به گزارش مسیر اقتصاد ایتالیا و یونان مدت هاست خرید نفت خود از ایران را متوقف کرده اند. این درحالی است که دو کشور مذکور جزء ۸ کشوری هستند که از سوی آمریکا به مدت ۶ ماه و به میزان محدود، از اجرای تحریم های نفتی علیه ایران معاف شده اند. گلایه روزهای اخیر وزیر نفت ایران از اروپایی ها نیز مؤید این ادعاست.
صفر شدن واردات نفت کشورهای اروپایی از ایران پیش از اتمام معافیت نفتی آمریکا
بیشترین صادرات نفت ایران به اتحادیه اروپا به مقصد کشورهای ایتالیا، یونان، فرانسه و اسپانیا بوده است. فرانسه و اسپانیا از زمان خروج آمریکا از توافق هسته ای و اعلام بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران، واردات نفت خود از ایران را متوقف کرده اند.
در مورد ایتالیا و یونان نیز پیش از خروج آمریکا از برجام، ایران جزو مبادی اصلی واردات نفت این دو کشور محسوب میشد. بر همین اساس نیز این دو کشور در بین ۸ کشوری قرار گرفته اند که از طرف آمریکا معافیت ۱۸۰ روزه برای واردات نفت از ایران گرفته اند. اما این کشورها نیز در طول ماه های اخیر واردات نفت از ایران را به صفر رسانده اند.
ناکارآمدی اینستکس در پی صفر شدن واردات نفت اروپا از ایران
با وجود اینکه این دو کشور اروپایی تا خرداد ماه امکان واردات نفت از را ایران داشته اند، اما در حال تلاش برای یافتن کشورهای جایگزین دیگری به جای ایران جهت خرید نفت هستند.
این خبر در حالی منتشر شده است که اتحادیه اروپا هفته گذشته از ایجاد سازوکار مالی اینستکس برای حمایت از تجارت با ایران خبر داده است.
سازوکار مالی اروپا ماه ها پیش قرار بود جهت حفظ توافق هسته ای، به طور کامل آثار اعمال تحریم های آمریکا علیه ایران را خنثی کند و تجارت ایران و اروپا را پوشش دهد. اما اکنون با گذشت ماه ها از قول راه اندازی سازوکار مالی، قرار است ایران در ازای فروش نفت به اتحادیه اروپا غذا و دارو وارد کند.
اما در کنار محدودیت های اروپا در راه اندازی کانال مالی، با صفر شدن واردات نفت اروپا از ایران، به نظر می رسد که سازوکار مالی اینستکس پیش از آن که شکل بگیرد، کارآیی خود را از دست داده است.
صادرات غیرنفتی کفایت اعتبار لازم برای اینستکس را نمی کند
به عبارتی دیگر قرار است فروش نفت ایران به اروپا اعتبار لازم جهت شکل گیری مبادلات در قالب اینستکس را ایجاد نماید. اما این ابهام درباره کارایی سازوکار اینستکس وجود دارد که صفر بودن واردات نفت اروپایی ها از ایران، در عمل به معنی عدم تجارت دوجانبه خواهد بود و در نتیجه ایران در اروپا پولی ندارد که در قالب این سازوکار صرف واردات غذا و دارو نماید.
در سناریوی دیگر حتی اگر اتحادیه اروپا صادرات غیرنفتی ایران به اروپا را به عنوان جایگزینی برای نفت جهت تأمین اعتبار لازم برای اینستکس استفاده کند. طبق آمار رسمی، صادرات غیرنفتی ایران به اعضای اتحادیه اروپا در زمره کشورهای کم اهمیت به لحاظ صادرات غیرنفتی برای ایران محسوب می‌شود.
بنابراین در شرایطی که پالایشگاه های اروپایی به عدم خرید نفت از ایران ادامه می دهند، سازوکار مالی اینستکس تنها می تواند با شرط انتقال پول فروش نفت ایران به کشورهای آسیایی، به آن فعال شود؛ که در این صورت ایران نیازی به همراهی کشورهای اروپایی ندارد؛ چراکه می توان با همکاری کشورهای آسیایی خریدار نفت، مسئله نقل و انتقال پول به صورت دوجانبه حل و فصل گردد.
پایبندی اروپا به تحریم ها واردات غیرنفتی از ایران را کاهش داده است
اعضای اتحادیه اروپا در نیمه نخست امسال تنها مقصد ۶۳۹ میلیون دلار از صادرات غیر نفتی ایران بوده اند. این رقم ۲.۸ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران را تشکیل می دهد و به نسبت بازار بزرگ ۲۳۰۰ میلیارد دلاری این منطقه رقم بسیار ناچیزی محسوب می شود.
همین میزان نیز به دلیل پایبندی اروپا به تحریم های اعمال شده توسط آمریکا و قطع کانال های مالی ایران و اروپا در حال کاهش است. چراکه در میان مجموعه کشورهای طرف تجارت با ایران، تنها صادرات غیر نفتی ایران به اتحادیه اروپا کاهش یافته است.
لزوم توجه به ظرفیت سایر کشورهای غیر اروپایی جهت توسعه صادرات ایران
نکات فوق نشان می دهد که عملیاتی شدن اینستکس با ابهامات متعددی همراه است. شفافیت مالی اتحادیه اروپا برای آمریکا بسیار بالاست و روابط استراتژیک دو کشور از عمق بالایی برخوردار است، لذا راه اندازی کانال مالی که در حجم گسترده ای از کالاها و خدمات بتواند به طور اساسی به تجارت ایران و اروپا رونق دهد، دشوار است و امکان تحریم این کانال نیز توسط آمریکا قابل پیش بینی است.
از طرف دیگر بسیاری از صاردات غیرنفتی ایران به کشورهای همسایه و آسیایی انجام می شود، لذا توجه به ظرفیت این کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است. نظر به اینکه به دلایل متعدد، شفافیت مالی این کشورها برای آمریکا به اندازه اروپا نیست، ایران می تواند با این کشورها پیمان پولی دوجانبه جهت استفاده از ارزهای ملی منعقد نماید و بدین طریق آثار تحریم های آمریکا را به حداقل برساند. همچنین انعقاد توافقنامه های تجارت آزاد نیز می تواند راهکاری برای توسعه تجارت ایران با این کشورها باشد.
منابع:
لگال اینشورکشن yon.ir/1DlhB
ترید مپ yon.ir/3PC5e
استیل گرو yon.ir/4yc92
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
برجام که قرار بود همه تحریم ها رو برطرف کنه نتیجه اش تقریبا هیچ شد . اینستکس که از اولش تقریبا هیچ هست منفی چند میشه