افزایش تعرفه واردات چگونه صنعت خودرو را تقویت می‌کند؟

به گزارش مسیر اقتصاد وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان متولی امر تعیین تعرفه واردات خودرو، طی یک ماه اخیر طرح اولیه خود را در خصوص آیین نامه واردات خودرو و تعرفه آن تهیه نموده است. بعد از حدود دو هفته بررسی، در هفته گذشته طرح نهایی وزیر صنعت به هیئت دولت ارائه شد.

طبق این طرح تعرفه گمرکی خودروهای کمتر از ۱۵۰۰ سی سی ۵۵ درصد، بین ۱۵۰۱ تا ۲۰۰۰ سی سی ۷۵ درصد و بین ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰ سی سی ۹۵ درصد تعیین شده است. ورود کالاهای بالای ۲۵۰۰ سی سی نیز به طور کل ممنوع گردیده است. همچنین تعرفه واردات خودروهای هیبریدی که پیش از این ۴ درصد بوده، به ۲۵ درصد افزایش یافته است.[۱]

به دلیل همزمانی فعالیت صنعت خودرو در ایران با کره‌جنوبی، بررسی تجربه این کشور در حوزه صنعت خودرو می‌تواند مدل مناسبی باشد؛ چرا که این کشور با سیاستگذاری هوشمندانه و مدیریت درست واردات، توانست صنعت خودروی خود را توسعه دهد.

سیاست هوشمندانه کره جنوبی در صنعت خودرو

در بین کشورهای صاحب صنعت خودرو، کشورهای متأخر در صنعت خودرو تجربه‌ای گران‌بها در سیاست‌گذاری صنعتی این حوزه دارند. کره جنوبی نمونه بارز این کشورهاست.

مطالعه تاریخچه صنعت خودرو کره جنوبی روشن می‌کند که یک دولت مقتدر، چگونه می‌تواند با قاعده‌گذاری هوشمندانه یک صنعت را ایجاد و طی ۳۰ سال به یکی از بازیگران قدرتمند جهانی تبدیل کند.

دولت کره‌جنوبی از ابتدای دهه ۶۰ میلادی سیاست‌گذاری و حمایت ویژه‌ای را از صنعت خودرو در این کشور شروع کرد و پس از ۲۰ سال صنعت خودرو در این کشور صادرات گسترده خود را آغاز نمود. در واقع رویکرد دولت در این سال‌ها جایگزینی واردات همراه با توسعه صادرات بوده است.

موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای واردات

دولت کره برای حفاظت از بازار داخلی خودرو خود تلاش‌های فراوانی انجام داده است که حاصل آن ممنوعیت واردات خودرو در بازه طولانی ۲۵ ساله و پس از آن تعرفه گذاری سنگین و به موازات آن وضع موانع غیر تعرفه‌ای برای واردات بوده است. البته تعرفه واردات خودرو به شکل پلکانی و در یک بازه ۱۰ ساله تعدیل شده است.

واردات خودرو به کره جنوبی بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۸۷ به مدت ۲۵ ساله ممنوع بوده است. این ممنوعیت با تصویب قانون حمایت از صنعت خودرو در سال ۱۹۶۲ آغاز می‌شود. پس از اتمام این ممنوعیت آزادسازی واردات به تدریج آغاز شده است. آزادسازی واردات با فشار شرکای تجاری کره از جمله آمریکا و به شکل فازبندی شده اتفاق افتاده است.

در سال ۱۹۸۶ آزادسازی واردات خودروهای با کاربری خاصی، در سال ۱۹۷۷ آزادسازی خودروهای تجاری و در سال ۱۹۸۸ آزادسازی واردات خودروهای سواری اتفاق افتاده است. البته این آزادسازی با تعرفه سنگین بوده است. ممنوعیت واردات خودروهای ژاپنی تا سال ۱۹۹۹ پابرجا بود.

قرارداد تجارت آزاد با اروپا و تغییرات تعرفه‌ای

پیمان تجارت آزاد میان کره و آمریکا در سال ۲۰۱۲ به اجرا درآمد. بر اساس این پیمان کره جنوبی بلافاصله تعرفه ۸ درصدی واردات خودروهای سواری که از آمریکا وارد می‌شوند را به استثای دو ردیف تعرفه مربوط به خودروهای هیبریدی و الکتریکی حذف می‌کند.

در مقابل آمریکا فورا تعرفه ۲.۵ درصدی واردات سواری‌های بنزینی تا حجم موتور ۳۰۰۰ سی‌سی را حذف می‌کند. تعرفه ۲.۵ درصدی خودروهای بزرگ بنزینی با حجم موتور بیش از ۳۰۰۰ سی‌سی و تمام خودروهای سواری دیزلی طی ۳ سال حذف می‌شوند. تعرفه ۸ درصدی واردات قطعات کره نیز در برابر حذف تعرفه ۲.۵ درصدی تعرفه قطعات خودرو آمریکا حذف می‌شوند.

همچنین تعرفه ۱۰ درصدی اروپا برای خودروهای کمتر از ۱۵۰۰ سی‌سی طی ۵ سال حذف می‌شود در حالیکه برای خودروهای با حجم موتور بیشتر طی ۳ سال حذف می‌شوند. کره نیز تعرفه ۸ درصدی خود را بر مبنای حجم موتور طی ۳ تا ۵ سال حذف می‌کند. تعرفه ۳ تا ۴.۵ درصدی واردات قطعات در اروپا نیز فورا در برابر حذف فوری تعرفه ۸ درصدی کره حذف می‌شود.[۲]

تفاوتی که میان قرارداد کره با آمریکا و اروپا وجود دارد، طرح بازگرداندن تعرفه ورودی کالاها به شرکت‌های صادراتی است.

بنابراین رویکرد دولت کره جنوبی برای حمایت از صنعت خودرو در این سال‌ها، جایگزینی واردات همراه با توسعه صادرات بوده است. در واقع صنعت خودرو در کره جنوبی در شرایط ممنوعیت واردات، توانست به رقابت‌پذیری با نمونه‌های مشابه خارجی برسد در حالی‌که صنعت خودرو در ایران در شرایط محدودیت واردات پس از گذشت ۶۰ سال هنوز به سطح رقابت‌پذیری نرسیده است.

پینوشت:

[۱] پردیس خودرو کدخبر: ۲۹۸۴

[۲] Cooper, W. H., Manyin, M. E., Jurenas, R., & Platzer, M. D. (2012). The Proposed US-South Korea Free Trade Agreement (KORUS FTA): Provisions and Implications. Current Politics and Economics of Northern and Western Asia, ۲۱(۱), ۱.