به گزارش مسیر اقتصاد تعاملات اقتصادی کشور چین با کشورهای آفریقایی در سال های اخیر روندی فزاینده داشته در این کشور توانسته است به بزرگترین شریک تجاری کشورهای آفریقایی تبدیل شود.
کشور چین از حضور در آفریقا و گسترش نفوذ خود منافع پرشماری بدست می آورد. با اینحال در بسیاری از موارد روابط اقتصادی این کشور با کشورهای آفریقایی موجب شده است این کشورها در زمینه های سیاسی نیز پیرو نظرات چین باشند. این مسئله نشان میدهد کشور چین با وجود برقراری روابط مناسب با کشورهای آفریقایی و ایجاد شرایطی که هر دو طرف از نظر اقتصادی منتفع شوند، توانسته است اهداف سیاسی خود را نیز محقق نماید.
در دهه های اخیر کشور چین رشد اقتصادی بسیار قابل توجهی را تجربه کرده و این روند موجب شده است نیاز این کشور به منابع اولیه تولید نیز روندی صعودی داشته باشد. برای تداوم روند رشد اقتصادی کشور چین در تصمیمی راهبردی تلاش کرده است تا با انجام اقداماتی ضریب امنیت تأمین انرژی خود در بلند مدت را بالا ببرد. امنیت تأمین انرژی برای چین از اهمیت ویژه ای برخوردار است چراکه تولیدات صنعتی این کشور به شدت به واردات انرژی و مواد اولیه و خام از سراسر دنیا وابسته است.
یکی از اقدامات کشور چین در راستای افزایش امنیت تأمین انرژی برقراری روابط بلندمدت با کشورهای آفریقایی بوده است. در حال حاضر کشورهای آفریقایی در مقایسه با دیگر کشورهای جهان وضعیت اقتصادی مناسبی ندارند. بسیاری از این کشورها با عدم ثبات در قوانین و وضعیت سیاسی درگیر هستند و برخی نیز دچار جنگ داخلی هستند. از طرف دیگر فقر و تبعات ناشی از آن در کشورهای آفریقایی به شکل گسترده ای وجود دارد.
در چنین شرایطی سرمایه گذاران خارجی اغلب به دلیل خطرات بالای موجود در کشورهای آفریقایی از سرمایه گذاری در این کشورها اجتناب میکنند. با اینحال کشور چین در طول سال های اخیر منابع مالی گسترده ای در این کشورها سرمایه گذاری کرده است. سرمایه گذاری های چین در سال های اخیر اغلب در بخش هایی همچون تولید انرژی و به طور خاص نفت، استخراج معادن بوده است. با اینحال در سال های اخیر زیرساخت های کشورهای آفریقایی نیز یکی از بخش های اصلی سرمایه گذاری چین بوده است. دیگر بخش های اقتصادی همچون تولیدات کارخانه ای، ارتباطات و کشاورزی نیز در سال های اخیر بیشتر مورد توجه کشور چین قرار گرفته اند.
در مقابل کشور چین توانسته است به ازای سرمایه گذاری در کشورهای آفریقایی قراردادهای تجاری مناسبی با این کشورها منعقد نماید. بنابراین چین توانسته است در تعامل با کشورهای آفریقایی علاوه بر حرکت به سمت افزایش ضریب امنیت تأمین انرژی در بلندمدت، قراردادهای تجاری مناسبی نیز با این کشورها منعقد نماید.
با اینحال در سال های اخیر انتقادهای زیادی از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا به حضور و فعالیت های چین در آفریقا مطرح شده است. علاوه بر این برخی از نهادهای مردمی تعدادی از کشورهای آفریقایی نیز تحت تأثیر انتقادات کشورهای غربی قرار گرفته و علیه گسترش حضور چین در آفریقا موضع گیری کرده اند.
انتقادات اصلی که در این زمینه به چین وارد میشود عمدتا حول مباحثی همچون استفاده از شیوه های کسب و کار و تجارت بحث برانگیز، عدم موفقیت در بهبود شرایط مردم کشورهای آفریقایی و تضییع حقوق بشر بوده است.
با اینحال بسیاری از سران کشورهای آفریقایی به نظر از گسترش حضور چین در کشورشان راضی و خشنود هستند و معتقدند حضور چین منافع زیادی برای کشورشان داشته است. دلیل این مسئله نیز رویکرد متفاوت چین برای گسترش حضور در آفریقا در مقایسه با کشورهای غربی است.
کشورهای آفریقایی به خوبی آگاهند که کشور چین برای تأمین منافع خود حضور خود در آفریقا را گسترش میدهد، اما رویکرد چین در زمینه و ایجاد شرایطی که دو طرف از آن منتفع میشوند، موجب شده است کشورهای آفریقایی نیز به حضور چین در کشورشان تمایل داشته باشند.
منبع: شورای روابط خارجی آمریکا (یک اتاق فکر فعال در زمینه روابط خارجی آمریکا)
