مسیر اقتصاد/ تابستان امسال در حالی اوج بار مصرف برق کشور حدود ۷۰ هزار مگاوات بود که تولید همزمان نیروگاه‌های کشور به سختی به ۶۰ هزار مگاوات می‌رسید. چندین سال است که کشور با مشکل پاسخ به نیاز مصرف برق در ایام گرم سال مواجه است و این مسئله در سال‌های اخیر علاوه بر ایجاد مشکلات داخلی، انجام تعهدات صادراتی برق ایران را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
جالب‌تر آنکه کل ظرفیت صادرات برق ایران حدود ۳ درصد تقاضای برق کشور در اوج بار است و قطع کامل صادرات هم سبب جبران ناترازی در تولید و تقاضای برق نمی‌شود. با وجود این، در سال‌های اخیر صادرات برق در تابستان محدود شد و واردات برق افزایش یافت و پایداری بازارهای صادراتی برق ایران با خطر مواجه گردید.
عدم تمایل بخش غیردولتی به سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی
از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰ ظرفیت نیروگاهی کشور سالانه به طور متوسط ۱۲.۵ درصد افزایش یافت اما از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ سالانه تنها ۳.۵ درصد به ظرفیت نامی نیروگاه‌های کشور اضافه شده است. در سال‌های اخیر انگیزه بخش غیر دولتی برای سرمایه‌گذاری در احداث نیروگاه جدید به دلیل جهش نرخ ارز، اقتصاد ناتراز خرید و فروش برق و تاخیر در پرداخت مطالبات سرمایه‌گذاران کاهش یافته است.
از سوی دیگر با سازوکار فعلی، دولت تحت فشار مالی ناشی از قراردادهای خرید تضمینی برق قرار دارد. راهکار اصلی حل شدن این معزل، اصلاح اقتصاد زنجیره تولید تا مصرف برق و البته بهبود کلی فضای کسب و کار کشور از مسیرهایی مانند کنترل نرخ ارز و تورم است.
جذابیت در ساخت نیروگاه‌های تولید برق با ایجاد فرصت صادرات
در عین حال می‌توان برای افزایش انگیزه در ساخت نیروگاه جدید، مجوز احداث نیروگاه‌های صادرات محور با هدف صادرات برق توسط بخش غیردولتی را صادر نمود با این شرط که بخشی از برق تولیدی این نیروگاه در ایام اوج بار در بازار برق داخلی به فروش برسد و در سایر ایام سال، اجازه صادرات وجود داشته باشد. هدف از این کار، حفظ و توسعه بازارهای صادراتی برق ایران و در عین حال کمک به تامین برق در ایام محدود اوج بار شبکه است.
نیروگاه‌های صادرات محور برق بر حسب موقعیت جغرافیایی، ملاحظات شبکه، صرفه اقتصادی و تقاضای خریدار می‌تواند از نوع حرارتی، تجدیدپذیر و یا انرژی‌های نو باشد. در این میان لازم است، حل و فصل دو چالش مهم حفظ بازار صادراتی وزارت نیرو و تامین سوخت نیروگاه‌های حرارتی از طریق وزارت نفت که از گذشته وجود داشته است، توسط یک نهاد فرابخشی پیگیری شود.
انتهای پیام/ انرژی
