مسیر اقتصاد/ مخاصمه مسلحانه مستقیم میان جنبش مقاومت اسلامی فلسطین موسوم به حماس و رژیم صهیونیستی که در میانه مهر ماه سال جاری آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد، پیامدهای منفی سیاسی و اقتصادی عمیقی برای آینده مبهم رژیم صهیونیستی به دنبال خواهد داشت. در درون رژیم، بسته شدن بسیاری از کسبوکارها به دلایل امنیتی و فرخوانده شدن بسیاری از صاحبان فعالیتهای اقتصادی برای حضور در نیروهای نظامی، چالشی بیسابقه برای اقتصاد اسرائیل ایجاد کرده است.
عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی متوقف میشود؟
این پیامدها محدود به داخل نیست و در عرصه روابط خارجی این رژیم با دیگر کشورهای منطقه نیز خود را نشان خواهد داد که این امر میتواند معادلات میان مدت و بلند مدت کشورهای منطقه برای تعامل با رژیم صهیونیستی را با چالشهای متعدد اقتصادی، امنیتی و ایدئولوژیک مواجه کند. عادیسازی روابط با کشورهای منطقه و مشارکت راهبردی در راهگذرهای ترانزیتی فرامنطقهای از جمله طرحهای راهبردی رژیم صهیونیستی بود که با آغاز این درگیری میتواند تا برای مدتها از فهرست اولویتدار کشورهای منطقه خارج شود.
مخاصمانه مسلحانه میان حماس و رژیم صهیونیستی، فارغ از نتیجه درگیریها، به کاهش روابط علنی و یا توقف موقت روند عادیسازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی منجر خواهد شد. توافق در خصوص عادیسازی روابط میان عربستان و رژیم صهیونیستی اگرچه امری غیرقابل انکار است که بنا به تصمیم سران دولت سعودی به هر ترتیب اتفاق خواهد افتاد، اما درگیریهای اخیر، اعلام رسمی این عادیسازی را به زمان نامعلومی در آینده موکول خواهد کرد.
تحریم کالاهای ساخت رژیم صهیونیستی با اقدام هماهنگ مسلمان جهان قابل تحقق است
مخاصمه مسلحانه اخیر که میشود از آن تحت عنوان شکست رژیم در سیاستهای منطقهای خود یاد کرد، تاثیرات بالقوه قابل توجهی بر اقتصاد رژیم صهیونیستی خواهد گذاشت.
از جمله اقدامات هماهنگی که میتوان در سطوح منطقهای و فرامنطقهای انتظار اجرای آن را داشت، تحریم کالاهای ساخت رژیم صهیونیستی است. این برنامههای تحریمی که اتحادیه عرب در گذشتهای نه چندان دور سابقه اعمال آن علیه رژیم صهیونیستی را در کارنامه خود دارد، امروزه با پشتوانه فقهی دستورات علمای مسلمان در خصوص حرمت ارتباط اقتصادی با رژیم اسرائیل و استقبال خودجوش مردم مسلمان و غیرمسلمان همراه است.
بنابراین، انعقاد سندی چندجانبه مبنی بر تحریم ارتباط اقتصادی با رژیم اسرائیل میتواند در دستور کار بسیاری از کشورها قرار بگیرد و جمهوری اسلامی ایران نیز میتواند در ارائه پیشنهاد جهت انعقاد چنین سندی پیشگام باشد.
توقف سرمایهگذاری در راهگذرهای اقتصادی مرتبط با اسرائیل تا آیندهای نامعلوم
رژیم صهیونیستی رویای اجرایی شدن دو پروژه مرتبط با راهگذرهای ترانزیتی را در سر میپروراند. نخستین پروژه به طرح راهگذر متصلکننده دریای سرخ به مدیترانه، موسوم به «Red-Med» مربوط میشد که قرار بود با جلب مشارکت شرکتهای چینی و اروپایی به سرانجام برسد. در طرح راهگذر «Red-Med»، برنامه اتصال بندر ایلات (Eilat) در خلیج عقبه به سواحل شمالی رژیم صهیونیستی متصل به دریای مدیترانه از طریق ایجاد خطآهن پرسرعت در دستور کار قرار داشت.
نکته قابل توجه اینکه شهر در حال تاسیس نِئوم (Neom) در عربستان سعودی، به عنوان پروژه شاخص طرح اقتصادی بزرگ این کشور برای سال ۲۰۳۰، در ساحل شرقی خلیج عقبه و نزدیک بندر ایلات رژیم صهیونیستی به عنوان نقطه شروع راهگذر «Red-Med»، قرار دارد.
با این حال، تجربیات مربوط به عراق و سوریه در زمان ظهور داعش نشان داده است که دولتهای سرمایهگذار مانند چین و شرکتهای مرتبط با آن، با وجود اشتیاق فراوان به توسعه روابط خود با دیگر کشورها، هیچگاه حاضر به ورود و سرمایهگذاری در بازاری با ضریب امنیتی پایین نیستند و امنیت به عنوان نخستین اولویت این سرمایهگذاران همواره از اهمیتی بالا برخوردار بوده است.
پروژه دوم که به تازگی و در جریان اجلاس گروه ۲۰ در دهلینو از آن رونمایی شده، راهگذری است تحت عنوان «Arab-Med» یا به تعبیر هند، راهگذر «هند-خاورمیانه-اروپا»، که هند را از طریق کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی، به اروپا متصل خواهد کرد. با این حال، پر واضح است که شدت گرفتن اختلافات میان برخی از کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی، به واسطه کشتار در غزه و نیز اثبات ناامن بودن نقاط تحت کنترل رژیم صهیونیستی، اجرای چنین ابتکاراتی را تا آیندهای نامعلوم به تاخیر خواهد انداخت و آنها را در حد طرحی روی کاغذ باقی خواهد گذاشت.
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی