به گزارش مسیر اقتصاد همانطور که در مطلب قبل این پرونده اشاره شد، رسیدگی به کالاهای مکشوفه قاچاق و سیاست‌گذاری در مورد آن‌ها یکی از مسائلی است که می‌تواند نقشی اساسی در مبارزه با قاچاق کالا داشته باشد. درحال حاضر سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی، مسئولیت رسیدگی به کلیه امور مربوط به جمع‌آوری، نگه‌داری، اداره و فروش اموال مکشوفه قاچاق را به عهده دارد. این سازمان کالاهایی که مجوز مصرف در داخل کشور را کسب نکنند، امحاء می‌نماید؛ اما کالاهای دیگر -که بخش عمده‌ی کالاهای مکشوفه هستند- را از طریق مزایده‌های گسترده در بازار داخل به فروش می‌رساند.
از آنجا که فروش کالاهای مکشوفه در داخل کشور همان اثر ورود کالای قاچاق به بازار مصرفی را دارد، ضروری است برای این مهم تدبیری اندیشیده شود. یکی از راهکارهایی که در این زمینه پیشنهاد می‌شود، امحاء (از بین بردن) تمامی کالاهای قاچاق مکشوفه است.
مخالفان امحاء تمامی کالاهای مکشوفه که رأی به شیوه فعلی رسیدگی به کالاهای قاچاق داده‌اند، دو نکته اساسی زیر را برای استدلال صحت دیدگاه خود بیان می‌کنند:
۱- امحاء محصولاتی که امکان استفاده از آن‌ها در داخل کشور فراهم است، به نوعی اسراف است و اجرای چنین سیاستی صحیح نیست.
۲- چنانچه قاچاقچی بخواهد محصول خود را دوباره از سازمان امور تملیکی خریداری نماید، باید دوباره هزینه‌ی خرید آن را بپردازد. بنابراین انگیزه قاچاقچیان کاهش می‌یابد؛ چراکه در این صورت فروش محصولات برایشان صرفه اقتصادی چندانی نخواهد داشت. علاوه بر این درحال حاضر که امکان واردات اغلب محصولات قاچاق به شکل رسمی و با پرداخت تعرفه گمرکی فراهم است؛ پرداخت هزینه اضافی برای خرید دوباره کالا توسط قاچاقچیان نیز در عمل همین نقش را ایفا می‌کند.
این ایرادات حاوی نکات قابل قبولی هستند؛ با این حال پاسخ‌های زیادی به آن‌ها داده می شود.
برای مثال در زمینه اسراف باید توجه شود که به طور کلی، سیاست‌های مقابله با قاچاق کالا باید ماهیت پیشگیرانه داشته باشند. در واقع اگر سیاست‌های مبارزه با قاچاق کالا آن طور که باید برنامه ریزی و اجرا شوند، حجم قاچاق کالا کاهش قابل توجهی خواهد داشت و در نتیجه اعمال سیاستی چون امحاء تمامی کالاهای مکشوفه از نظر اسراف‌کاری، ابعاد وسیعی نخواهد داشت.
در مورد نکته دوم نیز مشاهدات حاکی از آن است که در بسیاری از موارد، سود حاصل از قاچاق کالا به قدری زیاد است که قاچاق چیان در صورت پرداخت هزینه خرید محصولات از سازمان امور تملیکی، بازهم سود خوبی کسب می‌کنند. در واقع در روند فعلی اجرای قانون و به طور خاص قیمت‌گذاری، در بسیاری از موارد پرداخت مبلغ خرید محصولات از سازمان امور تملیکی، هزینه‌ای به مراتب کمتر از واردات محصول از طریق قانونی و پرداخت تعرفه گمرکی دارد.
امحاء کالای قاچاق باعث می شود تا این کالاها وارد بازار کشور نشده و موجب متضرر شدن تولید داخل نشوند؛ همچنین امکان فساد و بازخرید محصولات توسط قاچاقچیان در این حالت وجود نخواهد داشت، بازدارندگی قانون لحاظ می‌شود و امکانات گمرکات کشور نیز صرف انبارداری بیهوده نمی گردد. در این زمینه رهبر انقلاب روز دوشنبه ۱۱ مردادماه در دیدار هزاران نفر از قشرهای گوناگون مردم فرموده‌اند: «بنده به مسئولین گفته‌ام که وقتی شما آن باند قاچاقچی را پیدا می‌کنید و آن جنس کلان قاچاق را که چند هزار تُن وزن آن است، وارد کشور می‌کنید، این جنس را جلوی چشم همه آتش بزنید؛ ضربه بزنید به قاچاقچی، به جنس دارای مشابه داخلی.»[۱]
بنابراین لازم است در زمینه سیاست‌گذاری اموال مکشوفه قاچاق تجدید نظر شود و با اصلاح قانون، سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی به طور کلی مناقصات خود را متوقف نماید و تمامی کالاهای قاچاق را امحاء نماید. پیش بینی می شود این سیاست در میان مدت به کاهش میزان واردات قاچاق کالا به کشور بینجامد.
پینوشت:
[۱] http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33886
این چه کاریست؟ به جای اینکار کالای قاچاق رو صادر کنند و پولش رو بریزن تو خزانه مملکت. اگر درصدی از این پول رو هم به فرد کاشف قاچاق بدن خودش احتمال کشف رو هم بالاتر می بره.