به گزارش مسیر اقتصاد ایران در سال‌های اخیر پیشرفت محسوسی در شاخص جهانی نوآوری داشته است. این گزارش که بر پایه تحلیل داده‌های پایگاه Global Innovation Index به‌دست‌آمده، نشان می‌دهد که ایران در شاخص جهانی نوآوری صعود ۱۴ پله‌ای را در سال ۲۰۱۷ تجربه کرده است.
پیشرفت نوآوری ضامن توسعه آینده اقتصاد
مقایسه سالانه اقتصاد کشورها نشان‌دهنده تأثیر برنامه‌های ملی و عملکرد کلی اقتصادی مردم یک کشور است. سازمان‌ها و مؤسسات متعددی با شاخص‌های خاص خود به مقایسه کشورها در سطوح منطقه‌ای و جهانی می‌پردازند. در این بین یکی از مسائلی که اقتصاد یک کشور را در بلندمدت تحت تأثیر خود قرار می‌دهد حجم نوآوری‌های تولیدی آن کشور است. در واقع نوآوری ضامن بقای پیشرفت و نوید دهنده امکان تولید ثروت برای آینده یک کشور می‌باشد.
بر این اساس سازمان جهانی مالکیت فکری سالانه به سنجش، مقایسه و رتبه‌بندی کشورهای مختلف بر پایه میزان تولید نوآوری می‌پردازد. این سازمان با همکاری دو موسسه دیگر ارزیابی‌های خود را در گزارش Global Innovation Index به‌صورت سالانه منتشر می‌کنند.
شاخص نوآوری جهانی (GII) ارزیاب نوآورانه اقتصادهای جهان
هدف شاخص نوآوری جهانی (GII) جذب ابعاد چندبعدی نوآوری و ارائه ابزارهایی است که می‌تواند در تدوین سیاست‌ها برای افزایش رشد تولید درازمدت، بهبود بهره‌وری و رشد شغلی به کشورها کمک کند.
گزارش سال ۲۰۱۷ GII شامل ۱۲۷ کشور است که ۹۲.۵ درصد جمعیت جهان و ۹۷.۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می‌دهند.
نسخه دهم شاخص نوآوری جهانی ۲۰۱۷ (GII) در تاریخ ۱۵ ژوئن منتشرشده است. این نسخه توسط دانشگاه کورنل، INSEAD و سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO، سازمان ملل متحد) تحقیق‌شده است. هسته گزارش GII شامل رتبه‌بندی از توانایی‌های نوآوری در اقتصاد کشورها و نتایج آن است؛ در ده سال گذشته GII خود را به‌عنوان مرجع پیشرو در نوآوری ثبت کرده است.
شاخص نوآوری جهانی همچنین چشم‌انداز گسترده‌ای در مورد نوآوری در اقتصادهای توسعه‌یافته و نوظهور را ارائه می‌نماید و بیان می‌کند که چگونه توسعه اقتصادی یک کشور از حالت عادی خود به حالت پیشرفته‌تر انتقال می‌یابد.
در بین شاخص‌های مختلفی که مراجع مقایسه‌گر برای رتبه‌بندی کشورها به کار می‌گیرند، نوآوری جهانی GII به دو شاخص مهم در پیشرفت اقتصادی می‌پردازد که عبارت‌اند از شاخص ۱- ورودی نوآوری و ۲- خروجی نوآوری.
نوآوری جهانی برای شاخص ورودی نوآوری پنج گویه فناوری زا در اقتصاد کشورها را لحاظ می‌کند که شامل نهادها، سرمایه انسانی و پژوهش، زیرساخت‌ها، توسعه‌ی بازار و توسعه‌ی کسب‌وکار است. شاخص خروجی نوآوری نیز شامل خروجی تکنولوژی و دانش‌بنیان و عرصه شناختی و خروجی خلاقانه است.
صعود ۱۴ پله‌ای ایران در گزارش ۲۰۱۷
بر اساس اطلاعات منتشرشده در گزارش سال ۲۰۱۷ این مرجع ایران رتبه ۷۵ را به خود اختصاص داده است و در قیاس با کشورهای منطقه از پیشرفت خوبی برخوردار بوده است. ایران در حالی رتبه ۷۵ را امسال کسب کرده است که در گزارش سال گذشته (۲۰۱۶) نوآوری جهانی در رتبه ۹۲ ام قرار داشته است.
روند رو به رشد ایران در شاخص نوآوری
مسیر اقتصاد برای اینکه روند ایران در شاخص نوآوری را ارزیابی کند به مقایسه وضعیت ایران در گزارش‌های چندساله اخیر شاخص نوآوری جهانی پرداخته است. به استناد گزارش سال‌های اخیر نوآوری جهانی ایران در سال ۲۰۱۴ رتبه ۱۲۰ و در سال ۲۰۱۵ رتبه ۱۰۶ و در سال ۲۰۱۶ رتبه ۹۲ را کسب کرده است. بر این اساس شاخص نوآوری در ایران روندی صعودی را طی کرده است:
لازم به ذکر است که ایران در قیاس با کشورهای منطقه روند بهتری داشته است؛ به عنوان مثال کشوری مانند عربستان سالانه با افت رتبه مواجه بوده است، همچنین کشور ترکیه در عین پیشرفت سرعت پایینی داشته است.
