به گزارش مسیر اقتصاد پیش از بحران مالی بزرگ سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میلادی، رویکرد نئولیبرال نسبت به بانک مرکزی به رویکرد غالب در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده بود. اصول مهم این رویکرد شامل موارد زیر است:
- استقلال بانک مرکزی؛
- تمرکز بر مقابله با تورم و بی توجهی به اهداف دیگر؛
- استفاده از روش های غیر مستقیم سیاست پولی مانند نرخ های بهره کوتاه مدت به جای استفاده از ابزار مستقیم مانند روش های تخصیص اعتبار.
«بانکداری مرکزی نئولیبرال» ریشه وقوع بحران مالی ۲۰۰۸
بدون اغراق می توان گفت رویکرد نئولیبرال نسبت به بانک مرکزی، یکی از عوامل اصلی وقوع بحران مالی سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ بود. این رویکرد با توجیه آزادسازی مالی، چشم پوشی از حباب دارایی ها (مانند حباب املاک و مستغلات که بحران را تسریع کرد) و ایجاد محیطی که در آن، سرمایه گذاری گسترده و ایجاد اشتغال در بخش واقعی اولویت نداشت، سبب وقوع بزرگ ترین بحران اقتصادی پس از ۷۵ سال شد.
پیامدهای منفی بانک مرکزی نئولیبرال
اصول بانکداری مرکزی نئولیبرال پیامدهای منفی گسترده ای دارد. استقلال بانک مرکزی بیش از همه بر این دلالت دارد که این نهاد نباید برای تامین مالی فعالیت های دولت از سوی دولت تحت فشار قرار گیرد.
تمرکز بر تورم کالاها به این معنا است که بانک مرکزی نباید به سایر اهداف از جمله ارتقای اشتغال کامل، حمایت از سیاست صنعتی، تخصیص اعتبار به بخش های مورد نیاز جامعه مانند مسکن و محدود کردن حباب دارایی ها اهمیت دهد.
استفاده از ابزارهای غیر مستقیم سیاست پولی به این معنا است که بانک مرکزی نباید از روش های تخصیص اعتبار از جمله نرخ های بهره یارانه ای، سقف های اعتباری و کنترل سرمایه برای اثرگذاری بر کمیت یا تخصیص اعتبار استفاده کند.
بانک مرکزی نئولیبرال بر خلاف رویکرد غالب در جهان است
حامیان رویکرد نئولیبرال در صندوق بین المللی پول و نهادهای دیگر مدعی هستند که این رویکرد باعث ایجاد ثبات در اقتصاد شده و چارچوبی برای رشد اقتصادی قوی و پایدار فراهم می کند و حتی آن را «بهترین روش» و «رویکرد بهینه» در سیاست بانک مرکزی می دانند.
اما رویکرد نئولیبرال بیش از آن که رویکرد بهینه و غالب از نظر تاریخی باشد، در واقع یک رویکرد بسیار ویژه و منحصر به فرد است. این رویکرد نه تنها در کشورهای در حال توسعه، بلکه در کشورهای توسعه یافته نیز با رویکرد غالب تاریخی نسبت به بانک مرکزی بسیار متفاوت است.
در طول تاریخ بانکداری مرکزی در آمریکا، بریتانیا، اروپا و کشورهای دیگر، تامین مالی دولت ها و حمایت از بخش های اقتصادی با استفاده از روش های مداخله مستقیم، از مهم ترین وظایف بانک مرکزی و در بسیاری از موارد، از مهم ترین دلایل وجود این نهاد بوده است.
منبع: yon.ir/0uYwA
انتهای پیام/ اقتصاد بین الملل
