به گزارش مسیر اقتصاد گزارش گمرک از جزئیات تجارت خارجی ایران در ۷ ماه نخست سال جاری نشان می دهد که ارزش صادرات غیرنفتی ایران به کشور عراق در این مدت با ۵۵ درصد رشد نسبت به مدت مشابه در سال قبل، به ۵.۷ میلیارد دلار رسیده است.
عراق بزرگترین مقصد صادرات غیرنفتی ایران شد
به این ترتیب بعد از سال ها که کشور چین به عنوان بزرگترین مقصد صادرات غیر نفتی ایران مطرح بود، اکنون کشور عراق با پیشی گرفتن از این کشور، در جایگاه نخست مقاصد صادرات غیرنفتی ایران قرار گرفته است.
هرچند که پس از افزایش سه تا چهار برابری نرخ ارز، رشد جهشی صادرات ایران به عراق دور از انتظار نبود؛ اما لازم است با بررسی دقیق و جزئی کالاهای صادر شده از ایران به این کشور، به سوالاتی همچون میزان داخلی بودن محصولات صادرشده، خروج سرمایه بر اثر صادرات کالاهای مشمول یارانه و چگونگی عملکرد ایران در بهبود کیفیت تولیدات صادرات محور، پاسخ داد و یا حداقل یک دید دقیق تری در این زمینه پیدا کرد.
تجزیه و تحلیل صادرات ایران به عراق در ۷ ماه نخست سال جاری
بیشترین محصولات صادر شده به عراق در ۷ ماه نخست سال ۹۷ عبارتند از گازهای مایع شده و سایر سوختهای معدنی، مواد و محصولات پلاستیکی، آهن‌آلات و مواد غذایی.
در نمودار زیر حجم صادرات ۱۰ محصول عمده صادر شده از ایران به عراق نمایش داده شده است. ده محصول فوق بیش از ۸۸ درصد از کل صادرات ایران به عراق را شکل می‌دهند:
رشد صادرات چه محصولاتی به عراق، این کشور را به اولین مقصد صادرات ایران تبدیل کرد؟
در میان اقلام صادر شده به عراق، حجم بالای صادرات گازهای مایع شده از ایران به این کشور بیشترین تاثیر را در افزایش جهشی صادرات غیرنفتی ایران به عراق داشته است. ایران در سال ۱۳۹۶ صادرات گاز مایع شده به عراق نداشت اما در ۷ ماه نخست سال جاری ۹۳۷ میلیون دلار گاز مایع شده به این کشور صادر کرده است. این رقم ۴۶ درصد از کل افزایش صادرات ایران به عراق را تشکیل می‌دهد.
آهن‌آلات، مواد و محصولات پلاستیکی و همچنین فرآورده‌ها از سوختهای معدنی اقلامی هستند که پس از گازهای مایع شده بیشترین تاثیر را در افزایش صادرات ایران به عراق داشته‌اند.
در نمودار زیر رقم مربوط به ۵ محصول نخست با بیشترین افزایش صادرات به عراق مشاهده می‌شود.
کاهش صادرات ماشین‌آلات مکانیکی و محصولات حیوانی
به جرات می‌توان گفت که در میان عمده محصولات صادر شده به عراق بیشترین ارزش افزوده مربوط به ماشین آلات مکانیکی است. قیمت متوسط هر تن از این محصولات تقریبا برابر ۷۰۰۰ دلار است که در مقایسه با قیمت سایر محصولات عمده صادر شده به عراق رقم بالایی محسوب می‌شود.
اما حجم صادرات ماشین‌آلات مکانیکی به عراق در ۷ ماه نخست سال جاری با ۵۲ درصد کاهش از ۳۳۶ میلیون دلار به ۱۶۲ میلیون دلار رسید که همین مسئله، در میزان رشد صادرات در مدت مزبور نسبت به سال قبل تاثیر منفی گذاشت.
در جدول زیر ۵ محصول با بیشترین تاثیر منفی بر رشد صادرات ایران به عراق نمایش داده شده است.
گفتنی است که علاوه بر کاهش صادرات اقلام مذکور، عدم افزایش محسوس در صادرات محصولات شیمیایی و محصولات از سنگهای معدنی که از کالاهای مهم صادراتی ایران هستند نیز، از نکات منفی عملکرد تجارت خارجی ایران در ۷ ماه نخست سال جاری محسوب می‌شود.
توافقنامه تجارت دوجانبه یک روش کارا برای کاهش اختلال در روند صادرات
یکی از معضلات مهم روابط تجاری ایران با عراق تغییرات نسبتا زیاد قوانین و تعرفه‌های گمرکی در کشور عراق است که گاهی اوقات روند صادرات برخی کالاها از ایران به عراق را دچار اختلال می‌کند.
انعقاد یک توافقنامه تجارت دوجانبه میان ایران و عراق می‌تواند دو فایده مهم برای تجار و تولیدکنندگان ایرانی داشته باشد. اول اینکه با ثبات در قوانین امکان برنامه ریزی بهتر فراهم می‌شود و دوم آنکه با کاهش تعرفه‌های گمرکی، قدرت رقابت محصولات ایرانی در بازار عراق افزایش می‌یابد.
هماهنگی و همکاری مسئولین دستگاه دیپلماسی و سازمان توسعه تجارت در خصوص انعقاد یک توافقنامه تجارت دوجانبه با عراق می‌تواند منافع زیادی را برای ایران به ارمغان آورد.
انتهای پیام/ تجارت و ارز
