به گزارش مسیر اقتصاد چین و روسیه هر دو با چالش‌های رویارویی با آمریکا در عرصه بین‌الملل مواجه هستند. از جمله این چالش‌ها یکی تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده و دیگری متحدین آمریکا در همسایگی روسیه و چین است که با انعقاد معاهدات مختلف با آمریکا، محدودیت چین و روسیه را شدت می‌بخشند.
آمریکا مانع تنش‌زدایی اروپا با بلوک شرق است
ملی‌گرایی هم در لهستان و هم در تعدادی دیگر از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی با رنگ و بوی ضد روسی افزایش یافته است.
آلمان نیز، در حالی با تحریک آمریکا به دنبال رسیدن به اجماع با لهستان و سایر کشورهای حوزه بالتیک بر سر سیاست‌های ضد روسی است که می‌داند در صورت دنبال کردن چنین طرح‌هایی باید سیاست تنش‌زدایی سنتی خود با بلوک شرق را به طور کامل رها کند و ارتباط خود با کشورهایی نظیر روسیه را به حالت خصمانه درآورد.
چین در میان اتحاد چهارضلعی آمریکا
به طور مشابه، ایالات متحده در آسیا نیز به رهبری اتحادی چهارضلعی به همراهی ژاپن، هند و استرالیا می‌پردازد و به همراه این سه کشور، سیاست ایجاد محدودیت سیاسی-اقتصادی برای چین را دنبال می‌کند. آمریکا امیدوار است دیگر کشورهای حوزه آسیا و اقیانوسیه نیز به سیاست‌های ضد چین رو بیاورند.
ایالات متحده طی سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای تحریم‌های یکجانبه خود علیه روسیه و چین را توسعه داده است؛ تحریم‌هایی که با اِعمال قوانین ملی آمریکا به صورت فراسرزمینی، هرچند بر خلاف حقوق بین‌الملل و مقررات منشور، به دنبال وادار کردن دیگر کشورها به تبعیت از رژیم تحریمی آمریکا و قوانین داخلی این کشور می‌باشند.
شرکت‌های اروپاییِ مشغول کار بر روی پروژه خط لوله گاز (Nord Stream 2) به ارزش ۱۱ میلیارد دلار در روسیه، بارها به وسیله قواعد تحریمی آمریکا مورد تهدید قرار گرفته‌اند.
به همین ترتیب، آمریکا بارها از تحریم‌های اقتصادی به عنوان سلاحی برای تهدید کشورهای کوچکی مثل سریلانکا برای خاتمه دادن به پروژه‌های شرکت‌های چینی در این کشور ذیل طرح کمربند و جاده، استفاده کرده است.
هند، مجری سیاست خارجی ایالات متحده در آسیا
هند در منطقه اقیانوس هند، همان نقشی را بازی می‌کند که لهستان در حاشیه غربی اوراسیا بر عهده دارد. هر دو کشور به مثابه اسب تروا، سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا را عملی می‌کنند. تغییر رژیم سال گذشته در کشور مالدیو نیز به نتیجه مد نظر آمریکا منجر شد؛ یعنی تاسیس یک پایگاه آمریکایی که مکمل دیگو گارسیا[۱] است و زنجیره دوم را برای نظارت و تهدید نیروی دریایی چین در اقیانوس هند ایجاد می‌کند.
آمریکا با پشتیبانی هند، در حال فشار بر رهبر تازه انتخاب شده سریلانکا برای تصویب پیمان‌های نظامی است. پیمان‌هایی که مذاکراتی پیرامون‌شان شکل گرفته و مهم‌ترین آن‌ها موافقتنامه «وضعیت نیروها» است که مسیر استقرار نظامیان آمریکایی در این جزیره را هموار می‌کند.
در ادامه، ایالات متحده، بی‌شرمانه در حال سیاستگذاری در رابطه با حقوق بشر است و این موضوع را دستاویزی برای مداخله در امور داخلی چین و روسیه قرار داده است و در همین راستا، تحریم‌هایی را علیه ماموران و نهادهای دولتی چین در منطقه سین‌کیانگ و هنگ‌کونگ اعمال کرده است.
صحبت‌هایی نیز پیرامون احتمال تحریم روسیه توسط دولت‌های غربی به علت نقش ادعایی دولت این کشور در مسمومیت فعال اپوزیسیون، الکسی ناوالنی، مطرح شده است. با این حال، روسیه پیش از این با تحریم‌های متعدد آمریکا در موضوعات مختلف روبرو شده است.
گفتمان میراث مشترک چین و روسیه
تجزیه اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، فاجعه‌ای جغرافیایی-سیاسی برای روسیه به شمار می‌رفت. با وجود این، رخ دادن اتفاقاتی موجب شد دو دشمن قدیمی، یعنی روسیه و چین، به یکدیگر نزدیک شوند.
تماشای روایت پیروزمندانه آمریکا از جنگ سرد، باعث شد دو کشور علی‌رغم تفاوت‌ها و اختلافات متقابل، به اتحاد با یکدیگر برای حفظ ملیت و هویت خود روی بیاورند.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، درگیری‌های قومی، محرومیت اقتصادی، فقر و جرم را در بسیاری از کشورهای جانشین، به خصوص روسیه، به دنبال داشت. نگرانی ناشی از ریشه مشترک دو کشور، سیاستگذاران چینی را به مطالعه تجربه اصلاحات شوروی سوق داد.
شی‌جین‌پینگ به محض انتخاب به عنوان دبیر کل حزب کمونیست چین، به ایراد سخنانی پیرامون شوروی سابق پرداخت. نخستین بار در دسامبر ۲۰۱۲ و در پاسخ به کارگزاران حزب، شی اظهار کرد که «چین هنوز باید عمیقاً درس از فروپاشی شوروی را به خود یادآوری کند». وی یادآور شد که «فساد سیاسی»، «ارتداد فکری» و «سرپیچی از دستورات نظامی»، از جمله دلایل سقوط حزب کمونیست در شوروی بوده است.
چند هفته بعد، شی در خصوص دلایل مهم دیگری که موجب سقوط شوروی سابق شد به ایدئولوژی اشاره کرد و گفت:« اختلافات در حوزه ایدئولوژیک بسیار شدید بود. تاریخ شوروی به طور کامل مورد انکار قرار می‌گرفت. لنین به طور کامل مورد انکار قرار می‌گرفت. استالین انکار می‌شد، پوچ‌گرایی تاریخی دنبال می‌شد، سردرگمی فکری به چشم می‌خورد، سازمان حزب قاعده‌مند نبود و نیروی نظامی تحت کنترل حزب قرار نداشت.»
وی چنین ادامه داد که:« در پایان، حزب بزرگ کمونیست شوروی پراکنده شد و این است مسیر تکرار اشتباهات».
پی‌نوشت:
[۱] جزیره دیه‌گو گارسیا در ۳۸۰۰ کیلومتری بندر چابهار، محل استقرار یکی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در اقیانوس هند است.
منبع: آسیا تایمز؛ نوشته ام کی بهادرا کومار، دیپلمات سابق هندی
انتهای پیام/ اقتصاد بین‌الملل
