مسیر اقتصاد/ دی متیل اتر[۱] یک ماده غيرسمی، غيرخورنده، غيرسرطان‌زا و یک تركيب شيميایی سازگار با محيط زيست است. دی متيل اتر در دما و فشار معمولی گازی بی‌رنگ است و به لايه ازن آسيب نمی‌رساند.
دی متیل اتر، سوختی پاک در زنجیره ارزش متانول
دی متیل اتر یک سوخت نسل دوم است که به‌عنوان جایگزین برای استفاده در موتورهای دیزلی طراحی شده است و به علت ساختار مناسب، انتشار مونوكسيد كربن، اكسيدهای نيتروژن، دوده و ذرات معلق آن بر اثر احتراق بسيار كم است. علاوه‌براین، دی متیل اتر را می‌توان جهت کاهش مصرف LPG، کاهش آلودگی‌ها و افزایش قدرت احتراق با LPG ترکیب کرد.
دی متیل اتر را مي‌توان همانند محصولات نفتی پالايش شده به سادگی و با هزينه كم بارگيری و به نقاط دور حمل كرد. بنابراين دی متیل اتر از نظر حمل و نقل و نگهداری بر گاز طبيعی برتری دارد و يکی از گزينه‌ها برای انتقال انرژی به بازار مصرف دور دست است.
به طور كلی دی متیل اتر را می‌توان از سه روش سنتز غيرمستقيم با آبگيری از متانول، سنتز مستقيم با تبديل گاز سنتز به دی متیل اتر و سنتز همزمان متانول و دی‌متيل اتر از گاز سنتز توليد كرد. طبق پیش‌بینی‌ها، در آینده بازار دی متیل‌اتر تحت سلطه تولید از متانول قرار می‌گیرد. زیرا علاوه بر سهولت تولید، هزینه تولید کمتری نسبت به سایر روش‌ها دارد و آلودگی شیمیایی بسیار کمتری ایجاد می‌کند. در این روش تا ۹۹ درصد متانول به دی متیل‌اتر تبدیل شده و سرعت تولید بالاتری نسبت به سایر روش‌ها دارد.
ارزش بازار دی متیل اتر تا سال ۲۰۳۵ به ۲۳ میلیارد دلار می‌رسد
افزایش کاربردهای دی متیل اتر در ترکیب با LPG و استفاده به عنوان سوخت، عامل اصلی رشد تولید و رشد بازار دی متیل اتر است. دی متیل اتر به عنوان سوخت، بیشتر در خودروهای هیبریدی، کراس اور و دیزلی کاربرد دارد. آمارها نشان می‌دهد دی متیل اتر به عنوان یک سوخت پایدار، با افزایش شدید تقاضا و ارزش افزوده بالایی همراه شده است. حتی به تازگی یک موتور سوخت مبتنی بر دی متیل اتر توسط شرکت وولو[۲]برای کشورهای اتحادیه اروپا ساخته شده است.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد متناسب با افزایش تولید و تقاضای دی متیل اتر به عنوان سوخت، مطابق نمودار زیر ارزش بازار این ماده تا سال ۲۰۳۵، با نرخ رشد ترکیبی ۹ درصد، به شکل قابل توجهی افزایش یابد. ارزش بازار دی متیل اتر در سال ۲۰۲۳، در حدود ۸ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۵ به ۲۳ میلیارد دلار برسد.
چین ۸۵ درصد از دی متیل اتر تولید شده در جهان را مصرف می‌کند
چین بزرگترین تولیدکننده و مصرف‌کننده دی متیل اتر است و بیش از ۸۵ درصد از دی متیل اتر تولید شده در جهان را مصرف می‌کند. در دسترس بودن ذخایر زغال‌سنگ و حجم بالای تولید متانول موجب تمرکز این کشور بر استفاده از دی متیل اتر به عنوان سوخت است. علاوه‌براین مقررات محیط زیستی خاصی توسط دولت در منطقه تعیین شده که بر توسعه دی متیل اتر تأثیر مثبت خواهد گذاشت. این کشور، حتی استفاده از دی متیل اتر به عنوان سوخت نیروگاه‌های تولید برق را هم توسعه داده است.
کشور آمریکا پس از چین بزرگترین مصرف کننده دی متیل اتر به عنوان سوخت در جهان است و میزان تقاضای دی متیل اتر به دلیل برنامه‌ریزی‌های انجام شده در این کشور همواره رو به افزایش است. با توجه به افزایش ظرفیت تولید متانول و وجود مازاد متانول در این کشور، آمریکا سرمایه‌گذاری‌های کلانی بر روی تولید دی متیل اتر از متانول انجام داده است.
همچنین اروپا، ژاپن، کره جنوبی، هند و اندونزی مناطقی هستند که پیش‌بینی می‌شوند رشد تقاضای قابل توجهی داشته باشند. همچنین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد بازار روبه رشد چندین کشور مانند ترینیداد و توباگو، سوئد و مصر توجه بازیگران کلیدی صنعت را به خود جلب کند.
با توجه به اینکه دی متیل اتر از متانول تولید می‌شود و میزان تولید متانول در کشور مازاد است، ظرفیت بالایی برای توسعه دی متیل اتر در ایران وجود دارد. این محصول تاکنون در کشور تولید نشده، اما در صورت تولید می‌تواند علاوه بر استفاده به عنوان سوخت نیرو‌گاه‌ها و خودروها، ظرفیت بالایی برای صادرات داشته باشد.
منبع: گزارش پژوهشی اندیشکده اقتصاد مقاومتی با موضوع «ارزیابی الگوی توسعه زنجیره ارزش متان در ایران»
پی‌نوشت:
[۱] dimethyl ether
[۲] AB Volvo
انتهای پیام/ انرژی
