مسیر اقتصاد/ مسکن بعد از خوراک و پوشاک یک نیاز اساسی برای خانوارها محسوب می‌شود؛ بر اساس اصل ۳۱ قانون اساسی داشتن مسکن متناسب با نیاز، حق هر فرد و خانواده ایرانی است. همچنین طبق اصل ۴۳ قانون اساسی، فراهم کردن شرایط تهیه مسکن بر عهده دولت است.
دولت‌ها در سال‌های متمادی برای اجرای این اصل تلاش کرده‌اند و هر کدام نیز سیاستی را در پیش گرفته‌اند؛ اما چیزی که باید به آن توجه داشت انتخاب یک سیاست کارا و درست است.
افزایش وام خرید مسکن راه چاره است؟
بررسی اقدامات صورت گرفته در بخش مسکن طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که مهم‌ترین سیاست دولت در این برهه از زمان، تحریک تقاضای مسکن بوده است؛ به‌طوری‌که در سال‌های اخیر با اعطای وام، دولت قصد داشته مسکن را از رکود سنگین خود خارج کند.
در همین خصوص باید به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر شاخص تراکم خانوار در واحد مسکونی از عدد ۱ بیش‌تر است؛ بدین معنا که تقاضای مسکن از عرضه آن پیشی گرفته است و سیاست تحریک تقاضا می‌تواند بازار را با ایجاد تورم از رکود خارج کند.
به این صورت که با تخصیص و افزايش سقف تسهیلات بانکی، تقاضای خرید مسکن افزایش می‌یابد و با رونق نسبی حاصل از اين افزايش تقاضا، با توجه به اینکه در کشور هنوز «سامانه ملی املاک و اسکان» راه‌اندازی نشده است، تقاضای سرمايه‌ای نیز به اين بخش وارد شده و باعث بالا رفتن قیمت مسکن می‌شود؛ فرآیندی که همواره در سال‌های مختلف تجربه شده است.
بنابراین ممکن است افزایش وام خرید بازار مسکن را در یک دوره کوتاه‌مدت از رکود خارج کند؛ اما به علت تورم ناشی از این سیاست، بازار را در رکود شدیدتری فرو خواهد برد و با توجه به گران شدن مسکن، توان خرید مردم دوباره کاهش می‌یابد.
ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا با اعطای وام به سازنده مسکن و دریافت بازپرداخت آن از خریدار
در چنین شرایطی سیاست‌های دولت باید به سمت سیاست حمایت از تولید و عرضه مسکن برود تا بتواند به ایجاد تعادل در بازار مسکن میان عرضه و تقاضا کمک کند.
هرچند سیاست حمایتی از عرضه مسکن می‌تواند منجر به افزایش تولید مسکن شود، اما از آنجا که عده‌ای از خانوارها (اقشار متوسط و کم‌درآمد جامعه) توانایی خرید ندارند، ممکن است مسکن تولید شده خریداری نشده و در حقیقت هدف سیاست حمایت از تولید و عرضه مسکن به نتیجه نرسد.
راهکار این مسئله، اعطای وام به سازنده مسکن و دریافت بازپرداخت آن از خریدار است؛ در این شرایط علاوه بر اینکه عرضه تحریک می شود، تقاضا نیز متناسب با آن حمایت می شود.
لازم به ذکر است برای جلوگیری از ورود تقاضای سرمایه‌ای در این بخش باید برای خرید و فروش این نوع از واحدها قواعدی از جمله اختصاص به خانه اولی ها و … تعیین کرد.
