به گزارش مسیر اقتصاد حدود یک ماه قبل آمریکا ۸ کشور را به مدت زمان محدود از تحریم های خرید نفت ایران معاف کرد. اما در این معافیت ها برای هرکدام از کشورها محدودیت هایی درخصوص میزان خرید نفت از ایران در نظر گرفته شده است که در عمل به مراتب کمتر از میزان خرید نفت این کشورها از ایران است.
ایران سومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک است که تا پیش از تحریم ها نزدیک به دو میلیون بشکه نفت در روز به دیگر کشورها صادر می کرده است. اما از زمان اعلام خروج یکطرفه آمریکا از برجام، میزان فروش نفت این کشور دست کم به میزان ۴۰ درصد کاهش یافته است.
آمریکا به دنبال کاهش تدریجی فروش نفت ایران
آمریکا از اواسط اردیبهشت ماه از برجام خارج شد و به کشورهای خریدار نفت ایران ۶ ماه زمان داد تا برای نفت مورد نیاز خود جایگزین پیدا نمایند. از آن زمان کشورهای خریدار نفت ایران با دولت آمریکا وارد مذاکره شده اند تا معافیت هایی را از این کشور اخذ نمایند.
استدلال این کشورها آن بود که حذف کلی ایران از تأمین کنندگان نفت آن ها در زمانی کوتاه امکان پذیر نیست و هزینه های قابل توجهی را بر بخش پالایش و کل اقتصاد این کشورها وارد می آورد. به همین دلیل آمریکا نیز سیاست کاهش تدریجی فروش نفت ایران را درپیش گرفت و با نزدیک شدن موعد ۶ ماهه، معافیت هایی را برای ۸ کشور در نظر گرفت.
روزانه ۸۶۰ هزار بشکه، مجموع معافیت ۳ خریدار بزرگ نفت ایران
اما میزان معافیت مدت دار در نظر گرفته شده برای ۸ کشور خریدار نفت ایران از سوی آمریکا، به مراتب کمتر از میزان نفتی است که آن ها پیش از خروج آمریکا از برجام از ایران خریداری می کردند. به طور خاص سه کشور آسیایی چین، هند و کره جنوبی که تا پیش از خروج آمریکا از برجام بیش از ۱.۵ میلیون بشکه در روز از ایران نفت خریداری می کردند، اکنون مجاز هستند تا در مجموع روزانه ۸۶۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد نمایند.
در نمودار زیر میزان فروش نفت ایران به ۴ کشور آسیایی چین، هند، کره جنوبی و ژاپن در طول دو سال اخیر نشان داده شده است.
بر اساس نمودار فوق در طول ماه های اخیر میزان واردات نفت کره جنوبی و ژاپن از ایران به صفر رسیده و کشورهای چین و هند نیز از میزان واردات خود کاسته اند. به این ترتیب در طول ماه های اخیر کل فروش نفت ایران به دو کشور هند و چین در حدود روزانه یک میلیون بشکه بوده است.
در ادامه به بررسی شرایط هریک از ۸ کشور که توانسته اند معافیت آمریکا را در زمینه خرید نفت از ایران بدست آوردند پرداخته می شود.
کره جنوبی
کره جنوبی سومین واردکننده بزرگ نفت ایران محسوب می شود. میزان خرید نفت کره جنوبی از ایران پیش از خروج آمریکا از برجام در حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز بوده است اما این کشور اکنون به میزان ۲۰۰ هزار بشکه در روز از آمریکا معافیت گرفته است.
لازم به ذکر است عمده فروش نفت ایران به کره از نوع نفت سبک(میعانات گازی) است. معافیت های آمریکا نیز تنها همین نوع از نفت ایران را شامل شده است و این کشور اکنون اجازه واردات نفت غیرسبک از ایران را ندارد.
علی رغم دریافت معافیت ۲۰۰ هزار بشکه ای، کره جنوبی در طول ماه های اخیر میزان واردات نفت خود از ایران را به صفر رسانده است و در این میان مسائل مربوط به بیمه و حمل و نقل از جمله معضلات واردات نفت سبک کره جنوبی از ایران است.
همچنین کره جنوبی پول نفت سبک ایران را به صورت وون پرداخت می کند که در حساب های ایران در بانک صنعتی کره جنوبی و ووری بانک این کشور واریز می شود. با اینحال ایران امکان استفاده دلخواه از این منابع را ندارد و تنها می تواند از آن برای واردات غذا، دارو و کالاهای تحریم نشده از کره جنوبی استفاده نماید.
در نمودار زیر روند خرید نفت سبک ایران از سوی کره جنوبی در طول ماه های اخیر نشان داده شده است.
ژاپن
کشور ژاپن پیش از خروج آمریکا از برجام به میزان روزانه ۱۶۰ هزار بشکه نفت از ایران وارد می کرد. اما در فاصله ای اندک از اعلام خروج آمریکا، این کشور میزان واردات خود را به صفر رساند.
درحال حاضر به طور دقیق میزان معافیت این کشور درخصوص واردات نفت از ایران مشخص نیست اما مشکلاتی در بخش هایی همچون کشتی رانی، بیمه و پرداخت پول جزء مواردی هستند که امکان واردات نفت از ایران را برای خریداران ژاپنی دشوار نموده است.
ژاپن عمدتا نفت سنگین را خریداری می کند و هولدینگ پالایشگاهی JXTG این کشور که بزرگترین خریدار ژاپنی نفت ایران محسوب می شود، به تازگی اعلام کرده است که هنوز درخصوص از سرگیری واردات نفت این کشور به جمعبندی نرسیده است.
در نمودار زیر روند خرید نفت سنگین ایران از سوی ژاپن در طول ماه های اخیر نشان داده شده است.
هند
هند دومین خریدار بزرگ نفت ایران محسوب می شود. این کشور پیش از خروج آمریکا از برجام روزانه ۵۶۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می کرد اما میزان معافیت آمریکا درخصوص پالایشگاه هندی تنها ۳۰۰ هزار بشکه در روز در نظر گرفته شده است.
کشور هند در طول سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۲۵ درصد بر میزان واردات نفت از ایران افزوده بود و قصد داشت به روند افزایش آن ادامه دهد. به طوریکه در برخی از ماه های ابتدایی سال ۲۰۱۸ میزان واردات نفت هند از ایران به ۸۰۰ بشکه در روز نیز رسیده بود. اما با خروج آمریکا از برجام میزان واردات نفت این کشور از ایران روندی نزولی داشته و به کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است.
در نمودار زیر روند خرید نفت ایران از سوی هند در طول ماه های اخیر نشان داده شده است.
چین
چین بزرگترین خریدار نفت ایران است که تا پیش از خروج آمریکا از برجام روزانه نزدیک به ۶۶۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می کرد؛ اما دولت آمریکا میزان معافیت این کشور را درحدود ۳۶۰ هزار بشکه در روز اعلام کرده است.
این میزان معافیت جدا از پروژه هایی است که شرکت های چینی در قالب پروژه های همکاری در استخراج نفت از ایران صاحب می شوند و برای مصرف به پالایشگاه های داخلی منتقل می نمایند.
با اینحال مقامات دو پالایشگاه بزرگ چین پیش از این از تصمیم خود درخصوص توقف خرید نفت از ایران خبر داده اند که در نهایت به کاهش میزان صادرات نفت ایران به چین منجر خواهد شد.
کشور چین نیز همچنان در زمینه پرداخت پول خرید نفت به ایران مشکلاتی دارد و طبق اعلام برخی منابع پول ایران را با تأخیر پرداخت می نماید.
در نمودار زیر روند خرید نفت ایران از سوی ۴ کشور چین، هند، کره جنوبی و ژاپن در ۶ ماه اخیر نشان داده شده است.
ترکیه
ترکیه نیز یکی از بزرگترین خریداران نفت ایران در طول سال های اخیر بوده است که تا پیش از خروج آمریکا از برجام روزانه ۲۳۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می کرد. اما این کشور تنها توانسته است حدود ۶۰ هزار بشکه نفت در روز از آمریکا معافیت دریافت نماید.
ترکیه در مقایسه با دیگر کشورهای واردکننده نفت ایران، وابستگی بیشتری به این کشور دارد؛ چراکه در حدود نیمی از نفت مورد نیاز خود را از طریق ایران تأمین می نماید. اما این کشور نیز در طول ماه های اخیر از میزان واردات نفت خود از ایران کاسته است و پالایشگاه های ترک اعلام کرده اند به دنبال جایگزین برای نفت ایران هستند.
در نمودار زیر روند واردات نفت ایران از سوی ترکیه در طول ماه های اخیر نشان داده شده است.
سه کشور تایوان، ایتالیا و یونان نیز کشورهای دیگری هستند که توانسته اند معافیت هایی از آمریکا در زمینه خرید نفت از ایران دریافت نمایند؛ اما میزان معافیت این کشورها همچنان نامشخص است. این سه کشور تا پیش از خروج آمریکا از برجام درمجموع حدود ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز از ایران خریداری می کردند اما بعد از خروج آمریکا از برجام و تا پیش از شروع تحریم ها، میزان واردات نفت از ایران را به صفر رسانده اند و مشخص نیست که شرایط استفاده آن ها از معافیت آمریکا چگونه خواهد بود.
منبع: بلومبرگ yon.ir/qNtZD
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
