به گزارش مسیر اقتصاد در کتابچه‌ای که تحت عنوان «مسیر فرمانده اقتصاد ایران» نامگذاری و در چهارمین همایش سالانه اقتصاد مقاومتی عرضه شده است، چهارچوب ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در تعریف پروژه ها مورد ارزیابی قرار گرفت تا مشخص گردد اقدامات تعریف شده برای دستگاه‌ها، تا چه میزان در راستای الگوی اقتصاد مقاومتی قرار دارد.
در این ارزیابی ۱۰ دستگاه که ۷۵ درصد از پروژه های مصوب ستاد را دارا هستند و در مجموع، ۱۴۹ پروژه غیرتکراری دارند، به عنوان منتخب انتخاب شدند.
هرچند تمامی دستگاه ها و قوای نظام باید در تحقق اقتصاد مقاومتی نقش آفرینی کنند، اما پر واضح است که بعضی دستگاه‌ها، نقش مهم تر و ویژه تری در این زمینه دارند. همچنین که این انتظار نیز وجود داشته است که پروژه‌های دستگاه‌های اثرگذارتر، از میان مهمترین و اولویت دارترین اقدامات انتخاب شده باشد.
نحوه ارزیابی دستگاه ها
ارزیابی بر اساس سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی، اقدامات پیشنهادی رهبر انقلاب در سخنرانی نوروز سال ۱۳۹۵، چالش‌های حوزه کاری دستگاه، بررسی‌های کارشناسی و همچنین کسب نظر از صاحب نظران انجام گرفته است.
بر اساس موارد مذکور، برای هر یک از ۱۰ دستگاه منتخب اقداماتی تحت عنوان «اقدامات جهشی و اولویت دار» پیشنهاد شده است که جمعا ۹۵ مورد را شامل می شود. در ادامه نیز پروژه های مصوب دستگاه های مذکور در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی با اقدامات مذکور مقایسه شده تا مشخص گردد چه میزان از آن در دستور کار قرار گرفته است.
این رویکرد مبتنی بر نگاه رهبر انقلاب تعیین شده است؛ در همین رابطه، ایشان در شهریورماه سال ۱۳۹۴ فرمودند:
«بعضی از کارهایی که گزارش شده، مربوط به بندهای اقتصاد مقاومتی نیست، اگرچه حالا ارتباط داده شده امّا کارهای جاری دستگاه‌ها است؛ بالاخره دستگاه‌ها یک کارهای جاری دارند و اینها را به شما گزارش کردند که این کارها را ما کردیم؛ اینها آمده جزو کارنامه‌ی دستگاه‌ها در زمینه‌ی اقتصاد مقاومتی؛ درحالی‌که این نیست. بعضی از کارها هم ارتباطی اصلاً به بندهای اقتصاد مقاومتی ندارد؛ این مقدار کافی نیست.»
حضرت آیت الله خامنه ای همچنین در شهریورماه سال ۱۳۹۵ عنوان کردند:
«در اقتصاد مقاومتی آن چیزی که مورد انتظار است، یک کار جهشی است. ببینید، دستگاه و دولت، خب یک کارهای متعارفی دارد، کارهای معمولی‌ای دارد در زمینه‌های اقتصاد در همه‌ی بخش های مختلف این وزارتخانه‌های چندین‌گانه‌ی اقتصادی که دارد انجام می‌گیرد؛ این کارها که خب باید انجام بگیرد؛ [امّا] از جمله‌ی چیزهایی که در اقتصاد مقاومتی مورد نظر است، یک کار فوق‌العاده است، یک کار جهشی است.»
در واقع برای تحقق اقتصاد مقاومتی، ضروری است برای هر دستگاه به جای تعریف پروژه ها و اقداماتی که به فرموده رهبر انقلاب «اقدامات جاری و معمولی» محسوب می‌شود و باید در شرایط عادی انجام شود، «اقدامات جهشی و اولویت دار» توسط ستاد فرماندهی بعنوان پروژه تعریف شده باشد تا مقاوم سازی اقتصاد تسریع گردد.
روش رتبه بندی دستگاه ها
رتبه بندی دستگاه‌ها بر اساس میزان انطباق پروژه‌ها و اقدامات با ۹۵ اقدام «جهشی و اولویت دار» انجام گرفته و بر این اساس، یک نمره به هر دستگاه اختصاص داده شده است.
این ارزیابی با رویکرد مذکور، به شیوه کمّی صورت گرفته است؛ به هر یک از دستگاه‌های منتخب یک نمره اختصاص داده شده است؛ هرچه این نمره به ۱۰۰ نزدیکتر باشد، تطابق بیشتر پروژه های دستگاه با اقتصاد مقاومتی و توجه بیشتر به اولویت‌ها در حوزه کاری دستگاه را نشان می‌دهد.
به عنوان نمونه، بانک مرکزی نهادی است که نقش بسیار مهمی در مقاوم سازی اقتصاد از طریق اصلاح نظام بانکی و ارزی کشور دارد و در کتابچه، ۱۲ اقدام جهشی و اولویت دار برای آن پیشنهاد شده است.
این دستگاه طی سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ تعداد ۵ پروژه غیرتکراری در ستاد فرماندهی در دستور کار داشته است. در این میان تنها ۱ پروژه از این ۵ پروژه (معادل ۲۰ درصد)، در چهارچوب ۱۲ اقدام جهشی و اولویت دار پیشنهادی قرار می گیرد؛ که ۱ اقدام از ۱۲ اقدام مذکور (معادل ۸ درصد) را پوشش می دهد.
بنابراین نمره اقتصاد مقاومتی بانک مرکزی از حاصلضرب دو درصد مذکور، معادل ۱.۶ خواهد شد. در واقع ۴ پروژه دیگر که برای بانک مرکزی در تحقق اقتصاد مقاومتی تعریف شده جزو اقدامات جهشی و اولویت دار نبوده و ۱۱ اقدام جهشی و اولویت دار پیشنهادی به بانک مرکزی، هیچ پروژه متناسبی برای تحقق اقتصاد مقاومتی ندارد.
نتایج ارزیابی ۱۰ دستگاه منتخب
بر این اساس وزارت جهاد کشاورزی با نمره ۴۳.۴ در صدر رتبه‌بندی قرار گرفت. همچنین میانگین نمره‌های دستگاه‌های منتخب ۱۸.۳ از ۱۰۰ است.
بنابراین ضروری است ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی، اقدامات جهشی و اولویت دار پیشنهادی را با پروژه های فعلی دستگاه‌ها که عمدتا اقدامات جاری و معمولی را شامل می شود، جایگزین نماید و پیگیری آن را در دستور کار قرار دهد. در غیر این صورت، تحقق واقعی اقتصاد مقاومتی با چالش جدی مواجه خواهد شد.
امکان دریافت این کتابچه از طریق لینک زیر وجود دارد:
