دکتر شهبازی، کارشناس و پژوهشگر اقتصادی، در گفتگو با مسیر اقتصاد با بیان اینکه یکی از چالش‌هایی که امروزه نظام بانکی با آن روبروست، کاهش کیفیت دارایی‌های شبکه بانکی و افزایش میزان دارایی‌های موهومی است، گفت: همین موضوع باعث ایجاد شکاف زیادی بین دارایی و بدهی در ترازنامه بانک‌ها شده است.
افزایش شکاف بین دارایی و بدهی در ترازنامه شبکه بانکی
این کارشناس اقتصادی مطرح کرد: دارایی‌های شبکه بانکی به خصوص در سال‌های اخیر با کاهش کیفیت نقد شوندگی روبرو شده است، علاوه بر این دارایی‌ها هم‌راستا با وضعیت اقتصادی کشور نبوده است. در حالی که بدهی‌های شبکه بانکی که عمده‌ترین آن سپرده‌های مدت‌دار می‌باشد، در طول سال‌های گذشته به دلایل مختلف با یک شتاب فزاینده در حال افزایش بوده است که خودش را در رشد بالای نقدینگی و نامتناسب با بخش واقعی اقتصاد نشان داده است. الان وضعیت به جایی رسیده است که با کسری‌های زیادی در ترازنامه نظام بانکی مواجه هستیم.
وی ادامه داد: ممکن است سوال بشود چرا این کسری‌های ترازنامه‌ای و اعسار بانکی خود را نشان نمی‌دهد و همه بانک‌ها در سطح کشور در حال فعالیت هستند. در پاسخ به این سوال باید گفت: واقعیتی در حوزه بانکی وجود دارد که متفاوت از سایر شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی است. این که بانک می‌تواند با یک وضعیت مریض و بیمارگونه به فعالیت خود ادامه بدهد. این بیماری حس نشود اما ممکن است از درون سیستم را ضعیف کند و کشور را با چالش زیادی روبرو بنماید.
کاهش تسهیلات اعطایی در دارایی‌های شبکه بانکی
این کارشناس پولی و بانکی بیان کرد: عمده‌ترین دارایی شبکه بانکی، تسهیلات اعطایی و انواع سرمایه‌گذاری‌هاست. در یکی دو دهه اخیر تسهیلات اعطایی از کل دارایی شبکه بانکی روند نزولی داشته است. و این نشان می‌دهد که توان بانک‌ها در انجام وظیفه اصلی خود کاهش پیدا کرد.
وی ادامه داد: کاهش تسهیلات اعطایی منجر به افت دارایی‌های شبکه بانکی شده است. به این خاطر که بانک‌ها اساساً وظیفه تامین مالی بخش واقعی اقتصاد را بر عهده دارند و هر چه سهم تسهیلات کاهش پیدا کند، سایر سرمایه‌گذاری‌ها افزایش می‌یابد.
افزایش دارایی‌های موهومی بانک‌ها نتیجه سرمایه‌گذاری بی‌ضابطه
دکتر شهبازی فرمودند: متناسب با شرایط شبکه بانکی، بهتر این بود با حفظ شروط خاص خود، سرمایه‌گذاری بانک‌ها بیشتر مبتنی بر اوراق و سرمایه‌گذاری‌های مالی بود. ولی در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری‌های مستقیم بانک‌ها به ویژه سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تابعه و وابسته و سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف اقتصادی که غیرمرتبط با فعالیت بانک‌ها بوده‌اند همانند سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات افزایش زیادی پیدا کردند. این موضوع بانک را با یک سری از دارایی‌های غیر نقد شونده و غیر متناسب با اهداف نظام بانکی روبرو کرده است.
کاهش کیفیت دارایی بانک‌ها به دنبال افزایش دارایی‌های موهومی
وی در پایان گفت: مجموعه اینها منجر به این شده است با توجه به اینکه سهم تسهیلات اعطایی شبکه بانکی روند نزولی داشته است و بازگشت مناسبی هم نداشت و اصطلاحات نکول غیر ارادی در بازگشت تسهیلات صورت گرفته است، بانک‌ها برای نگهداشت سطح سودآوری خودشان، سایر دارایی‌ها همانند سرمایه‌گذاری‌های مختلف در املاک و مستغلات و… تا جای ممکن با ارزش بالایی نشان بدهند. این مساله باعث ایجاد دارایی‌های موهومی در ترازنامه بانک‌ها شده است. که با افزایش آن، دارایی‌های شبکه بانکی از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردار نیست.
انتهای پیام/ نظام مالی
