به گزارش مسیر اقتصاد طی سال های اخیر، انرژی‌هسته‌ای از حیث کمک به امنیت انرژی و همچنین تولید برق مورد نیاز، مورد توجه کشورهای متعددی از قبیل چین، روسیه، آمریکا، فرانسه و کشورهایی از قبیل ترکیه، مصر، امارات و اسلوونی که به تازگی قصد ملحق شدن به کشورهای دارای صنعت هسته ای را دارند نیز قرار گرفته است. دلیل این امر ناشی از مزیت های رقابتی متعدد از قبیل عمر بالای تجهیزات به کار رفته در نیروگاه‌های هسته‌ای، پایین بودن هزینه تعمیر و نگهداری در مقایسه با نیروگاه های فسیلی و به ویژه آلایندگی پایین‌تر تولید برق هسته‌ای است.
مزیت رقابتی نیروگاه‌های هسته ای در مقایسه با نیروگاه‌های فسیلی
طبق گزارشات اداره انرژی هسته‌ای آمریکا (office of nuclear energy) و مراکز پژوهشی از جمله مرکز پژوهشی کمیسیون اروپا، در حال حاضر استفاده از نیروگاه‌های فسیلی مثل نیروگاه زغال سنگ و سیکل ترکیبی گاز طبیعی، به دلیل ارزان بودن و در دسترس بودن سوخت های فسیلی، نسبت به احداث نیروگاه هسته‌ای با وجود مزیت‌هایی که دارند، به صرفه تر است.
دلیل این امر نیز ناشی از هزینه سرمایه گذاری اولیه بالا در احداث نیروگاه‌های هسته‌ای است. در عین حال، نیروگاه‌های هسته‌ای با وجود نیاز به هزینه سرمایه‌گذاری بالا جهت احداث و بهره برداری، از هزینه عملیاتی[۱] به مراتب پایین تری نسبت به نیروگاه‌های فسیلی برخوردار است. ضمنا هزینه عملیاتی با احتساب هزینه های دفع زباله و پسماندهای هسته‌ای نیز در هزینه های عملیاتی جاری محاسبه شده است. لازم به ذکر است در صورتی که هزینه های اجتماعی، بهداشتی و زیست محیطی سوخت های فسیلی نیز در نظر گرفته شود، مزیت رقابتی انرژی هسته‌ای تا حد زیادی افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین هزینه سیستم‌های بکار رفته در راکتورهای هسته‌ای به مراتب از هزینه سیستم‌های تجدیدپذیر پایین‌تر است.
مزیت نیروگاه های هسته‌ای در هزینه تراز شده برق تولیدی
اصلی‌ترین معیاری که جهت مقایسه هزینه تولید برق با استفاده از تکنولوژی های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، هزینه تراز شده برق (levelized cost of electricity, LCOE) است. هزینه تراز شده تولید برق با استفاده از تقسیم هزینه کل ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه در طول عمر فعالیت، بر میزان کل برق تولیدی نیروگاه در طی دوره زمانی مشابه به دست می آید. از همین رو واحد هزینه تراز شده نیز برحسب مگاوات ساعت است.
در نمودارهای ذیل که توسط آژانس بین‌المللی انرژی(IEA) منتشر شده است، هزینه تراز شده برق تولیدی تکنولوژی‌های مختلفی از قبیل مزارع بادی و خورشیدی، نیروگاه‌های زغال سنگ و سیکل ترکیبی گاز طبیعی با راکتورهای هسته‌ای تازه تاسیس و نیروگاه‌های هسته‌ای بهینه شده مادام العمر در آمریکا، ژاپن و اتحادیه اروپا تا افق ۲۰۴۰ مشاهده می‌شود.
-
- هزینه تراز شده برق تولیدی با استفاده از تکنولوژی های مرسوم در آمریکا
-
- هزینه تراز شده برق تولیدی با استفاده از تکنولوژی های مرسوم در ژاپن
-
- هزینه تراز شده برق تولیدی با استفاده از تکنولوژی های مرسوم در اتحادیه اروپا
همانطور که در هر ۳ نمودار بالا مشاهده می‌شود، تولید برق با استفاده از نوسازی نیروگاه‌های هسته ای به صورت مادام العمر نسبت به تولید با دیگر تکنولوژی‌ها از قبیل انرژی های تجدید پذیر، دارای قیمت تراز شده پایین‌تر و به صرفه‌تری است. از همین رو کشورهایی همچون فرانسه، چین و روسیه، برنامه ریزی‌های گسترده ای در راستای توسعه هرچه بیشتر صنعت هسته‌ای در دستور کار خود قرار داده اند.
همچنین به گزارش انجمن جهانی انرژی هسته‌ای[۲]، بر اساس محاسبات صورت گرفته مبتنی بر دوره زمانی مادام العمر، هزینه بهره برداری از نیروگاه‌های هسته ای به عنوان یک منبع اقتصادی جهت تولید برق که همراه با امنیت بالاتر، قابلیت اطمینان بیشتر و انتشار کمتر گازهای گلخانه‌ای به مراتب از نیروگاه های فسیلی مرسوم فعلی کمتر است.
تورم پایین‌تر هزینه‌های عملیاتی نیروگاه‌های هسته ای
از سوی دیگر ریسک تورم هزینه های عملیاتی راکتورهای هسته ای نیز بسیار پایین برآورد شده است. حداقل عمر عملیاتی یک نیروگاه هسته‌ای ۶۰ سال می باشد که پس از گذشت آن نیز می توان با انجام برخی تعمیرات و بهبود های فنی هزینه تولید برق هسته ای را کاهش داد.
یکی از اصلی ترین چالش های موجود بر سر راه هر چه بیشتر نیروگاه‌های هسته ای یارانه‌هایی است که به انرژی‌های تجدیدپذیر و نیروگاه‌های گازسوز اختصاص داده می‌شود. همچنین خطر وضع مالیات های سنگین بر صنعت هسته‌ای در کشورهایی که اقبال عمومی چندان مناسبی به این صنعت در بین مردمان وجود ندارد نیز از دیگر چالشهای پیشروی توسعه انرژی هسته‌ای به شمار می رود.
پینوشت:
[۱] Operating cost
[۲] World Nuclear Association
منابع:
آژانس بین‌المللی انرژی(IEA)
اداره انرژی هسته‌ای آمریکا
وبسایت تخصصی-تحلیلی جهان هسته‌ای
انتهای پیام/ انرژی
