به گزارش مسیر اقتصاد پس از امضای قرارداد برجام در سال ۹۴، شرکت های خودروساز نیز از جمله نهادهایی بودند که تمایل به حضور در بازار ایران داشتند. در همین راستا در مهرماه سال ۹۵، قراردادی برای ایجاد شرکت مشترک بین شرکت خودروسازی رنو فرانسه با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به ارزش حدود ۶۵ میلیون یورو در پاریس امضاء شد.
بر اساس این قرارداد یک شرکت جوینت ونچر برای تولید محصولات مشترک ایجاد گردید که ۴۰ درصد سهام آن متعلق به ایدرو و ۶۰ درصد آن متعلق به رنو بود. از طرفی بنا شد تا سایت بن رو ساوه در اختیار رنو قرار گیرد تا تولید محصولات جدید در آن صورت گیرد.
خروج رنو از ایران با بازگشت تحریم های جدید
اما با وجود توافقات صورت گرفته، شرکت خودروساز فرانسوی رنو با خروج آمریکا از برجام، فعالیت خود در ایران را به حالت تعلیق درآورد. در این باره بولر مدیر اجرایی شرکت رنو، مردادماه ۹۶ طی یک کنفرانس خبری در جمع کارشناسان خودرو تصریح کرد: در سال ۲۰۱۶ همزمان با کاهش تحریم ها، ایران به نقطه قوتی برای سرمایه گذاری تبدیل شد و امکان افزایش تجارت خارجی اروپا با ایران فراهم شد؛ اما در شرایط فعلی و با بازگشت دوباره تحریم ها امکان ادامه فعالیت این شرکت خودروساز میسر نیست.
با اعلام خروج رنو از ایران، نه تنها قرارداد جدید رنو در پسابرجام به بایگانی رفت و اجرا نشد، بلکه با توقف تولید محصولات قدیمی، فروش محصولات این شرکت به ایران، در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ تقریبا به صفر رسید. با خروج این شرکت از ایران تولید محصولاتی همچون خانواده تندر-۹۰ و ساندرو نیز متوقف شد.
از آنجا که شرکت نیسان موتورز ژاپن یکی از سهامداران بزرگ رنو، در آمریکا فعالیت گسترده ای دارد، لذا قابل پیش بینی بود که با خروج آمریکا از برجام، رنو از ایران خارج خواهد شد.
خروج ۶۵ میلیون یورو توسط خودروساز فرانسوی رنو از ایران
حال با گذشت حدود دو سال، بهزاد اعتمادی قائم مقام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در این باره تصریح کرد: عملاً آورده رنو در قرارداد با سازمان گسترش، به سمت ثبت شرکت پیش رفت و یک بار ۶۵ میلیون یورو آورد ولی بعد از تحریم‌ها، همان مبلغ را عیناً از ایران خارج کرد. البته هنوز هم سرمایه در ایران دارد. شرکت رنو پارس همچنان کار می‌کند، اما این رقم به صورت نقدی از ایران خارج شده است.
قائم مقام ایدرو می گوید: قبل از اینکه تحریم به مرحله عملیاتی برسد، آنها این رقم را از ایران خارج کردند؛ به نحوی که آنها در ایران درآمد داشتند و شرکت رنوپارس ۵۱ درصد از سهام خود را در اختیار طرف ایرانی دارد؛ مابقی در اختیار رنو است و البته آنها از فروش خودرو نیز سهم داشتند و هر وقت که خودرویی در بازار ایران فروخته می‌شد، آنها سهم خود را برمی‌داشتند.[۱]
اطمینان به وعده فرانسوی‌ها عامل کاهش تولید و وابستگی خودروسازان
اطمینان به وعده فرانسوی ها در این سال ها، عامل کاهش ۵۰ درصدی تیراژ تولید خودروسازان و عقب ماندگی صنعت خودرو بوده است.
در واقع کارنامه عملکرد صنعت خودرو طی سالیان اخیر، حاکی از آن است که واگذاری سهام شرکت های خودروسازی به طرف خارجی، به راهبرد مسئولین این صنعت مبدل گشته و آن را متوقف کرده است؛ چرا که واگذاری سهام شرکت های خودروساز داخلی در قالب قراردادهای سرمایه گذاری مشترک، موجب شده تا خودروسازان داخلی پلتفرم طراحی نکنند و مالکیت معنوی خودروهای تولیدی را در اختیار نداشته باشند.
طراحی و تولید پلتفرم داخلی با بهره گیری از اقتصاد مقیاس
بنابراین راهبرد کشور برای توسعه صنعت خودرو، طراحی و تولید پلتفرم داخلی است. بررسی عملکرد خودروسازان موفق جهانی نیز نشان می دهد که این خودروسازان در انعقاد قرارداد با لایسنسور خارجی همواره مقاومت نموده اند و به دنبال طراحی و تولید پلتفرم از طریق همکاری با مجموعه سازان و قطعه سازان مطرح بوده اند.
در این باره اعتمادی با بیان اینکه دستور اول مدیرعامل ایدرو، پیگیری طراحی و به ثمر رساندن پلتفرم جدیدی در صنعت خودروی ایران است، می گوید: برنامه مجموعه وزارت صمت این است که در سه سال آتی، به یک پلتفرم کاملا طراحی شده از سوی مهندسان داخلی دست یابد.[۲]
اما بررسی ها نشان می دهد، بهره گیری از صرفه های مقیاس عاملی بوده که خودروسازان مطرح جهانی به سمت توسعه پلتفرم داخلی حرکت کرده اند. به عنوان نمونه در آلمان به عنوان یکی از کشورهای موفق صنعتی تنها ۱۲ شرکت خودروسازی فعالیت می کنند که میزان تولید سالیانه محصولات شان به ۷ میلیون دستگاه در سال می رسد. از طرفی بررسی ها نشان می دهد در این کشور چند خودروساز با همکاری یکدیگر یک پلتفرم مشترک طراحی و تولید می نمایند و بر پایه آن پلتفرم تولید شده، محصولات مختلف را روانه بازار می کنند. این ها عواملی بوده که موجب شده، طراحی و تولید پلتفرم از صرفه اقتصادی برخوردار باشد.
لذا طراحی و تولید پلتفرم داخلی با همکاری مشترک خودروسازان داخلی میسر خواهد شد و بایستی این اقدام در دستور کار خودروسازان قرار گیرد. اما ذکر این نکته ضروری است که لازمه طراحی و تولید این پلتفرم مشترک، افزایش ظرفیت تولید خودروسازان داخلی است. مسئله ای که در برنامه افق ۱۴۰۴ (تولید ۳ میلیون دستگاه خودرو در سال) نیز به آن اشاره شده است.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری مهر؛ کدخبر: ۴۶۴۰۱۰۷
[۲] همان
انتهای پیام/ تولید و اشتغال
