به گزارش مسیر اقتصاد از ۱۳ آبان ماه دور جدید تحریم های یکجانبه ایالات متحده آمریکا علیه ایران آغاز شد و آمریکا در تحریم های جدید خود، بخش های مختلف اقتصاد ایران را نشانه رفت.
طبق اعلام وزارت امور خارجه آمریکا، غذا و دارو از لیست جدید تحریم های ایران کنار گذاشته خواهند شد. اما مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا ۱۳ آبان در گفتگو با شبکه بی بی سی اعلام کرد «در صورتی که دولتمردان ایرانی خواستار تامین غذای مورد نیاز مردم خود هستند باید به میز مذاکره برگردند.» این موضوع نشان داد حتی غذا و دارو نیز معاف از تحریم ها نخواهند بود.
این موضوع بعدها توسط وزیر جهاد کشاورزی ایران نیز تایید شد. محمود حجتی در این خصوص اعلام کرد: به دروغ اعلام کردند در زمینه تامین غذا و دارو، به عنوان اقدام انسان دوستانه، برای ایران مشکلی ایجاد نخواهد شد؛ در حالی که محدودیت های بسیاری در این مورد به ایران تحمیل شده است.[۱]
اینستکس وعده اتحادیه اروپا به ایران پس از تحریم های آمریکا
پس از گذشت چند ماه از وضع تحریم های جدید آمریکا علیه ایران، مقامات اتحادیه اروپا خبر از رونمایی نرم افزار پیام رسان مالی اینستکس دادند تا از این طریق، مسیر مالی مشخصی برای موارد غیر تحریمی آمریکا مانند غذا و دارو ایجاد کنند.
با این اقدام مقامات اتحادیه اروپا مشخص شد که این کشورها به هیچ عنوان بر خلاف سیاست های تحریمی آمریکا عمل نمی کنند. به عبارت دیگر این اقدام اروپایی ها مهر تاییدی بر هماهنگی سیاست اروپایی ها با آمریکایی ها بود.
اثرگذاری تحریم ها بر اقتصاد ایران
بررسی پاسخ های ممکن دولت ایران به شرایط جدید تحریمی، با توجه به تجربه تحریم های سال ۹۰ و ۹۱، این نوید را می داد که تصمیم هوشمندانه ای در قبال سیاست های خصمانه غرب اتخاذ شود.
اما با گذشت زمان و بروز مشکلات اقتصادی در سال ۹۷، ضعف نظام تصمیم گیری دولت برای مقابله بهتر با تحریمهای اقتصادی آمریکا نمایان شد و این تحریم ها اثر خود را بر اقتصاد ایران گذاشت.
دو راهکار دولت دوازدهم برای مدیریت شرایط تحریم
پاسخ ایران به شرایط تحریمی جدید آمریکایی ها در جبهه خارجی، مذاکره فرسایشی با مقامات اتحادیه اروپا برای چگونگی استفاده از نرم افزار پیام رسان مالی اینتسکس بود؛ که تاکنون نیز نتیجه ای به دنبال نداشته است.
تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات کالاهای اساسی و اصرار بر تشکیل مجدد وزارت بازرگانی نیز، دو اقدام مهم دولت در عرصه سیاست های داخلی بود؛ سیاست هایی که نتیجه اجرای آن ها از قبل نیز مشخص بود.
تخصیص ارز دولتی به واردات محصولات اساسی نتیجه مثبتی در پی نداشت و باعث کاهش عرضه و افزایش قیمت محصولات اساسی به دلیل قاچاق تولیدات داخلی به کشورهای همسایه و احتکار کالاهای وارداتی شد.
انتظار می رفت دولت با کنار گذاشتن هرچه سریعتر این سیاست و اعطای یارانه مستقیم به مصرف کنندگان، راه سودجویی دلالان را در این جنگ اقتصادی مسدود کند؛ اما دولت نه تنها این سیاست شکست خورده را کنار نگذاشت، بلکه بر احیای مجدد وزارت بازرگانی نیز تاکید کرد.
واردات غذای اروپایی با «اینستکس» هدف تشکیل وزارت بازرگانی؟
شواهد و تجارب گذشته نشان می دهد تشکیل وزارت بازرگانی نه تنها باعث بهبود وضعیت کنونی نخواهد شد، بلکه وضع معیشتی مردم و شرایط تولیدکنندگان را به دلیل سیاست های غلط اقتصادی وخیم تر خواهد کرد.
به عبارت دیگر، تدبیر دولت برای حل مشکلات اقتصادی مردم در شرایط تحریم، نشان دهنده تمایل بیشتر دولت به استفاده از مسیرهای بی سرانجام ایجاد شده از سوی مقامات اتحادیه اروپا نظیر اینستکس است.
تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات و اصرار بر تشکیل وزارت بازرگانی، این فرضیه را ایجاد می کند که دولت به دنبال افزایش واردات غذا از کشورهای اروپایی است؛ اقدامی که بدون ارز ارزان و تشکیل وزارت بازرگانی میسر نخواهد بود.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری فارس کد خبر ۱۳۹۷۱۱۰۴۰۰۰۳۸۰
انتهای پیام/ دولت و حاکمیت
به نام خدا
موضوع: درخواست خروج از برجام
سلام علیکم
تنها راه موفقیت ما، مقاومت در برابر دشمنان زورگو، تکیه بر توانمندی و ظرفیت های داخلی و ارتباط با کشورهای غیر مستکبر است. آمریکا و این سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان حتی اگر در مقابل چشم ما، جنگ زرگری هم راه بیاندازند باز دو روی یک سکه اند. مگر یادمان رفته که امام راحل (ره) فرمود: «آمریکا از انگلیس بدتر، انگلیس از آمریکا بدتر.»
امام خامنه ای قبل از روی کار آمدن دولت ترامپ فرمودند: «برجام را ابتدائاً نقض نخواهیم کرد این را همه بدانند ... آن ها اگر پاره کردند ما آتش می زنیم.»
ایشان سال گذشته، پس از خروج آمریکا از برجام در جلسه خصوصی با هیأت دولت فرمودند: «در روزنامه خواندم که ترامپ گفته که من می خواستم به ترزا مِی سفارش کنم راجع به سختگیری نسبت به ایران، [امّا] او به من سفارش کرد دربارهی سختگیری راجع به ایران! اینها این [جور] هستند دیگر. آنوقت تلفن می زند به آقای دکتر روحانی و اظهار ارادت و اخلاص هم به ایشان می کند. اینها را بایستی اینجوری و با این چشم نگاه کرد؛ بدند اینها، اینها خیلی بدند. بنده یک سینه حرف دارم در زمینهی اروپاییها - نه بهخاطر سیاستهای امروزشان - بهخاطر ذات خبیثی که حکومتهای اروپایی در طول این چند قرن از خودشان نشان دادهاند؛ خیلی حرف گفتنی اینجا زیاد است، نمیخواهیم حالا وارد آن مسائل بشویم.»
سپس در یک جلسه عمومی فرمودند: «حالا گفته میشود که برجام را میخواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من میگویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] میخواهید قرارداد بگذارید، ... تضمین به دست بیاورید، تضمین واقعی، تضمین عملی، والا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوهی دیگر.»
علیرغم تمام این نصایح متأسّفانه دولت پس از گذشت نزدیک به یازده ماه از خروج آمریکا از برجام منتظر وعده سر خرمن اروپایی ها ماند! آن هم وعده ای که از SPV به اینستکس تنزّل یافت. این در حالی بود که اروپایی ها خود اعتراف کردند، هیچگاه تحریم های آمریکا را دور نمی زنند، بلکه فقط در چارچوب آنچه ارباب آمریکایی به آن ها اجازه داده است، فقط به ایران کمک های انسان دوستانه می کنند، یعنی غذا و دارو را در برابر فروش نفت می دهند و همزمان بارها ما را تحت فشار می گذاشتند که در برابر همین وعده های ننگ آور توخالی بدون تضمین، به برجام های ۲، ۳، ۴ و ۵ ( خود تحریمی مالی FATF، موشکی، منطقه ای و حقوق بشر) بپیوندیم.
بالاخره رهبر معظم انقلاب در ابتدای امسال در حرم رضوی فرمودند: « در مورد ایران، از اواسط قاجار، اروپاییها به ما ضربه زدند. در جنگهای ایران و روس، انگلیسها به ایران خیانت کردند؛ به عنوان واسطه وارد میدان شدند، امّا از پشت خنجر زدند. در قضیّهی امتیاز تنباکو، در قضیّهی امیرکبیر و رفتاری که با امیرکبیر کردند؛ فشارهای انگلیسها و سفارتخانههای اروپایی در تهران بود که پادشاه ابله قاجار را وادار کرد خون امیرکبیر را بریزد و او را که می توانست ایران را متحوّل کند، کنار بگذارد. [همچنین] رفتار اروپاییها در روی کار آوردن حکومت دیکتاتوری رضاخان، رفتار اروپاییها و آمریکاییها در ساقط کردن دولت مصدّق، رفتار آنها در قضایای گوناگون اقتصادی و سیاسی و امنیّتی ما و رفتار آنها در قضیّهی جنگ تحمیلی و بعد هم رفتار آنها در قضیّهی تحریم؛ اینها را ما نباید از یاد ببریم. غربیها با ما همیشه همین جور رفتار کردهاند؛ نمیتوانیم به آنها هیچ امیدی داشته باشیم. در همین قضیّهی اخیر، در قضیّهی برجام، وظیفهی اروپاییها چه بود؟ خب یک قرارداد هفتجانبهای بسته شده بود -شش کشور و ایران این طرف؛ هفت کشور- یک طرف که آمریکا است خارج شد؛ وظیفهی طرفهای دیگر چه بود؟ وظیفهی اروپاییها این بود که میایستادند در مقابل آمریکا، میگفتند ما به تعهّد خودمان پایبندیم؛ تعهّد آنها این بود که تحریمها به طور کلّی برداشته بشود؛ باید محکم میایستادند، [امّا] با بهانههای مختلف نَایستادند. علاوه بر اینکه در مقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و می کنند که «نبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شدهاند؛ یعنی حتّی تحریمهای جدیدی را علیه ایران به وجود آوردهاند. این رفتار اروپاییها است؛ از اینها می شود توقّع داشت؟ این کانال مالیای هم که اخیراً مدام گفته میشود یک کانال مالی درست کردهاند، این به شوخی شبیهتر است؛ البتّه شوخی تلخی است. این هیچ معنیای ندارد؛ آن چیزی که وظیفهی آنها است با آنچه آنها دارند مطرح میکنند زمین تا آسمان فرق میکند. در آخرین مسئلهی بینالمللی ما، باز اروپاییها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقّع نمی شود داشت؛ هیچ توقّعی نمی شود داشت.»
در واقع این به اصطلاح کانال اینستکس، دامی برای بلوکه کردن درآمدهای ارزی کشور، جهت افزایش فشار بیشتر بر ماست. لذا لازم است علاوه بر رد اینستکس، صادرات و واردات خود را با هر پول دیگری غیر از دلار آمریکا و در قالب پیمان های دو جانبه با کشورهای غیر مستکبر غربی انجام داده؛ و در یک اقدام انقلابی از برجام خارج شویم؛ ضمن آن که از تصویب لوایح استعماری پالرمو و CFT ممانعت به عمل آورده و اجرای الزامات FATF را خاتمه دهیم.