مسیر اقتصاد/ طوفان تحریم، معادلات را برای شرکت «آمریکانا»، بزرگ‌ترین کاروَر رستوران‌های زنجیره‌ای در غرب آسیا و شمال آفریقا، به هم ریخته است. این شرکت پس از آنکه سود خالصش در سال ۲۰۲۴ با افتی ۴۰ درصدی به ۱۵۹ میلیون دلار رسید، اکنون در حال برنامه‌ریزی برای تنوع‌بخشی به فعالیت‌های خود و فاصله گرفتن از نشان‌های آمریکایی مانند «کی‌اف‌سی»، «کریسپی کریم»، «پیتزا هات» و «هاردیز» و سایر نشان‌های حامی رژیم صهیونیستی است.
آسیب مستقیم به درآمدهای این شرکت، نتیجه مستقیم جنبش بایکوت و کارزارهای تحریم مرتبط با جنگ اسرائیل در غزه بود. به گفته ناظران، اگرچه تأثیر تحریم‌ها گاهی با افت و خیز همراه بوده، اما همچنان قدرتمند است؛ به‌ویژه که رفتار برخی مصرف‌کنندگان از یک واکنش موقتی به یک الگوی مصرف دائمی برای حمایت از محصولات داخلی مصر و جایگزین تبدیل شده است.
تحریم نشان‌های حامی رژیم صهیونیستی؛ از شعار تا ابزار اقتصادی
تحریم کالاهای مرتبط با رژیم صهیونیستی دیگر تنها یک شعار در شبکه‌های اجتماعی نیست، بلکه به یک ابزار اقتصادی کارآمد تبدیل شده که سود شرکت‌های جهانی مرتبط با اسرائیل را آشکارا تحت تأثیر قرار داده است. این جنبش ثابت کرد که فشار مردمی قادر به ایجاد تحولات واقعی در بازارهاست و مصرف‌کننده اکنون به یک بازیگر مؤثر در معادله سیاست و اقتصاد تبدیل شده است.
مصرف‌کننده مصری خود را در برابر یک معادله همزمان اخلاقی و اقتصادی یافت: خودداری از خرید محصولات نشان‌های حامی رژیم صهیونیستی و در مقابل، جستجو برای جایگزین‌های داخلی یا منطقه‌ای. این انتخاب در کاهش سود برخی نهادهای خارجی و در عین حال، ظهور نشان‌های مصری جدید، نمود پیدا کرد.
نشان‌های جهانی در تیررس تحریم‌ها
طی ماه‌های گذشته چندین نشان جهانی از تحریم‌ها آسیب دیدند که برجسته‌ترین آن‌ها «چیپسی (از شرکت‌های پپسی‌کو)»، «مک‌دونالدز»، «پپسی» و «کوکاکولا» بودند که جای خود را به گزینه‌های داخلی مانند «اسپیرو اسپاتس» دادند.
«استارباکس» نیز متحمل زیان شد و برخی از شعب خود را در مصر تعطیل کرد. همزمان، استقبال از «پیتزا هات» و «دومينوز» به دلیل اتهام حمایت شرکایشان از اسرائیل، کاهش یافت. فراخوان‌های گسترده‌ای برای استفاده از جایگزین‌های داخلی در بخش‌های مختلف مصرفی شکل گرفت.
بیشترین تأثیر بر شرکت‌های شوینده جهانی مانند «پروکتر اند گمبل» و «یونیلیور» وارد شد و فروش محصولات معروف آن‌ها ازجمله «آریل»، «تاید»، «اومو» و «سان‌لایت» کاهش یافت.
همچنین دامنه کارزارهای تحریم به فروشگاه‌های زنجیره‌ای مانند «کارفور» و بخش‌های پوشاک و کفش نیز رسید و نشان‌های برجسته‌ای چون «آدیداس»، «نایکی»، «زارا» و «اچ اند ام» را هدف قرار داد که بر حجم فروش آن‌ها در بازار مصر تأثیر گذاشت. اگرچه آمار رسمی و دقیقی از مصر در دست نیست، اما گزارش‌های شرکت‌های بین‌المللی، کاهش فروش نشان‌های حامی رژیم صهیونیستی در غرب آسیا را به دلیل «بحران تحریم» تأیید کرده‌اند.
صعود شرکت‌های مصری در سایه تحریم
پس از کارزارهای تحریم، شرکت‌های داخلی پا به بازار گذاشتند و توانستند خلأ ایجادشده توسط نشان‌های جهانی را پر کنند. در رأس این شرکت‌ها، تولیدکننده نوشابه‌های گازدار «اسپیرو اسپاتس» قرار دارد که با استقبالی بی‌سابقه مواجه شد، تا جایی که محصولاتش در بسیاری از فروشگاه‌ها به طور کامل به فروش می‌رسید. این شرکت مجبور شد ظرفیت تولید خود را افزایش داده و شبکه توزیع خود را گسترش دهد.
یوسف طلعت، مدیر و شریک تجاری شرکت «ممیکو (مالک نشان اسپیرو اسپاتس)» می‌گوید: محصولات ما در ابتدا از موج فراخوان‌های تحریم بهره‌مند شدند که حضورمان در بازار را تقویت کرد. او افزود که تحریم محصولات مرتبط با رژیم صهیونیستی، درها را برای بسیاری از شرکت‌ها و کارخانه‌های داخلی در بخش‌های مواد غذایی، نوشیدنی، پوشاک، رستوران‌ها و غیره باز کرد و به شرکت او کمک کرد تا پایگاه مشتریان خود را گسترش دهد و اعتماد مصرف‌کننده را به کیفیت محصولاتش جلب کند.
گفتنی است که برخی از محصولات مصری همچون «اسپیرو اسپاتس» دیگر به بازار داخلی محدود نیست و با صادرات به بازارهای جهانی از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات، قطر، عربستان و کویت، در حال توسعه فعالیت‌های خود است.
گسترش دامنه تحریم به رویدادهای فرهنگی
واکنش مردمی به تحریم‌ها به محصولات غذایی، نوشیدنی، پوشاک، کفش و محصولات الکترونیکی محدود نماند، بلکه به رویدادهای هنری و موسیقی نیز کشیده شد. کنسرت‌های برخی گروه‌ها و خوانندگانی که مواضع حمایتی از اسرائیل اعلام کرده بودند، لغو شد.
این امر تأکید می‌کند که افکار عمومی نسبت به هر آنچه به آرمان فلسطین مربوط می‌شود، حساس‌تر شده است. جنبش تحریم اسرائیل در مصر کارزاری را در رسانه‌های اجتماعی برای فشار بر برگزارکنندگان جهت لغو کنسرت گروه «اسکورپیونز» که برای ماه اکتبر آینده برنامه‌ریزی شده، به راه انداخت.
این جنبش معتقد است که تاریخچه این گروه مملو از مواضع حمایتی از رژیم اشغالگر است که برجسته‌ترین آن‌ها برگزاری کنسرت در تل‌آویو و بیت‌المقدس اشغالی و اظهارات حمایت‌آمیز از تهاجم به غزه پس از ۷ اکتبر بوده است.
نقطه عطف؛ ارتباط نسل جدید با تحریم رژیم اشغالگر قدس
حسام محمود، فعال جنبش BDS در مصر، تأکید کرد: قطب‌نمای مصرف‌کنندگان در مصر پس از عملیات طوفان الاقصی به وضوح تغییر کرد. بخش‌های وسیعی از جامعه به تحریم شرکت‌ها و نشان‌های حامی رژیم صهیونیستی روی آوردند و به جای محصولات خارجی، به دنبال جایگزین‌های داخلی رفتند.
عبدالعزیز الحسینی، بنیان‌گذار کمیته تحریم اسرائیل در مصر، نیز توضیح داد که هرچند کارزارهای تحریم جدید نیستند، اما رویدادهای پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ یک نقطه عطف بود. نسل‌های جوان‌تر از سنین پایین به این مسیر پیوستند و مفهوم تحریم را از طریق مشاهده روزانه جنایات اشغالگران در فلسطین درک کردند. اکنون تصمیم آن‌ها برای خرید، بازتاب مستقیمی از موضع اخلاقی و سیاسی‌شان است.
منبع: الجزیره
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
