به گزارش مسیر اقتصاد انرژی خورشیدی در سال‌های اخیر به محرک اصلی رشد تولید برق جهان تبدیل شده است. این منبع تجدیدپذیر توانسته ۸۳ درصد از افزایش تقاضای جهانی برق را پوشش دهد و برای سومین سال متوالی عنوان بزرگترین منبع «برق جدید» در جهان را از آنِ خود کند.
این تحول نتیجه کاهش چشمگیر هزینه فناوری خورشیدی است. قیمت پنل‌ها از سال ۱۹۷۵ تاکنون حدود به کمتر از یک درصد کاهش یافته است. چنین افت قیمتی موجب شده انرژی خورشیدی به گزینه‌ای بسیار مقرون‌به‌صرفه تبدیل شود؛ به‌گونه‌ای که یک کشور می‌تواند در مدت تنها یک سال بازار بزرگی برای انرژی خورشیدی ایجاد کند، به‌ویژه زمانی‌که برق شبکه گران یا ناپایدار باشد.
رشد چشمگیر در کشورهای کمتر توسعه یافته
بر پایه تازه‌ترین داده‌ها، اکنون ۵۸ درصد از کل برق خورشیدی جهان در کشورهای با درآمد پایین تولید می‌شود؛ کشورهایی که طی سال‌های اخیر شاهد جهش خیره‌کننده ظرفیت خورشیدی بوده‌اند.
پاکستان در سال ۲۰۲۴ حجم قابل‌توجهی پنل خورشیدی وارد کرد؛ مجموع این واردات معادل ۱۷ گیگاوات (GW) ظرفیت تولید برق خورشیدی است. این میزان دو برابر سال پیش بوده و تقریباً برابر با یک‌سوم کل ظرفیت تولید برق فعلی این کشور است.
قاره آفریقا نیز با شتابی بی‌سابقه در حال حرکت به‌سوی انرژی خورشیدی است. واردات پنل در سال منتهی به ژوئن نسبت به سال گذشته ۶۰ درصد افزایش یافته است. آفریقای جنوبی با وجود اتکای بالا به زغال‌سنگ پیشتاز این رشد بوده و نیجریه نیز با پشت‌سر گذاشتن مصر، به ظرفیت ۱.۷GW رسیده است. این میزان برق برای تأمین نیاز حدود ۱.۸ میلیون خانه در اروپا کافی است.
کشورهای کوچک‌تر نیز رکوردهای تازه‌ای ثبت کرده‌اند. واردات پنل در الجزایر ۳۳ برابر، در زامبیا هشت برابر و در بوتسوانا هفت برابر شده است.
مزیت انرژی خورشیدی به بادی
کشورهای کمربند خورشیدی که شامل بخش‌های وسیعی از آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین می‌شود، برای تأمین برق سیستم‌های سرمایشی در طول روز نیاز به انرژی زیادی دارند. این کشورها می‌توانند با بهره‌گیری از انرژی خورشیدی و استفاده از باتری‌های مقرون‌به‌صرفه که برق را از روز به شب منتقل می‌کنند، هزینه‌های انرژی خود را به‌سرعت کاهش دهند.
در مقابل، کشورهای کمربند باد مانند بریتانیا با دشواری‌های بیشتری مواجه‌اند. هزینه ساخت توربین‌های بادی طی ده سال گذشته تنها حدود یک‌سوم کاهش یافته، در حالی‌که قیمت پنل‌های خورشیدی سقوط بسیار بیشتری داشته است. افزایش نرخ‌های بهره نیز هزینه تأمین مالی پروژه‌ها را بالا برده و باعث شده ساخت مزارع بادی در سال‌های اخیر بسیار پرهزینه‌تر شود.
چالش تأمین پایدار انرژی نیز در این کشورها پیچیده‌تر است. دوره‌های طولانیِ بدون باد در زمستان ممکن است هفته‌ها ادامه داشته باشد؛ دوره‌هایی که باتری‌ها توان جبران آن را ندارند و نیاز به منابع پشتیبان گران‌قیمت ایجاد می‌شود. این مسئله هزینه ساخت و بهره‌برداری کل سیستم را افزایش می‌دهد.
سلطه چین بر انرژی خورشیدی
با وجود تفاوت‌های منطقه‌ای، چین همچنان قدرت بلامنازع صنعت فناوری پاک جهان باقی مانده است. صادرات فناوری پاک چین در اوت ۲۰۲۵ به رکورد ۲۰ میلیارد دلار رسیده است. این جهش عمدتاً ناشی از افزایش ۲۶ درصد فروش خودروهای برقی و رشد ۲۳ درصد صادرات باتری بوده است.
اکنون مجموع ارزش صادرات خودروهای برقی و باتری‌های تولید چین بیش از دو برابر ارزش صادرات پنل‌های خورشیدی این کشور است؛ موضوعی که جایگاه برتر چین در بازار جهانی فناوری‌های پاک را بیش از پیش تثبیت می‌کند.
منبع: بی‌بی‌سی
انتهای پیام/ انرژی
