به گزارش مسیر اقتصاد بانکداری فراساحلی (آفشور) یکی از روش‌های مرسوم بانکداری در جهان است که به افراد غیرمقیم، خدمات مالی ارائه می‌کند. امروزه این نوع بانکداری به یک جزء جدایی‌ناپذیر از سیستم بانکداری بین‌الملل تبدیل شده است. با این وجود پس از حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا یک تلقی منفی از فعالیت این نوع بانکداری در جهان ایجاد شد.
ویژگی‌های بانکداری فراساحلی
بانکداری فراساحلی با هدف جذب سرمایه خارجی و ارائه خدمات بانکی به افراد غیرمقیم از دهه ۱۹۷۰ میلادی شروع به فعالیت کرد. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و جذابیت‌های این نوع بانکداری عبارتند از:
- مالیات صفر یا ناچیز نسبت به سرزمین اصلی (این بانک‌ها به عنوان بهشت مالیاتی[۱] در دنیا شناخته می‌شوند)؛
- رازداری بانکی[۲] (حفظ محرمانگی هویت و اطلاعات بانکی مشتریان)؛
- نرخ بهره بالاتر نسبت به بانک‌های سرزمین اصلی؛
- قوانین و مقررات مالی و بانکی سهل‌گیرانه.
بانک‌های فراساحلی مجاز به انجام عملیات با ارز ملی سرزمین اصلی نیستند و تنها می‌توانند با یک یا چند ارز خارجی (دلار، یورو، یوآن و غیره) فعالیت کنند و همچنین مراوده مالی با سرزمین اصلی ندارند.
سوئیس، پاناما، جزایر کیمن (متعلق به بریتانیا)، باهاما، سنگاپور و مالزی از مشهورترین مراکز بانکداری فراساحلی در جهان هستند. طبق گزارش نیویورک تایمز بانک‌های آفشور در جزایر کیمن به عنوان یکی از مراکز اصلی بانکداری فراساحلی جهان (با ۲۸۱ بانک ثبت شده) نزدیک به ۱.۹ هزار میلیارد دلار دارایی دارند که نشان می‌دهد این نوع بانکداری به یک بخش جدایی‌ناپذیر از بانکداری بین‌الملل تبدیل شده است.
جذابیت‌های بانکداری فراساحلی برای سرمایه‌های بینالمللی
ویژگی‌های گفته شده به افزایش جذابیت این بانک‌ها برای اشخاص ثروتمند، سرمایه‌داران خارجی و شرکت‌های بزرگ بینالمللی منجر می‌شود. اشخاص حقیقی و حقوقی معمولاً برای انتخاب یک بانک فراساحلی و سرمایه‌گذاری در آن دو فاکتور قوانین و مقررات مالیاتی و میزان محرمانه بودن اطلاعات مالی مشتریان بانک مزبور را در نظر می‌گیرند.
کشورها و حوزه‌های حاکمیتی فعال در بانکداری فراساحلی نیز تلاش می‌کنند به منظور افزایش جذابیت برای سپرده‌گذاران و جذب سرمایه خارجی، تا حد امکان از فعالیت این نوع بانکداری مقررات‌زدایی کنند.
قوانین پولی و بانکی توسط بانک مرکزی هر کشور تعیین می‌شود
مشتریان بانک‌های فراساحلی اغلب افراد ثروتمند و شرکت‌های پردرآمد در کشورهای پیشرفته هستند که با سپرده‌گذاری در بهشت‌های مالیاتی (یکی از ویژگی‌های اصلی بانک‌های فراساحلی مالیات صفر یا بسیار ناچیز است) به دنبال اجتناب از پرداخت مالیات‌های سنگین به دولت‌های خود هستند.
در حقیقت این افراد و شرکت‌ها در صورت انتقال درآمد خود به کشورهای متبوع‌شان باید به طور میانگین حدود ۳۵ درصد از سود خود را به عنوان مالیات به دولت بپردازند. این اشخاص و شرکت‌ها با انتقال درآمد خود به بانک‌های فراساحلی به دنبال پنهان کردن درآمد خود از دولت هستند؛ کشورهای میزبان نیز در ازای دریافت کارمزد از سرمایه‌های هنگفت این اشخاص و شرکت‌ها، خدمات مالی مورد نیاز را ارائه می‌کنند.
با وجود انتقاداتی که به بانکداری فراساحلی وارد می‌شود، فعالیت این نوع بانکداری غیرقانونی نیست؛ چرا که بانک مرکزی در هر کشوری از حق وضع قوانین و مقررات، تعیین چارچوب فعالیت و اعمال نظارت بر بانک‌های داخلی و فراساحلی خود برخوردار است.
سوئیس با سالم‌ترین سیستم بانکی جهان، یکی از بهشت‌های مالیاتی است
با توجه به اینکه بانک‌های فراساحلی مراوده مالی با بانک‌های سرزمین اصلی ندارند و مسائلی مانند فرار مالیاتی شهروندان کشورهای خارجی به راحتی قابل شناسایی و ردیابی نیست، حتی کشورهای غربی که داعیه مبارزه با فعالیت‌های مرتبط با فرار مالیاتی، پولشویی و تأمین مالی تروریسم را دارند، نیز از این ابزار پرداخت بین‌الملل استفاده می‌کنند.
به عنوان مثال کشور سوئیس که یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های بانکی جهان را دارد، از جذاب‌ترین بهشت‌های مالیاتی (مراکز بانکداری فراساحلی) به‌شمار می‌رود.
بر اساس گزارش رسانه‌های آمریکایی، یونایتد بانک سوئیس[۳] (USB) به عنوان یکی از بزرگترین بانک‌های این کشور بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ به مشتریان آمریکایی خود کمک کرده است تا ۲۰ میلیارد دلار درآمد خود را از دولت آمریکا مخفی نگه دارند و بدین ترتیب از پرداخت صدها میلیون دلار مالیات فرار کنند.
این درحالی است که بر اساس گزارش‌های سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) بانک‌های فراساحلی در سوئیس، آمریکا و جزایر کیمن (بریتانیا) بیشترین میزان حفظ اسرار بانکی مشتریان خود را دارند.
پی‌نوشت:
[۱] Tax Haven
[۲] Bank Secrecy
[۳] United Swiss Bank
منبع:
امینی، محمد مهاجر (۲۰۲۰)، مقاله مروری کوتاه بر بانکداری فراساحلی
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
