به گزارش مسیر اقتصاد براساس تعریفی که از پول مدرن در گزارش قبل بیان شد، توضیح داده شد که اگرچه بسیاری از کالاها یا دارایی‌ها می‌توانند برخی از کارکردهای پول را انجام دهند، اما پول امروز، نوع خاصی از بدهی است. برای فهم بهتر این موضوع، در این گزارش به توضیح انواع پول که در جامعه اقتصادی مدرن جریان دارد، پرداخته شده است؛ هر کدام از این اقسام پول نشان‌دهنده بدهی خاصی بین گروه‌های مختلف مردم است.
«پول» یعنی بدهی بانک مرکزی و بانک‌های تجاری به مردم
در جامعه مدرن، سه گروه اصلی در سیاست‌های پولی نقش آفرینی می‌کنند: بانک مرکزی، بانک‌های تجاری و بخش خصوصی که شامل مردم و بنگاه‌هاست.
آن پولی که در جامعه چرخش دارد شامل ۱- بدهی بانک مرکزی به مصرف‌کنندگان اقتصادی ( سکه و اسکناس) و ۲- بدهی بانک‌های تجاری به مصرف‌کنندگان (سپرده‌های دیداری)، است، که به آن پول گسترده[۱] گفته می‌شود.
پایه پولی چه مواردی را شامل می‌شود؟
تعریف دیگر پول که به آن پایه پولی گفته می‌شود که همان بدهی بانک مرکزی به اقتصاد است، شامل ۱- سکه و اسکناس (بدهی به مصرف‌کنندگان) ۲- ذخایر بانک مرکزی که بدهی بانک مرکزی به بانک‌های تجاری است، می‌شود.
پایه پولی از آن جهت مهم است که تنها بانک مرکزی منتشر کننده آن است و با تعیین نرخ بهره بر ذخایر بانک‌ها و سایر ابزارها، بانک مرکزی به اجرای سیاست پولی و کنترل تورم می‌پردازد.
ترازنامه گروه‌های اقتصادی بر اساس انواع پول
کشیدن ترازنامه بانک، راه مناسبی برای به تصویر کشیدن بدهی‌های مختلف مردم به یکدیگر است. همانطور که قبلا هم بیان شد، هر بدهی (IOU) یک بدهی مالی برای یک شخص است که با یک دارایی مالی برای شخص دیگر تطابق دارد. بنابراین، برای هر فردی در ترازنامه‌اش تمام دارایی‌هایش در یک سمت (شامل بدهی از افراد دیگر و دارایی‌های غیر مالی) و تمام بدهی‌ها به افراد مختلف در سمت دیگر ترازنامه جای می‌گیرد.
همچنین می‌توان دارایی‌ها و بدهی‌های تمام افراد یک گروه را با هم ترکیب کرد تا به یک ترازنامه واحد برای آن گروه از جامعه رسید، که شامل بدهی‌های آن گروه به سایر گروه‌های اقتصاد است.
شکل زیر دارایی‌ها و بدهی‌های ترازنامه هر یک از سه گروه اقتصادی را نشان می‌دهد. انواع مختلف پول با رنگ‌های مختلف نشان داده شده است: سکه و اسکناس با رنگ آبی، سپرده‌های دیداری با رنگ قرمز و ذخایر بانک مرکزی با رنگ سبز. بنابراین پول گسترده با ترکیب دارایی‌های به رنگ آبی و قرمز که توسط مصرف‌کنندگان اقتصادی نگه‌داری می‌شود، نشان داده شده است. پایه پولی نیز شامل مجموع رنگ‌های سبز و آبی می‌شود (توجه شود که ترازنامه براساس اندازه هر یک از انواع پول و به صورت متناسب با آن کشیده نشده است. در واقعیت مقدار پول گسترده بسیار بیشتر از پایه پولی است که در این شکل کوچکتر نشان داده شده است). هر یک از انواع پول که در ترازنامه کشیده شده است، حداقل دو گروه را شامل می‌شود؛ چرا که هر کدام از انواع پول دارایی یک گروه، و بدهی گروه دیگر است. همچنین دارایی‌ها و بدهی‌های دیگری هستند که نقش پول را ایفا نمی‌کنند که با رنگ سفید در ترازنامه نشان داده شده است. به عنوان مثال مصرف‌کنندگان دارای وام‌های مانند وام رهنی هستند که بدهی مصرف کنندگان و دارایی بانک‌ها است.
پینوشت:
[۱] Broad money
منبع: قسمتی از مقاله پول در اقتصاد مدرن yon.ir/8bnyB
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
