به گزارش مسیر اقتصاد هند با فرانسه و روسیه برای ساخت رآکتورهای ماژولار کوچک و استفاده از آن‌ها در نیروگاه‌های صنعتی سبز در حال مذاکره است. این همکاری شامل توسعه رآکتورهای ماژولار کوچک (SMR) و پیشرفته (AMR) است. در ماه فوریه، هند و فرانسه با امضای تفاهم‌نامه‌ای (Letter of Intent) توافق کردند همکاری خود را در زمینه توسعه رآکتورهای ماژولار کوچک و پیشرفته گسترش دهند. هند رآکتورهای ماژولار کوچک را گزینه‌ای سبز و کارآمد برای جایگزینی نیروگاه‌های حرارتی فرسوده می‌داند. این رآکتورها به‌ویژه در صنایع فولاد، آلومینیوم، مس و سیمان کاربرد دارند؛ هرچند نصب آن‌ها پرهزینه‌تر است، اما به‌دلیل نیاز کمتر به سوخت‌گیری، هزینه بهره‌برداری آن‌ها کمتر از نیروگاه‌های حرارتی سنتی است.
جهش هسته‌ای هند با سرمایه‌گذاری ۲.۲ میلیارد دلاری
رآکتورهای ماژولار کوچک قادرند سال‌ها تنها با چند کیلوگرم سوخت هسته‌ای فعالیت کنند، در حالی که نیروگاه‌های حرارتی روزانه به مقادیر زیادی زغال‌سنگ یا گازوئیل نیاز دارند. هند قصد دارد برای تحقق برنامه‌های خود، طی هفت تا هشت سال آینده بین ۴۰ تا ۵۰ رآکتور ماژولار کوچک برای جهش هسته‌ای راه‌اندازی کند.
در بودجه سال ۲۰۲۵-۲۰۲۶، دولت هند مبلغ ۲۰ هزار کرور روپیه، معادل ۲.۲ میلیارد دلار را برای تحقیق و توسعه رآکتورهای ماژولار کوچک در چارچوب «ماموریت انرژی هسته‌ای هند» اختصاص داده است. هدف این برنامه، استقرار حداقل پنج رآکتور بومی تا سال ۲۰۳۳ است. این مأموریت بخشی از طرح بلندمدت هند برای افزایش ظرفیت انرژی هسته‌ای از ۸٬۱۸۰ مگاوات (در ژانویه ۲۰۲۵) به ۲۲٬۴۸۰ مگاوات تا سال‌های ۲۰۳۱-۲۰۳۲ و در نهایت ۱۰۰ گیگاوات تا سال ۲۰۴۷ است. اجرای این طرح، ضمن تقویت امنیت انرژی، گذار کشور به سمت انرژی پاک را تسریع می‌کند.
افزایش ظرفیت هسته‌ای هند بر پایه مشارکت گسترده بخش خصوصی و توسعه رآکتورهای ماژولار است. این کشور برای دستیابی به هدف بی‌طرفی کربنی، هم‌زمان چند مسیر موازی را دنبال می‌کند. از یک‌سو فناوری رآکتورهای سنتی خود را برای ساخت SMRها به‌کار می‌گیرد و از سوی دیگر، رآکتورهای پیشرفته‌تری را با یا بدون همکاری خارجی طراحی می‌کند.
توسعه فناوری در کنار افزایش ظرفیت تولید برق هسته‌ای
مرکز تحقیقات اتمی بهابها (BARC) نیز در قالب طرح «رآکتور ماژولار کوچک بهارات» (BSMR) در حال بازطراحی رآکتورهای ۲۲۰ مگاواتی خود است تا آن‌ها را به واحدهایی کوچک‌تر و ایمن‌تر برای تأمین برق صنایع بزرگ تبدیل کند. این رآکتورها که بر پایه فناوری دهه ۱۹۸۰ ساخته شده‌اند، برای انطباق با استانداردهای جدید ایمنی به بازمهندسی نیاز دارند. از جمله، باید به ویژگی‌هایی مانند پوشش فلزی در سازه‌های حفاظتی مجهز شوند تا شعاع مناطق محدود کاهش یابد.
هند همچنین در حال بررسی همکاری با شرکت‌هایی مانند EDF فرانسه، روس‌اتم روسیه و وستینگهاوس آمریکا برای توسعه رآکتورهای ماژولار کوچک در خاک خود است. این همکاری‌ها بخشی از راهبرد جامع هند برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، تقویت امنیت انرژی و تثبیت جایگاه این کشور به‌عنوان یکی از پیشگامان جهانی در فناوری انرژی هسته‌ای پایدار است.
برخلاف رآکتورهای BSMR که نسخه‌ای اصلاح‌شده از رآکتورهای متداول PHWR با افزودن قابلیت‌های ایمنی بیشتر هستند، رآکتورهای SMR نسل جدیدی از رآکتورهای کوچک و فشرده به‌شمار می‌روند که معمولاً ظرفیتی کمتر از ۳۰۰ مگاوات دارند. این رآکتورها از اجزای استاندارد و پیش‌ساخته در کارخانه تولید می‌شوند و با طراحی ماژولار خود، امکان حمل‌ونقل آسان، نصب سریع و افزایش یا کاهش توان خروجی متناسب با نیاز را فراهم می‌کنند. رآکتورهای BSMR با هدف کنترل هزینه‌ها و جلوگیری از تأخیر در اجرای پروژه‌ها طراحی شده‌اند و بر پایه سازگاری با فناوری‌های موجود توسعه یافته‌اند، نه بازآفرینی کامل.
روسیه و فرانسه به دنبال توسعه رآکتورهای نسل جدید برق هسته‌ای
در حالی‌که هند در حال گسترش همکاری با ایالات متحده، فرانسه و روسیه در زمینه رآکتورهای کوچک ماژولار است، باید توجه داشت که روسیه تنها کشوری است که از سال ۲۰۲۰ تاکنون رآکتورهای عملیاتی SMR دارد. روسیه در حال حاضر چندین رآکتور SMR دیگر را نیز در دست ساخت دارد، از جمله مدل‌های گوناگون بر اساس رآکتورهایی توسعه یافته که در یخ‌شکن‌های هسته‌ای روسیه به کار می‌روند.
فرانسه در حال حاضر هیچ رآکتور عملیاتی SMR ندارد، اما چندین طرح در مرحله توسعه و اخذ مجوز قرار دارند. برخلاف رآکتورهای روسی که در اصل از فناوری رآکتورهای کشتی‌های هسته‌ای اقتباس شده‌اند، رآکتور فرانسوی طراحی کاملاً جدیدی دارد و به‌صورت ماژولار و استاندارد توسعه یافته است. این رآکتور با تمرکز بر سادگی، ایمنی و انعطاف‌پذیری، می‌تواند برای تولید برق، حرارت یا هیدروژن مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به نیاز هند برای توسعه رآکتورهای کوچک ماژولار و بازه زمانی مشخص‌شده جهت دستیابی به هدف انتشار خالص صفر، احتمالاً از ترکیب چند فناوری مختلف برای جهش هسته‌ای در هند استفاده خواهد شد. تفاوت رآکتورهای روسی و فرانسوی در ظرفیت تولید برق، در کنار زمان‌بر بودن توسعه رآکتور بومی توسط مرکز تحقیقات اتمی بهابها (BARC)، موجب می‌شود هند مسیر توسعه هم‌زمان چند فناوری را دنبال کند تا به اهداف انرژی پاک خود سریع‌تر دست یابد.
منبع: اوراسیان تایمز
انتهای پیام/ انرژی
