به گزارش مسیر اقتصاد استفاده از سیاست‌های مالیاتی به عنوان یک ابزار کارآمد در تنظیم گری اقتصاد همواره مدنظر کشورهای مختلف در جهان بوده است.
کشورها عمدتا از ابزار مالیات استفاده می کنند تا علاوه بر کسب درآمد بتوانند فعالیت ها و بخش های اقتصادی که برای پیشرفت خود مهم می دانند را حمایت کنند.
یکی از این فعالیت ها که در عمده کشورها مورد حمایت های مالیاتی دولت ها قرار می گیرد، تحقیق و توسعه است. بررسی تجربیات کشورهای کانادا، فرانسه، ژاپن، آلمان، هند و ایالات متحده آمریکا در این زمینه نشان می دهد که این کشورها به ۵ شکل مختلف، از تحقیق و توسعه و گسترش آن حمایت مالیاتی نموده اند.
اعطای اعتبار مالیاتی
در برخی کشورها یک اعتبار مالیاتی برای سازمان ها جهت هزینه های فزاینده ای که برای تحقیق و توسعه اختصاص می دهند، در نظر گرفته می شود. همچنین اعتبارات معینی برای مبالغی که به دانشگاه ها و یا دیگر سازمان های تحقیقاتی به منظور انجام تحقیقات پایه اعطا می شود، تعیین می کنند.
این اعتبارات به صورت مبلغی مشخص به شرکتها اختصاص می یابد که این شرکتها می توانند در مدت مشخصی از آن جهت تهاتر مالیات خود استفاده کنند.
چنین تمهیدات مالیاتی به منظور ایجاد انگیزه و ترغیب شرکتها برای پرداختن به تحقیق و توسعه طراحی می شوند.
اعتبار مالیاتی به مقدار مشخصی اعتبار پولی گفته می شود که به یک شرکت اعطا می‌شود و وی فرصت دارد تا در مدت زمان خاصی، از آن جهت تهاتر با بخشی از مالیات خود استفاده کند. در واقع اعتبار مالیاتی امتیازی است که دولت به عنوان مشوق در حوزه ای خاص به شرکت ها می دهد و تفاوت آن با معافیت مالیاتی در این است که مستقیما مالیات متعلقه به شرکت را کاهش می دهد و نه درآمد مشمول مالیات را.
به عنوان مثال در صورتی که به یک حوزه فعالیت معافیت مالیاتی داده شود، در صورتی که یک شرکت در این حوزه ۱ میلیارد کسب درآمد کند نیز از مالیات معاف خواهد شد؛ حال آنکه اعتبار مالیاتی مقداری مشخص دارد. برای مثال دولت به شرکت مذکور اعلام می دارد که تا ۱۰۰ میلیون تومان جایزه مالیاتی دارد؛ در این شرایط شرکتی که ۱ میلیارد کسب درآمد کرده باشد و ۲۵ درصد آن یعنی ۲۵۰ میلیون را لازم باشد که مالیات بدهد، تنها ۱۰۰ میلیون تومان تخفیف دریافت می کند و دولت از مابقی مبلغ درآمد کسب می کند.
کاهش مالیات (معافیت)
کاهش نرخ های مالیاتی بر اساس نوع و موضوع فعالیت شرکت ها و همچنین نحوه تعریف فرآیندهای مرتبط با تحقیق و توسعه آنها، تعیین می شود.
گاهی تخفیف مالیاتی در این زمینه تا ۹۰ درصد نیز اعمال می گردد که اشخاص حقیقی و شرکتهای مختلف را ترغیب می نماید تا به انجام فعالیت های مرتبط با تحقیق و توسعه یا تاسیس شرکت های دانش بنیان مرتبط با موضوع خود بپردازند.
معافیت مالیاتی در این زمینه به این شکل است که شرکت ها در صورتی که بخش مشخصی از درآمد خود را صرف تحقیق و توسعه نمایند، دیگر لازم نیست به ازای آن میزان درآمد مالیات بپردازند.
در شکل دیگر شرکت ها می توانند با تاسیس شرکت های جدید در موضوع تحقیقات خود، فعالیت های معاف از مالیات داشته باشند.
تسهیلات ویژه مالیاتی برای گروه های صنعتی
در این راستا مالیات بر زمین و ساختمان افراد و شرکتهایی که در زمینه های فنی مورد نظر دولت فعالیت می کنند، توسط شهرداری ها و مراکز مالیاتی به عنوان جایزه و انگیزه عودت داده می شوند.
معافیت مالیاتی برای شرکت های نوپا
برخی کشورها مثل فرانسه، شرکتهای تازه تاسیس را به مدت ۸ سال و با شرایط خاص از مالیات معاف می کنند؛ این شرایط خاص عمدتا هزینه کرد بخشی از درآمد در فرآیندهای مرتبط با تحقیق و توسعه است.
در دیگر کشورها نیز برخی اعتبارات و هزینه های این شرکت ها در سال های آغاز فعالیت به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی در نظر گرفته می شود.
بخشودگی جرائم و عوارض
از دیگر تسهیلات خاص مالیاتی برای تحت پوشش حمایتی قرار دادن فرآیندهای مرتبط با تحقیق و توسعه در کشورهای مختلف، رفع جرایمی است که بابت عدم توان مالی شرکتها به آنان وارد شده و ایشان در مسیر تحقیقات و هزینه های خود، قادر به کسب درآمد کافی برای پرداخت آن نشده اند.
بخشودگی این جرائم سبب می شود تا حاشیه سود مناسبی برای شرکتها ایجاد شود تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند و مجبور به خروج از بازار نشوند.
