به گزارش مسیر اقتصاد ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در سخنرانی اخیر خود در مجمع تجاری بریکس، به تلاش بسیاری از کشورها از جمله اعضای بریکس برای توسعه یک ارز ذخیره جهان‌روا در مقابل دلار آمریکا اشاره کرد. پیش‌بینی می‌شود این ارز ذخیره جهان‌روا، جایگزینی برای حق برداشت ویژه از صندوق بین‌المللی پول و استفاده در مبادلات پولی و بانکی بین‌المللی باشد.
برزیل در خط مقدم دلارزدایی مبادلات پولی و بانکی نیست
کشور چین بزرگترین شریک تجاری برزیل است و استفاده از ارزهای ملی به منظور تسویه حساب‌های دوجانبه، برای هر دو کشور مفید خواهد بود. با این حال وابستگی برزیل به دلار آمریکا کاملاً مشهود است؛ در حالیکه برزیل تنها ۱۷ درصد صادراتش به مقصد آمریکا است اما ۹۰ درصد تسویه حساب‌های فی‌مابین با دلار صورت می‌گیرد. با اینکه رئیس جمهور سابق برزیل لولا داسیلوا ناراحتی خود از تسلط دلار در تجارت برزیل را ابراز کرده و از ایده یک ائتلاف به منظور دلارزدایی از مبادلات پولی و بانکی در بریکس حمایت کرده بود اما با ظهور دولت بولسونارو و نزدیکی این کشور به قدرت‌های غربی این حمایت به طور قابل توجهی تضعیف شد.
اگرچه برزیل به دلیل نزدیکی به کشورهای غربی در خط مقدم مبارزه با دلارزدایی در مبادلات پولی و بانکی جهان نیست اما از چنین ابتکاری بهره می‌برد، چرا که تجارت با مهم‌ترین شریک تجاری یعنی چین و سایر قدرت‌های بزرگ اقتصادی مانند هند و روسیه برای این کشور تسهیل می‌شود.
روسیه حامی استفاده از ارزهای ملی در مبادلات پولی و بانکی
روسیه با توجه به رقابت ژئوپلیتیک خود با آمریکا و غرب همواره در تلاش بوده است تا از بریکس به منظور پیش‌برد ایده دلارزدایی در مبادلات پولی و بانکی جهان استفاده کند. بعد از شروع جنگ روسیه و اوکراین و حذف مسکو از سیستم مالی تحت سلطه دلار به رهبری کشورهای غربی، مفهوم یک سیستم مالی جایگزین و عاری از دلار بیش از پیش تقویت شد. دولت پوتین در ابتدای سال ۲۰۱۸ تا کنون از طرح کاهش وابستگی روسیه به دلار و انجام تجارت و تسویه حساب‌های بین‌المللی با استفاده از ارزهای ملی حمایت کرده است.
سرگئی ریابکوف معاون سابق وزارت امور خارجه روسیه نگرانی این کشور از تسلط دلار در مبادلات پولی و بانکی جهان را اعلام و بر عبور از وابستگی به دلار تأکید کرد. ریابکوف چندی پیش فاش کرد که اعضای بریکس برای اصلاحات مقررات مالی بین‌المللی و غلبه بر تسلط تعداد محدودی از ارزهای جهان‌روا در تلاش هستند. بنابراین می‌توان روسیه را یکی از رهبران اصلاحات مقررات مالی بین‌المللی و استفاده از ارزهای ملی در مبادلات پولی و بانکی دانست.
هند مروج استفاده از ارزهای ملی در تجارت خارجی
آمریکا در رقابت با چین و روسیه، هند را یک متحد ارزشمند و یک شریک استراتژیک برای خود در منطقه شبه قاره هند و اقیانوس آرام می‌داند. دولت هند تلاش‌های روسیه و چین برای کاهش استفاده از دلار آمریکا را رقابتی ایدئولوژیک بین این کشورها می‌داند و به صراحت از تلاش اعضای بریکس برای به چالش کشیدن سلطه دلار حمایت نمی‌کند. علاوه بر این بن‌بست‌های نظامی اخیر بین هند و چین، مانع مهمی در عدم حمایت هند از کاهش وابستگی تجارت کشورها به دلار بوده است.
گرچه هند در سال‌های اخیر طرح‌هایی را برای کاهش وابستگی خود به دلار بررسی کرده است اما در حال حاضر یکی از دلاری‌ترین کشورهای دنیاست. به عنوان مثال درحالیکه تنها ۵ درصد واردات هند و ۱۵ درصد صادرات این کشور به آمریکا است، ۸۶ درصد تسویه حساب‌های فی‌مابین، با دلار صورت می‌گیرد. با این حال بعید است که هند در طرح بریکس برای کاهش نفوذ دلار آمریکا نقش صریحی داشته باشد اما می‌تواند با حمایت از طرح‌هایی که استفاده از ارزهای ملی را در تجارت خارجی کشورها ترویج می‌کند، به کاهش وابستگی به دلار در مبادلات پولی و بانکی جهان کمک کند.
آفریقای جنوبی پیرو چین و روسیه
آفریقای جنوبی از طرح دلارزدایی روسیه و چین حمایت کرده است. آفریقای جنوبی ممکن است برنامه جامعی برای کاهش سلطه دلار نداشته باشد اما به نوسانات ارز بین‌المللی توجه ویژه‌ای داشته است. راب دیویس وزیر تجارت و صنعت آفریقای جنوبی، در اجلاس سران بریکس در سال ۲۰۱۱ نگرانی خود در مورد وابستگی به ارزهای بین‌المللی ناپایدار را ابراز و بر مزایای تجارت مستقیم با ارزهای ملی تأکید کرد.
وی همچنین در سال ۲۰۱۳ بر لزوم توسعه پروتکل‌هایی در تجارت بین کشورها با ارزهای ملی تأکید کرد و نشان داد نوسانات ارز در کشورهای در حال توسعه مستقیماً تحت تأثیر پویایی اقتصاد جهانی قرار دارد. ریسک ناشی از سلطه دلار، آفریقای جنوبی را تشویق کرده است تا با برنامه‌های بریکس برای ترویج استفاده از ارزهای ملی در تجارت خارجی همراهی کند.
چین حامی همیشگی حذف سلطه دلار از مبادلات پولی و بانکی
چین در سال‌های اخیر به طور مداوم از تسلط دلار در مبادلات پولی و بانکی جهان انتقاد کرده است و به همراه روسیه رهبری قطع جریان سلطه دلار آمریکا در سیستم مالی جهان را به عهده داشته است. تیرگی روابط آمریکا و چین در سال‌های اخیر، قدرت دلار و توانایی آن در ایجاد مانع برای تجارت خارجی چین را نمایان کرده است. این موانع چین را متقاعد کرد تا به فکر خروج از سیستم مالی و بانکی تحت سلطه آمریکا و دلار این کشور باشد و در مسیر ایجاد یک حوزه نفوذ جدید در معادلات پولی و بانکی جهان گام بردارد.
چین یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان است و توانایی زیادی در به چالش کشیدن هژمونی دلار آمریکا دارد و موازی با طرح بزرگ خود «یک کمربند-یک راه» به فکر ارز جهان‌روایی به منظور تسهیل مبادلات تجاری و بانکی خود و کاهش نفوذ دلار آمریکا است. شیائو چوان رئیس سابق بانک خلق چین، با اعلام اینکه نظام پولی بین‌الملل تحت سلطه دلار مربوط به گذشته است، به صراحت خواستار ایجاد یک ارز جهان‌روا به منظور جایگزینی با دلار آمریکا شد.
منبع: ORF
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
