به گزارش مسیر اقتصاد پروپیلن‌اکساید[۱] یک مایع بی‌رنگ، فرار، سمی و اشتعال‌پذیر از زنجیره ارزش پروپیلن است. پروپیلن اکساید در تولید پلی‌ال‌ها[۲]، پلی‌اورتان[۳]، پروپیلن گلایکول، گلایکول اتر و برخی رزین‌های پلی‌استری کاربرد دارد. پروپیلن‌اکساید به صورت مستقیم برای استریل کردن مواد و کاهش کپک، مخمر و باکتری‌های موجود در تجهیزات پزشکی، آجیل و پودر کاکائو استفاده می‌شود. از کاربردهای دیگر پروپیلن‌اکساید، اصلاح نشاسته غذایی در غلظت‌های بسیار دقیق و تولید سیمان است.
فوم‌های پلی‌اورتان تولید شده از پروپیلن‌اکساید، به عنوان عایق در صنعت ساختمان، ابر و بالشتک در صنعت خودرو و مبلمان و همچنین سقف و تجهیزات ایمنی خودرو به‌کار می‌رود. علاوه بر این، فوم‌های پاششی پلی‌اورتان، عایقی با خواص مطلوب در صنایع ساختمانی هستند و نسبت به فوم‌های پلی‌استایرن پوشانندگی بالاتری دارند.
با وجود کاربردهای گسترده پروپیلن‌اکساید باید در نظر داشت که ماهیت سمی پروپیلن‌اکساید به دلیل شرایط ویژه تولید و انتقال، می‌تواند تولید محصولاتی همچون پلی اورتان‌ها را تحت تاثیر قرار دهد و روند توسعه و فعالیت این واحد‌ها را با مشکل مواجه کند.
تقاضای پروپیلن اکساید تا سال ۲۰۳۲ به ۲۰ میلیون تن خواهد رسید
در سال ۲۰۲۲، حدود ۶۵ میلیون خودرو تولید شده است که مطابق پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۳۲ به بیش از ۲۰۰ میلیون دستگاه در سال خواهد رسید. علاوه براین، کاربرد پروپیلن اکساید در تولید سیمان رو به افزایش است. در حال حاضر میزان تقاضای سیمان به عنوان بزرگترین ماده اولیه جهان بیش ۴ میلیارد تن است و تا سال ۲۰۳۲ افزایش چشمگیری خواهد داشت.
بنابراین پیش‌بینی می‌شود با توجه به نرخ روبه رشد افزایش جمعیت جهانی، افزایش کاربرد پروپیلن اکساید در تولید سیمان، افزایش تقاضای فوم‌های پلی‌اورتان در ساختمان‌سازی و صنایع لوازم خانگی و خودروسازی میزان تقاضای پروپیلن‌اکساید رشد قابل توجهی داشته باشد و تا سال ۲۰۳۲ به بیش از ۲۰ میلیون‌تن در سال برسد. در‌حالی که میزان تقاضا برای این ماده در سال ۲۰۲۲ در حدود ۱۲ میلیون تن بوده است.
اختصاص خوراک بیش از ۷۵ درصدی پروپیلن‌اکساید به واحد‌های پلی‌ال
با وجود اهمیت بالا و تقاضای گسترده پلی‌اورتان در صنایع خودرو، ساختمان، لوازم خانگی و فوم‌ها، بیش از ۷۵ درصد از پروپیلن‌اکسید تولید شده در جهان به واحد‌های پلی‌ال که برای تولید پلی‌اورتان‌ها به کار می‌رود، انتقال می‌یابد. مطابق نمودار زیر سهم پروپیلن گلایکول ۱۹ درصد و گلایکول‌اتر‌ها در حدود ۵ درصد از میزان پروپیلن‌اکسید تولید شده است.
با این وجود پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد سهم پلی‌اورتان‌ها در سبد محصولات پروپیلن اکساید، تا سال ۲۰۳۲ کاهش یابد و به ۷۲ درصد برسد. اما این کاهش سهم از سبد محصولات ناشی از کاهش تقاضای پلی‌اورتان‌ها نیست بلکه ناشی از افزایش تقاضای گلایکول اترهای سری P است و پلی‌اورتان همچنان بیشترین سهم از سبد محصولات زنجیره ارزش پروپیلن‌اکسید را خواهد داشت.
گلایکول‌اتر‌ها به عنوان حلال‌های صنعتی و دارویی به‌کار می‌روند. با توجه به ماهیت سمی گلایکول اترهای سری E (الکل+ اتیلن‌اکسید)، صنایع به سمت استفاده از گلایکول اترهای سری P (الکل+پروپیلن‌اکسید) می‌روند. با این وجود میزان تقاضای گلایکول‌اتر سری P افزایش خواهد یافت و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در کنار افزایش ظرفیت تولید پروپیلن‌اکسید تا سال ۲۰۳۲، سهم گلایکول اتر‌ها در سبد محصولات پروپیلن اکسید به حدود ۸ درصد برسد.
چین برای پاسخ به بازار خود، حدود ۴ میلیون تن پروپیلن اکساید تولید می‌کند
بر اساس روند روبه رشد شهر نشینی و افزایش تقاضا در بازار خودرو در کشور چین تقاضا در بازار پلی اورتان به دلیل کاربرد در مبلمان، لوازم خانگی، خودرو، خانه‌ها و ساختمان‌های جدید رو به افزایش است. علاوه بر این تقاضای سایر محصولات زنجیره ارزش پروپیلن‌اکساید همچون پروپیلن‌گلایکول در چین افزایش خواهد یافت و میزان نیاز چین به پروپیلن اکساید دوچندان خواهد شد.
در شرایط تشدید نیاز چین به پروپیلن اکساید، وجود ماهیت سمی این ماده، شرایط پیچیده واردات این محصول و سیاست خوداتکایی کشور چین در تولید محصولات، موجب کاهش واردات پروپیلن اکساید شده و این کشور در حال توسعه واحد‌های تولید پروپیلن‌اکساید است.
در سال ۲۰۲۲ ظرفیت تولید پروپیلن‌اکساید کشور چین با ۱۵ درصد رشد به ۵ میلیون تن در سال رسید و شرکت‌های چینی با افزایش ۱۰ درصدی تولید، در مجموع ۳.۸ میلیون تن پروپیلن‌اکساید تولید کردند. مطابق گزارش‌های اداره کل گمرک چین از ژانویه تا نوامبر ۲۰۲۲، میزان واردات پروپیلن‌اکساید به چین، معادل ۲۹۰ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۱، حدود ۳۰ درصد کاهش داشته است.
اما میزان صادرات پروپیلن اکساید کشور چین در سال ۲۰۲۲، با افزایش۲۷۰ درصدی به حدود ۹ هزارتن رسید. با این وجود چین در سال ۲۰۲۲ به خودکفایی در تولید پروپیلن‌اکساید رسید و همچنان در حال افزایش ظرفیت واحد‌های تولید پروپیلن اکساید است تا علاوه بر پاسخگویی به نیاز داخلی و توسعه صنایع پایین دستی، به یک صادر کننده مطلق پروپیلن اکساید و محصولات پایین دست آن تبدیل شود.
منابع:
پی‌نوشت:
[۱] Propylene oxide
[۲] Polyol
[۳] PolyUrethane
انتهای پیام/ انرژی
