به گزارش مسیر اقتصاد کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس در تاریخ ۱۰ دی ماه، جلسه ای با موضوع آسیب شناسی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی با حضور دبیر ستاد در سازمان برنامه و بودجه، مسئولین دستگاهی اقتصاد مقاومتی و کارشناسان برگزار نمود.
پیش از این جلسه نیز دبیرخانه کمیته، جلساتی با مسئولین اقتصاد مقاومتی در ۱۲ وزارتخانه دولتی برگزار نموده و نظرات ایشان را در خصوص عملکرد ستاد احصا کرده بود.
پروژه‌های اولویت‌دار اقتصاد مقاومتی نباید همان «اقدامات جاری» باشد
در گزارشی که کمیته اقتصاد مقاومتی مجلس با عنوان «آسیب شناسی عملکرد ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» منتشر کرده، نظراتی که مسئولین دستگاهی اقتصاد مقاومتی در جلسه مذکور بیان کرده بودند، آورده شده است.(اینجا)
مطابق با نظر اکثریت دستگاه های دولتی حاضر در جلسه کمیته، پروژه های مصوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی عمدتا همان اقدامات جاری و معمولی دستگاه هاست؛ لذا فعالیت ستاد از این منظر باید اصلاح شود.
رهبر معظّم انقلاب نیز در دو بخش از بیانات خود در سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ در دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیئت دولت به این مهم اشاره فرمودند:
بعضی از کارهایی که گزارش شده، مربوط به بندهای اقتصاد مقاومتی نیست، اگرچه حالا ارتباط داده شده امّا کارهای جاری دستگاه‌ها است؛ بالاخره دستگاه‌ها یک کارهای جاری دارند و اینها را به شما گزارش کردند که این کارها را ما کردیم؛ اینها آمده جزو کارنامه‌ی دستگاه‌ها در زمینه‌ی اقتصاد مقاومتی؛ درحالی‌که این نیست. بعضی از کارها هم ارتباطی اصلاً به بندهای اقتصاد مقاومتی ندارد؛ این مقدار کافی نیست.[۱]
در اقتصاد مقاومتی آن چیزی که مورد انتظار است، یک کار جهشی است. ببینید، دستگاه و دولت، خب یک کارهای متعارفی دارد، کارهای معمولی‌ای دارد در زمینه‌های اقتصاد در همه‌ی بخشهای مختلف این وزارتخانه‌های چندین‌گانه‌ی اقتصادی که دارد انجام می‌گیرد؛ این کارها که خب باید انجام بگیرد؛ [امّا] از جمله‌ی چیزهایی که در اقتصاد مقاومتی مورد نظر است، یک کار فوق‌العاده است، یک کار جهشی است.[۲]
در ادامه نظرات دستگاه ها در این زمینه آمده است:
معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
یکی از اهداف اصلی ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی پیگری کارهای فوق العاده اقتصادی بوده است، اما اکنون اینگونه نیست. در حال حاضر پروژه هایی که تصویب می‌شود، پروژه های جاری و معمولی دستگاه است.
همچنین هیچ اهرم نظارتی بر اجرای پروژه های ابلاغی دستگاه‌ها وجود ندارد. به عنوان مثال در بحث پیوست فناوری دقیقا مشخص نیست که دستگاه های مسئول چه مقدار کار را پیش برده اند؛ حتی کارگروه های مربوط به آن نیز تشکیل نمی شود.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
در حال حاضر یکی از مشکلاتی که در بحث پروژه های اقتصاد مقاومتی وجود دارد، تورم برنامه و پروژه است و به نظر بنده یکی از الزامات اصلاح این مسئله، کاهش حجم پروژه‌های اقتصاد مقاومتی است.
یکی دیگر از مشکلات موجود عدم تعیین و تعریف دقیق پروژه‌های اولویت‌دار اقتصاد مقاومتی است. سازمان برنامه و بودجه نیز نتوانسته به خوبی پروژه ها را تعریف کند و هماهنگی‌های لازم را انجام دهد.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
اکثر برنامه ها و پروژه های ابلاغی از سمت سازمان برنامه و بودجه به وزارتخانه در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، همان پروژه های جاری وزارت کار است. ادامه این مسیر از سه سال گذشته باعث شده است که همه مجریان تصور کنند که پروژه های اولویت دار اقتصاد مقاومتی همان پروژه های جاری و معمولی خودشان است که این تفکر اشتباه است.
در واقع این امر باعث شده است که وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی خواسته ها و برنامه های هزینه بر و غیراقتصادی خود را با برچسب و ویترین اقتصاد مقاومتی پیش ببرند و در نهایت نسبت به مزیت های یک پروژه اولویت دار بی توجهی صورت گرفته است.
وزارت راه و شهرسازی
یک سری برنامه های اقتصادی وجود دارد که خود وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی آن را اجرا و پیگیری می کنند و در واقع جزء وظیفه های آن هاست؛ اما از طرفی تصور می‌کنند که همه این فعالیت ها جزو برنامه ها و پروژه های اولویت دار دستگاهشان در اقتصاد مقاومتی است؛ که این تصور، اشتباه است.
بنابراین باید در تعریف پروژه های اولویت دار اقتصاد مقاومتی بازبینی شود و آن دسته از پروژه های راهبردی و محرک اقتصاد به دستگاه ها ابلاغ شود. باید با بازبینی در شاخص ها و ویژگی های پروژه‌های اولویت دار اقتصاد مقاومتی و تعریف دقیق تر پروژه ها و همچنین کاهش حجم آن ها، شاهد مدیریت و نظارت موفق و در واقع فرماندهی اقتصاد کشور توسط ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی باشیم.
وزارت نیرو
برای اینکه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به طور دقیق امور مربوط به پروژه های اولویت‌دار را پیگیری کند و دبیرخانه آن یعنی سازمان برنامه و بودجه بتواند به طور دقیق بر آن نظارت داشته باشد، باید دبیرخانه و امور بخشی آن ارتباط بیشتری با وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی برقرار کنند.
همچنین بازدیدهای فیزیکی دقیقی باید صورت بگیرد تا کارها و گزارش ها راستی آزمایی شود؛ تا مشخص شود دستگاهی که گزارش عملکرد خود را بارگزاری کرده، آیا به صورت صحیح وارد کرده است؟ اشتغال مدنظر در یک پروژه ایجاد شده است؟ وامی که مدنظر بوده به مشاغل مدنظر داده شده است؟
وزارت امور اقتصادی و دارایی
یکی از مشکلات موجود این است که گزارش هایی که در سامانه نیپا بارگزاری می شود، صحیح نیست. در واقع زمانی که دستگاه ها گزارش عملکرد خود را در سامانه نیپا بارگزاری می کنند، ممکن است درصد پیشرفت و گزارش وارد شده صحیح نباشد. علت این امر این است که راستی آزمایی دقیقی از پروژه ها توسط سازمان برنامه و بودجه به عنوان دبیرخانه ستاد صورت نمی گیرد.
همچنین در حال حاضر پروژه‌هایی که از سوی دبیرخانه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تعیین می شود، هیچگونه ضمانت اجرایی ندارد. برای حل مشکلات ستاد و دبیرخانه آن، سه اقدام یعنی اصلاح فرآیندهای اجرایی در سازمان برنامه و بودجه، راستی آزمایی دقیق پروژه ها و تقویت جایگاه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی به منظور پیاده سازی کامل اقتصاد مقاومتی ضروری است.
وزارت نفت
زمانی که سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی توسط رهبر انقلاب اسلامی ابلاغ شد، هدف این بود که پروژه های اولویت دار بر مبنای این سیاست ها شکل بگیرد. در حال حاضر اگر انحرافی در مسیر ستاد و دبیرخانه آن وجود دارد، مشکل اصلی همین بی توجهی به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی است.
برای اینکه بتوان به اهداف اقتصاد مقاومتی دست پیدا کرد، باید این سیاست های کلی را به صورت کامل زیر نظر داشت و در تعیین پروژه های اولویت دار آن را مبنا قرار داد. ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در طول سال فعال است و مصوباتی هم دارد؛ اما باید توجه داشت که این پروژه های یک طرفه است. در واقع حجم پروژه ها زیاد است و هیچ حمایتی نیز از طرف ستاد و دبیرخانه آن صورت نمی گیرد.
پینوشت:
[۱] بیانات رهبر انقلاب؛ ۴ شهریورماه ۱۳۹۴
[۲] بیانات رهبر انقلاب؛ ۳ شهریورماه ۱۳۹۵
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
