولات اساسی است که در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مورد تاکید قرار گرفته و باید مورد توجه وزارت صمت باشد.
همچنین وزارت صمت برای واردات محصولات اساسی باید به سه معیار «روابط سیاسی مناسب با کشور هدف»، «اولویت قراردادن کشورهای همسایه و منطقه» و «اولویت قرار دادن کشورهایی که روابط تجاری دوسویه با ایران دارند» توجه داشته باشد. در حال حاضر اغلب محصولات وارداتی کشور از طریق کشورهای اروپایی و آمریکای جنوبی صورت می گیرد که تقریبا رابطه اقتصادی دو سویه با ایران ندارند.
تعیین نادرست مبادی واردات محصولات اساسی قطعا مشکلات زیادی را در تامین این محصولات به همراه خواهد داشت و با سخت تر شدن شرایط تحریم، تاب آوری اقتصاد را کاهش خواهد داد؛ که این موضوع بر خلاف اصول اقتصاد مقاومتی است.
پینوشت:
[۱] اقتصاد آنلاین، کد خبر: ۶/۴۰۴۹۲۶
انتهای پیام/ غذا و کشاورزی
