به گزارش مسیر اقتصاد طبق تعرفه‌های منتشر شده شرکت برق عربستان سعودی(SEC) در سال ۲۰۱۸، تعرفه برق مشترکین پرمصرف خانگی این کشور ۸ برابر ایران و با در نظر گرفتن معیار قدرت خرید، ۲ برابر ایران است.
شرکت برق عربستان سعودی(SEC) انحصار تولید، انتقال و توزیع برق کشور را در اختیار دارد. این شرکت در سال ۲۰۰۰ توسط شورای وزیران و از طریق ادغام شرکت های برق منطقه ای موجود در مناطق مرکزی، شرقی، غربی و جنوبی، به یک شرکت سهامی واحد، شروع به کار کرد. هم‌اکنون بیش از ۸۱ درصد سهام این شرکت به دولت اختصاص دارد و ۴۵ نیروگاه تولید برق را در عربستان مدیریت می‌کند[۱].
تعرفه برق در کشور عربستان
طبق آخرین دسته بندی انجام شده توسط شرکت SEC در سال ۲۰۱۸، تعرفه برق بخش خانگی، تجاری، کشاورزی، خیریه، دولتی، صنعتی، آموزشی و بهداشتی مشخص شده است؛ بر این اساس، تعرفه برق خانگی مطابق با جدول زیر محاسبه می‌شود[۲]:
همان‌طور که در جدول فوق مشاهده می‌شود، تعرفه متوسط برق کشور عربستان ۲۴ هلاله معادل ۰.۲۴ ریال عربستان و یا معادل ۰.۰۶۴ دلار یا همان ۶.۴ سنت دلار است. بنابراین می توان گفت با نرخ ارز آزاد، هر کیلووات ساعت برق مصرفی در عربستان معادل حدود ۶۰۰ تومان است.
این درحالیست که در ایران بهای متوسط برق دریافتی طبق گفته مسئولین وزارت نیرو حدودا ۷۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت است؛ بنابراین می توان گفت متوسط قیمت برق در عربستان بیش از ۸ برابر ایران است.
به منظور در نظر گرفتن قدرت خرید مردم عربستان در مقایسه با ایران، می توان از آمار درآمد سرانه کشورها استفاده کرد.
بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول، درآمد سرانه اسمی مردم عربستان حدودا ۴ برابر مردم ایران است[۳]. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت با در نظر گرفتن معیار قدرت خرید، باز هم قیمت برق بخش خانگی عربستان نسبت به ایران در حدود ۲ برابر گران تر است.
نکته جالب توجه اینکه کشور عربستان از لحاظ ذخایر اثبات شده نفت و گاز جزء رتبه بسیار بالایی در جهان دارد اما با این وجود تعرفه برق این کشور بیش از ۸ برابر ایران است و حتی با در نظر گرفتن قدرت خرید نیز قیمت برق این کشور به مراتب بیشتر از ایران است.
تعرفه برق مشترکین پرمصرف در عربستان
همان‌طور که در جدول قبل مشاهده می‌شود، تعرفه برق، برای مشترکین پرمصرف برابر با ۳۰ هلاله معادل ۸ سنت دلار است. بنابراین مشترکین پرمصرف در عربستان به ازای هر کیلووات ساعت ۷۲۰ تومان پرداخت می‌کنند.
اما در ایران پرمصرف‌های منطقه گرمسیری یک، به طور متوسط ۸۱ تومان برای هر کیلووات ساعت برق می‌پردازند که نسبت به بهای تمام شده تولید یا واردات برق بسیار پایین است. لذا می‌توان گفت تعرفه برق پرمصرف‌ها در عربستان ۸ برابر ایران و حتی با در نظر گرفتن درآمد ۴ برابری سرانه مردم عربستان می‌توان گفت تعرفه برق مشترکین پرمصرف در عربستان ۲ برابر ایران است.
در نمودار زیر اختلاف میانگین قیمت و همچنین اختلاف قیمت مشترکین پرمصرف در ایران و عربستان مشاهده می‌شود:
برق ارزان قیمت برای صنایع و گران قیمت برای دستگاه‌های دولتی
نکته قابل توجهی که در تعرفه گذاری کشور عربستان مشاهده می‌شود، ارزان بودن تعرفه برق صنایع و گران بودن تعرفه برق دستگاه‌های دولتی است؛ به طوریکه تعرفه برق برای صنایع برابر با ۱۸ هلاله معادل با ۴.۸ سنت تعیین شده است؛ این در حالی است که تعرفه برق برای دستگاه‌های دولتی برابر با ۳۲ هلاله یعنی ۸.۵ سنت تعیین شده است.
به عبارت دیگر تعرفه برق برای دستگاه‌های دولتی تقریبا ۲ برابر تعرفه برق برای صنایع در نظر گرفته شده است. همچنین تعرفه برق برای دستگاه‌های دولتی گران‌تر از تعرفه بخش خانگی است.
ضرورت اصلاح تعرفه برق
در کشور عربستان مشابه ایران دولت، حامل‌های انرژی از جمله برق را به صورت یارانه‌ای و ارزان قیمت در اختیار مردم قرار می‌دهد. اما همان‌طور که مشاهده شد تعرفه برق عربستان حتی با در نظر گرفتن قدرت خرید، ۲ برابر ایران است.
بنابراین ایران نیز می‌بایست مشابه سایر نمونه‌های جهانی، پلکان قیمت گذاری برق را اصلاح نماید؛ اما این اصلاح به معنی افزایش قیمت برای مشترکین پرمصرف است به طوریکه یارانه برق تنها به مشترکین کم‌مصرف اختصاص یابد که غالبا از مردم کم‌بضاعت هستند.
منابع:
[۱] www.se.com.sa
[۲] www.se.com.sa/en-us/Customers/Pages/TariffRates.aspx
[۳] List_of_countries_by_GDP_(nominal)_per_capita
