به گزارش مسیر اقتصاد در روز جمعه -۱۰ مارس- بانک سیلیکون‌ولی (SVB) توسط ناظران (رگولاتور) کالیفرنیا بسته و تحت مدیریت FDIC (شرکت بیمه سپرده فدرال ایالات متحده آمریکا) قرار گرفت. این بدان معناست که SVB، با نزدیک به ۲۱۰ میلیارد دلار دارایی و رتبه شانزدهم در ایالات متحده، بزرگترین ورشکستگی بانکی این کشور از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ را رقم زده است.
به گفته کارشناسان، تنها در ۱۰ مارس، ۴۲ میلیارد دلار سپرده از SVB خارج شده است، در حالی که آخرین گزارش سه ماهه این شرکت، کل سپرده‌ها را حدود ۱۷۳ میلیارد دلار اعلام کرده بود. این بانک از زمان تأسیس خود در حدود ۴۰ سال پیش، به هسته مالی صنعت فناوری ایالات متحده به ویژه برای استارت‌آپ‌ها و سرمایه‌گذاران خطرپذیر تبدیل شد. SVB به دلیل ارائه خدمات بانکی به استارت‌آپ‌هایی که در مراحل اولیه هستند و در دریافت خدمات مشکل دارند، شناخته شده است. بنابراین مورد علاقه شرکت‌های فناوری قرار گرفت، بطوریکه فقط دو سال پیش، SVB با مشکل فزونی پول مواجه شد. بر اساس گزارش بلومبرگ، حجم سپرده SVB در ۱۲ ماه قبل از مارس ۲۰۲۱ با دو برابر افزایش به ۱۲۴ میلیارد دلار رسید که بسیار بیشتر از رشد ۲۴ درصدی جی‌پی مورگان در مدت مشابه است.
دلایل ورشکستگی بانک سیلیکون ولی
دلایل متعددی برای شکست SVB وجود دارد. نخست اینکه پایگاه مشتریان آن بیش از حد متمرکز بود، یعنی بیشتر شرکت‌های فناوری سیلیکون ولی و حدود ۳۰ درصد از کل استارت‌آپ‌های فناوری، مشتریان SVB بودند. از آنجایی که اکثر استارت آپ‌ها سودآور نیستند و به شدت به تامین مالی متکی هستند، هنگامی که بسیاری از آنها در سال ۲۰۲۲ به دلیل شرایط مالی بودجه خود را تمام کردند، برای حفظ فعالیت‌های خود ناگزیر به سپرده‌های خود متکی شدند. این امر به کاهش سپرده‌های SVB منجر شد، در حالی‌که دارایی‌ها در اوراق قرضه بلندمدت قفل و باعث مشکلات شدید جریان نقدی در سال جاری شد.
بانک سیلیکون ولی در ۸ مارس اعلام کرد که برای حمایت از ترازنامه خود نیاز به جمع آوری ۲.۲۵ میلیارد دلار دارد و تمام اوراق قرضه موجود را با ضرر ۱ دلاری فروخته است. وحشت ناشی از فروش اوراق قرضه SVB و سایر اقدامات تامین مالی، باعث ایجاد چرخه معیوب بیشتر سپرده‌گذاران شد تا پول خود را برداشت کنند و به فروپاشی بانک منجر شود.
دلیل دوم، سقوط SVB به دلیل زیان‌های سرمایه‌گذاری ناشی از افزایش نرخ بهره در ایالات متحده است. در گذشته، بسیاری از استارت آپ‌های فناوری با نرخ‌های کم بهره به راحتی می‌توانستند حجم زیادی از نیازهای مالی را تامین کنند. اما با افزایش نرخ بهره در ایالات متحده، اوراق قرضه SVB کاهش یافت بطوریکه تا پایان سال ۲۰۲۲، ارزش بازاری اوراق بهادار نگهداری شده آن بیش از ۱۵ میلیارد دلار کاهش یافته بود.
آیا ورشکستگی بانک سیلیکون‌ولی نشانه یک بحران مالی دیگر است؟
ورشکستگی بانک سیلیکون ولی، یک موضوع بسیار نگران‌کننده در بازار است، چون بسیاری در مورد تأثیر آن و اینکه باعث ایجاد یک بحران مالی دیگر می‌شود یا خیر، نگرانی دارند. با این وجود، به نظر می‌رسد بخش مالی و دانشگاهی نسبت به سقوط SVB خوش‌بین هستند و دلایل اصلی آنها این است که نخست، سقوط SVB عمدتاً بر بخش سرمایه‌گذاری فناوری تأثیر می‌گذارد و برخی از شرکت‌های نوپا و فناوری به شدت تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. اما این یک رویداد محلی قابل کنترل است و تهدیدات آن به بانک‌های دیگر سرایت نمی‌کند. برخی از فعالان بازار معتقدند که SVB یک بانک متوسط با دارایی ۲۰۰ میلیارد دلار است که تفاوت قابل توجهی با بانک «لیمن برادرز» بعنوان رتبه چهارمین بانک سرمایه گذاری در ایالات متحده در سال ۲۰۰۸ دارد.
دلیل دوم اینکه خزانه‌داری ایالات متحده، فدرال رزرو، شرکت بیمه سپرده فدرال و سایر موسسات اقداماتی را انجام داده‌اند بطوریکه شرکت بیمه سپرده فدرال، پوشش بیمه‌ای تا سقف ۲۵۰ هزار دلار برای هر سپرده‌گذار ارائه خواهد کرد. با اقدام سریع مقامات نظارتی و تجربه به دست آمده از بحران مالی، احتمالا آنها اجازه نخواهند داد که این رویداد به ریسک مالی نظام‌مند تبدیل شود.
سوم اینکه برخی از موسسات معتقدند که هیچ مشکلی با عملیات سرمایه‌گذاری SVB در سمت دارایی وجود ندارد، چون خرید اوراق قرضه با پشتوانه رهنی و اوراق قرضه دولتی بلندمدت سرمایه‌گذاری‌های رایج برای موسسات مالی ایالات متحده است.
نوک کوه یخ در سیستم بانکی ایالات متحده با افزایش نرخ بهره
با این حال، شرکت‌های فناوری آسیب‌دیده چندان خوش بین نیستند. با توجه به ارتباطات تجاری عمیق SVB با بسیاری از شرکت‌های فناوری، ورشکستگی آن باعث زیان‌های قابل توجهی برای این شرکت‌ها خواهد شد. به همین دلیل بسیاری از استارت آپ‌ها حتی قادر به پرداخت حقوق کارمندان خود نیستند. شرکت تابعه SVB در بریتانیا اعلام ورشکستگی کرده‌اند و با متوقف کردن کسب و کار خود باعث ایجاد وحشت در بین استارت آپ‌های بریتانیا شده‌اند.
در ۱۰ مارس، حدود ۱۸۰ مدیر شرکت فناوری به جرمی هانت، صدراعظم بریتانیا، نامه نوشته و درخواست مداخله دولت کردند و اظهار داشتند که «از دست دادن سپرده‌ها می‌تواند این بخش را فلج کند و اکوسیستم را ۲۰ سال به عقب برگرداند.» همچنین برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که انگلستان قربانی اول این مسیر است، چون SVB در کشورهایی مانند کانادا، دانمارک، آلمان، هند و سوئد نیز شعبه دارد.
تحلیلگران همچنین باور دارند که وضعیت اسفبار SVB یک مورد مجزا نیست. تصمیم فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره منجر به کاهش ارزش دارایی‌های اوراق بهادار بسیاری از بانک‌های ایالات متحده شده و بانک‌های بیشتری احتمالا در آینده با وضعیت مشابهی روبرو شوند.
به عنوان مثال، فرست ریپابلیک بانک (First Republic Bank) نیز شدیدا به سپرده‌گذاران وابسته است. طبق گزارش‌های مالی، تا پایان سال ۲۰۲۲، فرست ریپابلیک بانک در مجموع ۱۷۶.۴ میلیارد دلار سپرده داشته که تقریباً ۹۰ درصد از کل بدهی‌های آن را تشکیل می‌دهد. ۳۵ درصد از این سپرده‌ها بدون بهره بوده و ۶۸ درصد فاقد پوشش بیمه‌ای است. برخی از سرمایه‌گذاران نگران هستند که با ادامه افزایش نرخ بهره فدرال رزرو برای مقابله با تورم، تاثیر کاهش ارزش دارایی‌ها احتمالا برای سایر بانک‌ها مشکلاتی ایجاد کند. آنها معتقدند که فروپاشی SVB فقط نوک کوه یخ است و بسیاری از بانک‌های کوچکتر نیز با مشکلاتی روبرو هستند.
پیامدهای ورشکستگی بانک سیلیکون ولی
میزان گسترش ریسک به مداخله و اقدامات نجات‌دهنده سازمان‌های نظارتی مانند FDIC و همچنین انتظارات بازار و پذیرش تجدید ساختار ورشکستگی SVB بستگی دارد. محققان ANBOUND بر این باورند که تأثیر این رویداد عواقب جدی بر اکوسیستم فناوری و مالی در ایالات متحده دارد و بر برخی شرکت‌های فناوری و بازارهای تأمین مالی تأثیر خواهد گذاشت.
همچنین باور بر این است که مشکل SVB تنها به نقدینگی یک بانک مرتبط نیست، بلکه یک مشکل گسترده است. در پس زمینه افزایش نرخ بهره فدرال رزرو، شرکت‌های فناوری با فشارهای ارزش‌گذاری قابل توجهی مواجه هستند و به نقدینگی نیاز دارند، این امر بانک را از لحاظ بدهی و دارایی تحت فشار قرار داده است.
ورشکستگی بانک سیلیکون ولی را می‌توان نخستین دومینویی دانست که ناشی از افزایش نرخ بهره فدرال رزرو است. تا زمانی که مقامات نظارتی در ایالات متحده مداخله و کمک مؤثری ارائه نکنند، ارزش‌گذاری شرکت‌های فناوری همچنان کاهش می‌یابد و سپرده‌گذاران همچنان بانک‌ها را برای پول نقد و فروش سهام استارتاپ‌ها تحت فشار قرار می‌دهند که به فشار نقدینگی بر بازار سرمایه منجر می‌شود.
علاوه بر این، در صورت ادامه گسترش این وضعیت، سایر بخش‌ها نیز به دلیل نرخ بهره بالا با فشار فزاینده‌ای مواجه خواهند شد. اگر این هراس به بازار املاک و مستغلات سرایت کند، بیشتر بانک‌های تجاری مستقیماً تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. بنابراین سقوط ناگهانی سیلورگیت، یک بانک رمزنگاری ایالات متحده، همراه با سقوط غیرمنتظره SVB به طور بالقوه می‌تواند باعث ایجاد هراس غیرقابل برگشت در بازار شود. فروپاشی SVB یک اثر موجی در بازار مالی بین‌المللی ایجاد می‌کند که مستقیماً بر صنعت فناوری و بخش سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایالات متحده و سایر کشورها تأثیر می‌گذارد.
منبع: اوراسیا ریویو
انتهای پیام/ پول و بانک
