به گزارش مسیر اقتصاد اعضای سازمان همکاری شانگهای (SCO) به رهبری چین و روسیه، در نشست اخیر خود در ازبکستان بر روی نقشه راه توسعه تجارت با استفاده از ارزهای ملی به توافق رسیدند. توسعه سیستم‌های پرداخت و تسویه بومی در سال‌های گذشته جزیی از برنامه اقتصادی این سازمان منطقه‌ای به منظور سقوط دلار و کاهش سهم آن در تبادلات مالی جهان بوده است.
این توافق با برنامه جداگانه هر یک از کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای از جمله تلاش روسیه برای مدیریت فشار تحریم‌های غرب و کاهش ذخایر دلاری خود، استفاده هند از ارزهای ملی در تجارت با روسیه و تلاش چین برای بین‌المللی کردن ارز ملی این کشور (یوآن) مطابقت دارد.
چین مروج استفاده از ارزهای ملی
اگرچه شی جین پینگ رئیس جمهور چین در سخنرانی خود در اجلاس اخیر سازمان همکاری شانگهای آشکارا درباره مخاطرات وابستگی به دلار صحبت نکرد، با این حال پیشنهاد او مبنی بر تمایل پکن برای استفاده از ارزهای ملی کشورها در تجارت خارجی خود و توسعه سیستم‌های جایگزین پرداخت، منعکس کننده نگرانی عمیق رهبران چین در خصوص آسیب‌پذیری اقتصاد این کشور در برابر هژمونی دلار آمریکا بود.
مقدمه‌سازی چین برای سقوط دلار
اگر چه پکن در حال حاضر تلاش ملموسی برای سقوط دلار نمی‌کند اما در حال برنامه‌ریزی برای استفاده از نهادها و موسسات داخلی خود و سازمان‌های منطقه‌ای مانند سازمان شانگهای به منظور تبدیل یوآن به یک ارز قدرتمند منطقه‌ای و جهانی به عنوان مقدمه دلارزدایی از مبادلات پولی و بانکی این کشور و متحدانش است.
چین می‌خواهد استفاده از یوآن را در تسویه حساب‌های تجاری و سرمایه‌گذاری‌های خارجی افزایش دهد، وابستگی خود را به دلار کاهش دهد، ریسک مبادله و کمبود نقدینگی دلار را به حداقل برساند و دسترسی به بازارهای جهانی را در طول بحران‌های ژئوپلیتیک حفظ کند.
برنامه چین و روسیه برای دلارزادیی از تبادلات مالی دوجانبه
ابتکارات پکن در دلارزادیی مبادلات پولی و بانکی جهان تنها توسط دولت مرکزی این کشور دنبال نمی‌شود، بلکه کشورهای دیگر مانند روسیه و بانک‌ها و موسسات مالی چین نیز در این زمینه پیش‌قدم شده‌اند. به عنوان مثال در اکتبر سال ۲۰۱۵ بانک هاربین (یک بانک تجاری در چین) و اسبر بانک (بزرگ‌ترین بانک پس‌انداز روسیه از نظر دارایی) همکاری خود را به عنوان اتئلاف مالی بین دو کشور به منظور ایجاد یک مکانیسم کارآمد برای حمایت از تجارت پکن و مسکو، تسهیل همکاری‌های مالی دوجانبه و ترویج استفاده از ارزهای ملی به عنوان یک سازمان مالی غیردولتی آغاز کردند.
این ائتلاف شامل ۳۵ عضو اولیه از جمله ۱۸ موسسه مالی چینی و ۱۷ موسسه مالی روسی شامل بانک‌های کوچک و متوسط، شرکت‌های بیمه و سرمایه‌گذاری بود. با آغاز به کار این ائتلاف مالی، سون یائو فرماندار هیلونگ جیانگ اعلام کرد: «این ائتلاف مالی سکوی مهمی برای تسهیل توسعه کریدور اقتصادی چین – مغولستان – روسیه است.»
نقش ویژه بانک‌های مستقل از سیستم پرداخت دلاری
بانک‌های کوچک چینی که در معرض دید سیستم مالی جهانی مبتنی بر دلار نیستند، نهادهای سکاندار برای اعمال مکانیسم‌های پرداخت و تسویه هستند. با همکاری موسسات و نهادهای مشابه مالی در روسیه استراتژی دلارزدایی برای تسهیل فرار از تحریم‌ها به درستی عمل خواهد کرد.
بانک‌های بزرگ چینی مانند بانک چین و بانک صنعتی و تجاری چین بلافاصله پس از اعلام تحریم‌های دولت آمریکا علیه بانک‌های روسی، پردازش معاملات با این نهادها را متوقف کردند. با این حال بانک‌های کوچک و متوسط در ائتلاف مالی چین و روسیه می‌توانند با استفاده از زیرساخت‌های پرداخت و تسویه جایگزین همچون سیستم پرداخت بین بانکی فرامرزی (CIPS) یا پول نقد به روسیه برای دور زدن تحریم کمک کنند. بانک هاربین به عنوان یک نهاد متصل به (CIPS) مثال خوبی برای این موضوع است.
تأمین نقدینگی (یوآن) مورد نیاز روسیه با استفاده از هواپیما و حتی با حمل و نقل زمینی (کامیون) مکانیسم دیگری است که به روسیه در دور زدن تحریم‌ها کمک می‌کند. چنین مکانیزمی توسط چند بانک کوچک از سال ۲۰۱۸ در استان هیونگ جیانگ توسعه یافت. یک شعبه محلی بانک هاربین توانست با موفقیت ۱۵ میلیون یوآن (حدود ۲ میلیون دلار) را به صورت نقدی در سال ۲۰۱۹ به پست گمرک روسیه تحویل دهد.
سازمان همکاری شانگهای مقدمه‌ساز سقوط دلار
در ۲ دهه گذشته سازمان همکاری شانگهای به آرامی تبدیل به یک بلوک مهم ژئواکونومیک منطقه‌ای و غیرغربی شده است و می‌کوشد تا سطح بالاتری از خوکفایی جمعی را به دست آورد. علاقه چین به استفاده از سازمان همکاری شانگهای در کنار تبادلات مالی دوجانبه با کشورهای عضو این سازمان بیان‌گر دورخیز پکن به منظور تلاش برای سقوط دلار در عرصه بین‌المللی با استفاده از ابزارهایی مانند پیمان‌های پولی دوجانبه و استفاده از سیستم‌های پرداخت ملی است.
منبع: Foreign Policy
انتهای پیام/ تجارت و دیپلماسی
