به گزارش مسیر اقتصاد یکی از تبعات احتمالی جنگ ایران و اسرائیل، صدمه وارد شدن به زیرساخت‌های نفت و گاز و همچنین مسیرهای انتقال حامل‌های انرژی است. افزایش قیمت نفت و حامل‌های انرژی میتواند به افزایش قیمت بسیاری از کالاها در سراسر جهان منجر شود و به اقتصاد بسیاری از کشورها، از جمله اقتصاد آمریکا صدمه وارد کند. در این خصوص مهدی خراطیان در حساب کاربری خود در شبکه X نکاتی را مطرح کرده است.
شوک نفتی در غرب آسیا قیمت نفت را تا ۱۶۰ دلار بالا خواهد برد
به گفته وی برای بحث در این خصوص باید به موارد زیر درخصوص اقتصاد آمریکا و بازار جهانی نفت توجه داشت:
۱. اهمیت فوق العاده نرخ بهره در ماهای اخیر و دعوای اخیر ترامپ و پاول برای کاهش نرخ بهره؛
۲.حساسیتهای شدید اقتصاد آمریکا به احتمال افزایش/ثبات نرخ بهره و انتظارات تورمی (مثال: جهش بیسابقه VIX در ۵ آگوست ۲۰۲۴ ناشی از افزایش نرخ بهره در ژاپن و ریزش سنگین SPX در ۷ آوریل ناشی از بالارفتن شدید انتظارات تورمی)؛
۳. نقش مهم نفت در جهش تورم و انتظارات تورمی (که بر اساس مدلسازیها در کنار سیاستهای پولی فد یه چهارم جهشهای PCE آمریکا را توضیح میدهد)؛
۴.شباهت‌ها و تفاوت‌های واکنش بازار نفت به تنهای ژئوپولتیک ناشی از «تهدیدهای معتبر» و «اقدام» و اینکه برای ایجاد جهش لزوما لازم نیست تنگه هرمز بسته شود یا حتی تاسیسات نفتی با خاک یکسان شود؛
۵. نحوه واکنش اقتصاد چین به جهشهای نفتی؛
۶. عدم توان صنعت شیل آمریکا برای پاسخ به جهشهای عرضه نفت در خاورمیانه؛
۷. افت شدید ذخایر استراتژیک آمریکا پس از جنگ اوکراین؛
۸. اظهار نظرهای مکرر ترامپ در مورد لزوم کاهش قیمت نفت و اهمیت آن و چت‌های لو رفته نشریه آتلانتیک و اظهار نظرهای ونس در مورد اهمیت امنیت تاسیسات نفتی سعودی و آسیب پذیری اقتصاد آمریکا در شرایط جنگ تعرفه‌ای؛
۹. مدلسازی‌های بانک جهانی (گزارش اکتبر ۲۰۲۳ پس از طوفان الاقصی) ناظر به شوک‌های عرضه‌ای در خاورمیانه که میتواند قیمت نفت را به ۱۶۰ دلار هم برساند.
نیاز چین به نفت نباید مانع ایران در افزایش قیمت نفت شود
صرفا با استناد به گزاره هایی چون «چین به نفت خاورمیانه وابسته است» فتوا میدهند که ابزار نفت ناکارامد است! اولین حرف ما خطاب به این کارشناس نماها این است که اولا درمورد چیزی که از آن سر در نمیاورید، نظر ندهید و وسط شرایط جنگی فتاوای صد من یک غاز ندهید. هنوز مزخرفاتتان درمورد اینکه باید چابهار را به هند دهیم یا کوریدور آیمک یک جاده وسط خاک وخلهای سعودی است، از یادمان نرفته است. حال ببینید که هند پس از طوفان الاقصی و جنگ اخیر ایران اسراییل چه مواضعی داشته و سعودی چقدر با آمریکا و اسراییل از منظر اطلاعاتی و لجستیکی و رسانه ای علیه ایران، حزب الله و انصارالله همکاری داشته و اکنون هم اخبار همکاریش مرتبا به گوش میرسد.
ساخت بمب به تنهایی کافی نیست
بازدارندگی ابعاد مختلفی دارد که بازدارندگی هسته ای بخشی از آن است. داشتن یک سلاح هسته ای بازدارنده است، اما مطلق نیست. بارها گفته شده که بمبی که ابعاد اطلاعاتی آن و نحوه سابوتاژ آن برای طرف مقابل مشخص باشد، نمیتواند یکتنه کار را تمام کند و پروژه بمب بدون تحول بخش اطلاعاتی کشور بسیار آسیب پذیر است. ایران در همین جنگ و پیش از آن بارها نشان داده که از حیث اطلاعات و ضداطلاعات آسیب پذیر است، و هرگونه حرکت به سمت بمب باید با رفع این آسیب‌ها باشد. کره شمالی اگر بمب ساخت و خود را از خطر جنگ رهاند بواسطه درهای بسته و کنترل کامل اطلاعاتی بر فرایندها و زنجیره‌های ساخت بمب بود.
همچنین حتی اگر یک بمب ساخته شود و بکار گیری هم بشود، در بهترین حالت ده‌ها میلیارد دلار به طرف مقابل ضرر میزند. این در حالیست که تقریبا با هر سقوط ۵ درصدی بازار سهام آمریکا به تنهایی ۲ تریلیون دلار ضرر ایجاد می‌شود که اگر منجر به رکود شود این ضرر به راحتی جبران نمی‌شود. وضعیت بازار باند پیچیده تر است و اگر در آنجا هم التهاب ایجاد شود اتفاقات مهیب تری مثل سقوط بانک‌ها (به دلیل حجم شدید انباشت ضررهای محقق نشده ناشی از افت قیمت اوراق قرضه) محتمل است که آن هم براحتی جبران نمی‌شود. (رجوع کنید به سقوط بانکهای امریکا نظیر سیلیکون در مارس ۲۰۲۳)
«جهش قیمت نفت» ضربه کاری به اقتصاد آمریکا
پس ترامپ برای حمله به ایران نگرانی‌هایی از جانب بمب احتمالی ایران دارد، اما بارها نشان داده که از جانب جهش قیمت نفت بسیار نگران است. مخالفت صریح ونس با دستور ترامپ ناظر به حمله آمریکا به یمن آنهم در حضور میلر، ویتکاف و وایلز به دلیل نگرانی از جهش قیمت نفت، نشانگر شدت خطیر بودن این مساله است.
ترامپ پس از مشاهده آرامش نسبی در بازارهای مالی آمریکا و حل و فصل برخی مسائل با چین، این تصور را دارد که چون «اسراییل کنترل آسمان ایران را در دست دارد» و میتواند با جنگی کوتاه کار را تمام کند و تبعات اقتصادی مساله را سریعا جمع کند، اما ما باید با نشان دادن علائم اولیه تبعات جنگ در منطقه مانعش میشدیم (بشویم) و زبان جریان‌های ضد جنگ را در کاخ سفید علیه لابی اسراییل دراز میکردیم (بکنیم).
نفت اهرمی است که ترامپ را میتواند بشدت بترساند به شرطی که به او در عمل نشان دهیم که جنگ با ما چه تبعاتی میتواند داشته باشد و البته مشتی کارشناس نما در ایران نباشند که این حربه را در این شرایط خطیر کم اهمیت جلوه دهند و نگرانی‌های چین را بر سرنوشت جنگ وجودی ایران ترجیح دهند.
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
