به گزارش مسیر اقتصاد بررسی صنعت نفت عربستان نشان می‌دهد این کشور تا سال ۲۰۱۳، رشد بالای تقاضای مصرف داخلی فرآورده‌های پالایشی و ارزان بودن سوخت در کشور عربستان، منجر به افزایش واردات، کاهش صادرات و در نتیجه کاهش درآمدهای دولت شد.
این کشور، پس از سال ۲۰۱۳، با افزایش قیمت حامل‌های انرژی و افزایش ظرفیت پالایشی کشور، توانست به کاهش رشد تقاضای داخلی برای مصرف فرآورده های نفتی و افزایش صادرات کمک کند.
همچنین در گزارش قبل بیان شد که این کشور در راستای استراتژی خود برای تکمیل زنجیره تولید، پالایش و عرضه نفت، با سرمایه‌گذاری در بخش تجارت و بازرگانی فرآورده‌های نفتی، اولین دفتر بین‌المللی شرکت بازرگانی آرامکو را در کشور سنگاپور افتتاح کرده است.
پالایش نفت خام، همواره به عنوان یک ستون اساسی در اقتصاد عربستان نقش داشته است. برنامه‌ریزی‌های این کشور برای سال‌های آتی نشان می‌دهد این کشور، در کنار سرمایه‌گذاری در صنعت پالایش نفت برای رونق اقتصاد خود، برنامه‌های متعدد سیاستی نیز طراحی کرده است.
اصلاح قیمت حامل‌های انرژی
پس از افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸، انتظار می‌رود قیمت انرژی داخلی این کشور در چند سال آینده شاهد اصلاحات بیشتری باشد.
مطابق برنامه جدید تراز مالی دولت (FBP: Fiscal Balance Program)، یک برنامه زمانی برای افزایش بیشتر قیمت انرژی تنظیم شده‌است. این برنامه بیان می‌کند انواع انرژی مصرفی داخلی بر طبق نرخ مرجع قیمت‌گذاری خواهد شد. انتظار می‌رود این نرخ به قیمت رایج بین‌المللی بسیار نزدیک باشد.
همچنین انتظار می رود عملی شدن بخش بزرگی از برنامه اصلاح قیمت‌ها تا سال ۲۰۲۳، سالانه بیش از ۲۰۰ میلیارد ریال عربستان برای دولت درآمد داشته باشد. علاوه بر این، افزایش قیمت‌ها باعث کاهش مصرف و در نتیجه صرفه‌جویی در هزینه‌های استهلاک نیز می شود.
افتتاح پالایشگاه جیزان و افزایش سودآوری صنعت پالایش
با نگاهی به برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای سال ۲۰۲۳، با بهره‌برداری از پالایشگاه ۴۰۰ هزار بشکه‌ای جیزان، کیفیت محصولات پالایشی عربستان افزایش می یابد و سودآوری فروش فرآورده‌ها بیشتر می شود.
در عین حال، انتظار می‌رود قیمت جهانی نفت نیز شاهد افزایش باشد؛ به طوری که قیمت هر بشکه نفت خام عربستان در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط حدود ۶۹ دلار پبش‌بینی می‌شود.
به علاوه، با توجه به افزایش کیفیت محصولات پالایشی، قیمت صادرات فرآورده‌های پالایشی عربستان، به طور متوسط با ۲ دلار ارزش افزوده نسبت به صادرات نفت خام، ۷۱ دلار در هر بشکه برآورد می‌شود.
افزایش درآمد دولت با اصلاح قیمت فرآورده
با استفاده از این قیمت به عنوان قیمت معیار، می‌توان گفت، میانگین قیمت یک بشکه فرآورده پالایشی برای مصرف داخلی، از حدود ۲۷ دلار در سال ۲۰۱۸ به قیمتی در بازه ۳۸ تا ۶۸ دلار به ازای هر بشکه، بسته به سطح قیمت گذاری دولتی، در سال ۲۰۲۳ افزایش یابد.
به عبارت دیگر، انتظار می‌رود میانگین قیمت مصرف داخلی هر بشکه فرآورده پالایشی تا سال ۲۰۲۳ در حدود ۴۰ تا ۱۵۳ درصد افزایش یابد.
شکل زیر سناریوهای مختلف پیشرو دولت عربستان برای افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی مصرف داخلی را نشان می‌دهد:
افزایش سهم گاز طبیعی در نیروگاه‌ها
مجموعه‌ای از پروژه‌های گاز طبیعی در سال‌های اخیر، از جمله پروژه بزرگ الفاضلی در سال ۲۰۱۹، تولید کل گاز طبیعی عربستان را از ۱۱.۶ میلیارد فوت مکعب در روز در سال ۲۰۱۵، به ۱۷.۸ میلیارد فوت مکعب در روز در سال ۲۰۲۰، افزایش خواهد داد.
شکل زیر ظرفیت تولید گاز کشور عربستان را نشان می‌دهد:
با در نظر گرفتن وجود ذخایر عظیم گاز شیل در عربستان، انتظار می رود که بیشتر تامین گاز طبیعی از سال ۲۰۲۰ به بعد از این منابع صورت بگیرد. در حقیقت، با توجه به استفاده پرهزینه از نفت خام و فرآورده‌های پالایشی در تولید برق، توسعه تولید گاز تا سال ۲۰۳۰ یکی از اولویتهای کشور عربستان است.
افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی
علاوه بر گاز طبیعی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نیز در برنامه متنوع سازی راه‌های تولید برق کشور عربستان در نظر گرفته شده است. با توجه به گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، تا سال ۲۰۳۵، حدود ۲۲ درصد برق تولیدی منطقه خلیج فارس از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود.
هرچند انتظار می‌رود این رقم در عربستان بسیارکم‌تر باشد ولی با توجه به چشم‌انداز ۲۰۳۰ کشور عربستان، ۹.۵ گیگاوات در ساعت برق عربستان باید از انرژی‌های تجدیدپذیر به دست آید.
حرکت عربستان به سوی کاهش خام فروشی نفت
همانطور که اشاره شد، سرمایه‌گذاری قابل توجه کشور عربستان در احداث پالایشگاه‌های پیچیده در چند سال اخیر کیفیت و کمیت محصولات پالایشی و در نتیجه درآمدهای کلی دولت را بهبود بخشیده‌است. در واقع، می‌توان گفت افزایش ظرفیت تولید فرآورده‌های پالایشی، اتکای این کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت خام را کاهش داده‌است.
همان گونه که شکل بالا نشان می‌دهد، پس از سال ۲۰۱۳ و اتخاذ سیاست‌های اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و افزایش ظرفیت پالایشی، نسبت صادرات نفت خام عربستان در مقابل فرآورده‌های نفتی کاهش‌یافته است. به طوریکه سهم فرآورده‌ها از ۸ درصد کل صادرات نفتی کشور عربستان در سال ۲۰۱۳، به شدت افزایش‌یافته و این عدد به حدود ۲۰ درصد در پایان سال ۲۰۱۷ رسیده است.
منبع: گزارش شرکت سرمایه‌گذاری الجدوی عربستان yon.ir/A7mPN
انتهای پیام/ نفت و انرژی
