به گزارش مسیر اقتصاد با تعهد ۲۲ کشور برای سه برابر کردن تولید جهانی انرژی هستهای تا سال ۲۰۵۰ در نشست آب و هوای COP۲۸ در دبی، چشم انداز مثبتی برای رشد در بازار جهانی این انرژی وجود دارد. برخی از این کشورها قصد دارند برای ساخت رآکتورهای جدید خود به شرکت دولتی روسیه، روس اتم، روی آورند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، صادرات صنعت هستهای روسیه را به عنوان بخش مهمی از سبد انرژی و ژئوپلیتیک روسیه توسعه داده است. در حال حاضر، روس اتم حدود ۷۰ درصد از بازار صادرات جهانی را برای ساخت نیروگاه‌های هستهای جدید در اختیار دارد. بطوریکه، صادرات آن در سال ۲۰۲۲ از ۱۰ میلیارد دلار فراتر رفت و برنامه سفارشات بین‌المللی آینده نیز حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در ۱۰ سال آینده برآورد می‌شود.
مزایای اقتصادی ساخت نخستین نیروگاه هستهای مصر
در این میان، مصر به دنبال افزایش مشارکت با مسکو است و در همین راستا، دو کشور در سال ۲۰۱۵، توافقنامه بین دولتی منعقد کردند که روس‌اتم را به ساخت یک نیروگاه هستهای ۳۰ میلیارد دلاری در نزدیکی شهر ساحلی «الضعبه» در دریای مدیترانه و ۱۷۰ کیلومتری غرب اسکندریه متعهد کرد. طبق این همکاری، با چهار واحد راکتور ۱.۲ گیگاواتی VVER طراحی روسیه، انتظار می‌رود که نیروگاه هستهای الضعبه بیش از ۱۰ درصد از کل تولید برق مصر را تامین و یک منبع انرژی پایدار برای ۲۰ میلیون نفر را فراهم کند.
پس از اجرایی شدن قراردادها در سال ۲۰۱۷، سازمان تنظیم مقررات هستهای و رادیولوژی مصر (ENRRA) ساخت و ساز این نیروگاه را در سال ۲۰۱۹ تایید کرد. ساخت واحد ۱ در ژوئیه ۲۰۲۲ و واحد ۲ در نوامبر ۲۰۲۲ آغاز شد. اولین اقدامات بتن ریزی واحد ۳ در ماه مه ۲۰۲۳ انجام و در اوت ۲۰۲۳ واحد ۴ مجوز لازم را از سازمان تنظیم مقررات هستهای و رادیولوژی مصر دریافت کرد. براساس برآوردها، واحدهای ۱ و ۲ در سال ۲۰۲۸ به شبکه برق مصر متصل و از نظر تجاری قابل استفاده خواهد بود، همچنین واحد ۳ و ۴ به ترتیب در ۲۰۲۹ و ۲۰۳۰ وارد مدار خواهند شد.
نیروگاه هستهای الضعبه علاوه بر تولید برق، ظرفیت شیرین سازی آب دریا را نیز خواهد داشت. آب شیرین شده برای پر کردن حلقه‌های اولیه و ثانویه چهار راکتور، حفظ منابع آب صنعتی و اضطراری نیروگاه و تامین آب آشامیدنی پرسنل تعمیر و نگهداری استفاده خواهد شد. به گفته روس اتم، این نیروگاه می‌تواند ظرفیت نمک‌زدایی را به ۱۰۰ هزار متر مکعب در روز افزایش دهد که برابر با تاسیسات در حال ساخت در تونس است. چنین چشم‌اندازی همسو با تلاش قاهره برای گسترش تأسیسات نمک‌زدایی، فراهم کردن منابع مطمئن آب برای عموم مردم و کاهش تأثیرات سد «رنسانس» اتیوپی بر جریان‌های رودخانه نیل به مصر، است.
تامین منابع مالی الضعبه به نفع قاهره
براساس توافق دو کشور، مسکو متعهد به تامین ۸۵ درصد از بودجه (۲۵ میلیارد دلار) شده و قاهره باید ۱۵ درصد باقیمانده (۵ میلیارد دلار) را برای برخی از هزینه‌های ساخت و ساز، واردات تجهیزات تخصصی و مدیریتی تامین کند. اما این پرسش مطرح است که قاهره چگونه ۵ میلیارد دلار این پروژه را تامین خواهد کرد؟ مصر یکی از آسیب پذیرترین کشورهای جهان از نظر ریسک بدهی‌های دولتی است و کمبود منابع دلاری، کاهش ارزش پول و کاهش کمک‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس، مشکلات اقتصادی آن را تشدید کرده است.
وزارت برق و انرژی‌های تجدیدپذیر مصر در سال ۲۰۲۰ اعلام کرد که «مصر سهم خود از این پروژه را با فروش برق تولید شده از راکتورهای هستهای پرداخت خواهد کرد. بنابراین این پروژه هزینه‌ای برای مصر نخواهد داشت.» هزینه ساخت و ساز توسط روسیه تقریباً ۲۵ میلیارد دلار است که وجوه قابل بازپرداخت در یک دوره ۲۲ ساله در ۴۳ قسط شش ماهه است. همچنین، مصر می‌تواند تسهیلات روس ها را به دلار آمریکا یا پوند مصر پرداخت کند. همچنین، نرخ بهره مناسب ۳ درصدی سالانه برای این تامین مالی در نظر گرفته شده است. براساس این قرارداد، روس‌اتم نه تنها نیروگاه الضعبه را می‌سازد، بلکه سوخت هستهای راکتورها را در تمام عمر آن‌ها تامین خواهد کرد.
منبع: نشریه دانشمندان هستهای
انتهای پیام/ انرژی
