به گزارش مسیر اقتصاد مسئولان وزرات نيرو اعلام نموده اند كه برای مقابله با بحران برق به دنبال افزايش محسوس تعرفه برق مشتركين پرمصرف هستند.
علی‌رغم اینکه قرار بود در اول آذرماه تعرفه مشترکین پرمصرف در دو حوزه آب و برق افزایش پیدا کند، اما این مساله همچنان در هیات دولت منتظر تصویب است.
با توجه به ابطال قبوض برق مشتركين پرمصرف در سال ۹۳ پس از تصمیم وزارت نیرو در این زمینه، این بار ضروری است اين طرح مهم در هيات دولت تصويب شده و رييس جمهور و اعضای هيات دولت نيز از آن حمايت كنند.
۲۰ درصد مردم ۴۲ درصد برق مصرف می کنند
داده های وزرات نيرو نشان می دهد كه ۲۰ درصد از مشترکین مناطق عادی حدود ۴۲ درصد از كل مصرف برق را دارند. توزیع ناهمگن مصرف برق در استانهای جنوبی کشور وضعیت وخیم تری دارد به طوری که ۲۰ درصد از مشترکین این استانها بیش از ۵۰ درصد از برق بخش خانگی را مصرف می کنند.
با توجه به این داده ها میتوان گفت که اگر مصرف برق مشترکین پرمصرف در فصل تابستان نیز مانند سایر مردم بود، آنگاه بیش از ۷۰۰۰ مگاوات از توان مصرفی کل کشور کاسته شده و نه تنها خاموشی برق در کشور اتفاق نمیافتاد، بلکه صادرات برق نیز به کشورهای همسایه نیز قطع نمی شد.
یارانه برق مشترکین پرمصرف ۲.۵ برابر کل مردم
مصرف برق مشترکین پرمصرف در حالی است که این قشر نه تنها بهای برق خود رابه طور کامل پرداخت نمی کنند، بلكه متوسط یارانه ۲۰ درصد از مشترکین پرمصرف نسبت به متوسط ۸۰ درصد مشترکین در حدود ۲.۵ برابر و یارانه یک درصد مشترک بسیار پرمصرف نسبت به مشترک با مصرف حداقلی بیش از ۶۰ برابر است.
به همين دليل واقعی سازی تعرفه برق پرمصرفها بيش از گذشته ضرورت دارد. اخيرا حقی فام سخنگوی صنعت برق اعلام كرده است: شاید در ۱۵ روز آینده مصوبه دولت در خصوص تعرفه برق پرمصرف ها را دریافت کنیم و به محض دریافت این مصوبه جزئیات نحوه محاسبه تعرفه برق پرمصرفها اطلاع‌رسانی خواهد شد.
تجربه ابطال قبوض مشترکین پرمصرف در سال ۹۳
در اسفندماه سال ۱۳۹۲ وزارت نیرو توانست مجوز ۲۴ درصد افزایش قیمت برق را از هیات دولت اخذ کند. با توجه به تجربيات جهانی اين وزارتخانه افزایش تعرفه برق خانگی را به طور یکسان بر همه اعمال نكرد؛ بلکه شیوه افزایش قیمت به گونه ای بود که مشترکین پرمصرف با درصد افزایش قبض بیشتری روبرو شدند.
اما پس از زمان کوتاهی این اقدام توسط رییس جمهور در ابتدای سال ۹۳ باطل و درصد افزایش قیمت برق برای همه مشترکین و حتی بخش خانگی و صنعت یکسان و برابر ۲۴ درصد در نظر گرفته شد. علاوه بر این با ایجاد یک قید مبنی بر«حفظ ساختار تعرفه» در مصوبات سالانه، دست وزارت نیرو برای افزایش بیشتر بهای برق مشترکین پرمصرف تا امروز بسته شد.
برخی کارشناسان علت لغو تصمیم وزارت نیرو را فشار اقشار مرفه به دولت می دانند. چرا که «صدای پرمصرف ها بلندتر و نفوذ آنها در لایه‌های تصمیم‌سازی بیشتر است». در نتیجه وقتی قیمت برق به نحوی تغییر می کند که مشترکین پرمصرف با افزایش قیمت زیادی مواجه می شوند، مخالفت های زیادی با اقدام دولت ایجاد می شود.
با توجه به قید «حفظ ساختار تعرفه» از سمت هیات دولت، طی سالهای ۹۳ تا ۹۷ ، چهار مرتبه تعرفه های برق به میزان ۲۴درصد، ۱۰ درصد، ۱۰ درصد و ۷.۵ درصد در بخش خانگی افزایش پیدا کرد؛ اما در هر چهار مرتبه تفاوتی بین مشترکین کم مصرف و پرمصرف دیده نشد.
این شیوه افزایش قیمت در حالی صورت می گیرد که نه می تواند به صورت قابل توجه بر درآمدهای وزرات نیرو بیفزاید و نه منجر به کاهش مصرف برق می شود.
یک راهکار جهانی برای مقابله با بحران برق
افزايش يكسان تعرفه برق در كشور در حالی طی اين سالها انجام شد كه ديگر كشورهاي دنيا براي مقابله با بحران برق راه ديگري را اتخاذ نموده اند.
به عنوان مثال در كشور برزيل براي مقابله با بحران برق سال ۲۰۰۱ قیمت برق مشترکین کم مصرف ثابت اما برای مشترکین پرمصرف به شکل محسوسی افزایش يافت.
شیوه تغییر قیمت در این کشور به شکل زیر بود:
- قیمت برق مشترکین با مصرف زیر ۲۰۰ کیلووات ساعت در ماه ثابت نگه داشته شد.
- برای مصارف بالاتر از ۲۰۰ کیلووات ساعت، ۸۰ درصد مصرف برق در سال گذشته به عنوان سهمیه در نظر گرفته شده و قیمت آن ثابت ماند.
- برای مصارف بالاتر از سهمیه و مصارف بین ۲۰۰ تا ۵۰۰ کیلووات ساعت، قیمت برق ۵۰ درصد افزایش و برای مصارف بیش از ۵۰۰ کیلووات ساعت در ماه، قیمت برق تا ۲۰۰ درصد افزایش یافت.
این شیوه قیمت گذاری بر بحران برق موثر بوده و توانست مصرف برق را در برزیل به شکل محسوسی کاهش دهد.
در كشور اندونزي نيز قيمت برق مشتركين پرمصرف يارانه ای نبوده و متوسط قيمت برق مشتركين پرمصرف نسبت به كم مصرف بيش از ۸ برابر است؛ در حالی كه در ايران اين نسبت برای مناطق عادی در حدود ۴ است.
شكل زير تعرفه برق خانگي اين كشور را در سال ۲۰۱۶ نشان مي دهد:[۱]
مجلس موافق اصلاح تعرفه مشترکین پرمصرف
افزايش قيمت برق مشتركين پرمصرف مورد توافق مجلس و به خصوص كميسيون انرژی مجلس هم هست. اخيرا احمد مرادی عضو کمیسیون انرژی با تأکید بر اینکه مشترکین پرمصرف به نوعی با دریافت یارانه بیشتر و مصرف برق بیشتر حق مشترکین کم مصرف را ضایع می‌کنند، اظهارداشت: قطعاً کمیسیون انرژی مجلس موافق اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف است و از آن حمایت می‌کند.
مركز پژوهش های مجلس نيز در طرحی مشابه پيشنهاد داده تا قيمت برق مشتركين پرمصرف در زمان اوج بار افزايش يافته و تمامی درآمد حاصل از آن به مشتركين كم مصرف پاداش داده شود.
بحران برق در سال جاری، همه بخش های کشور و به خصوص بخش های تولیدی را تحت تاثیر قرار داد؛ یکی از راهکارهای مهم برای مقابله با بحران برق، افزايش تعرفه برق مشتركين پرمصرف است.
اصلاح تعرفه برق به نفع کل مردم در انتظار تصمیم هیات دولت
وزرات نيرو مجددا با توجه به تجربيات جهانی، افزايش قيمت برق مشتركين پرمصرف را در دستور كار قرار داده و طرح پيشنهادی هم به هيات دولت و شورای اقتصاد ارسال شده است.
با اين وجود، محسن بختیار معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو در مصاحبه با ايسنا گفته است: علی‌رغم این که قرار بود در اول آذرماه تعرفه مشترکین پرمصرف در دو حوزه آب و برق افزایش پیدا کند، اما این مساله همچنان در هیات دولت منتظر تصویب است.
گزارشات فوق حاکی از آن است که هم مجلس و هم وزارت نیرو موافق با افزایش برق مشترکین پرمصرف هستند. حال باید دید که آیا هیات دولت با واقعی سازی قیمت برق مشترکین پرمصرف، اقدامات گذشته خود را جبران می کند یا اینکه با ادامه رانت یارانه برق این مشترکین، همچنان کشور و به خصوص بخش تولیدی را فدای چند درصد از مردم خواهد کرد؟
پینوشت:
[۱] https://www.mrfixitbali.com/electrical/electricity-supply/electricity-cost-Indonesia-240.html
انتهای پیام/ نفت و انرژی
