به گزارش مسیر اقتصاد بر اساس اعلام مسئولین طرح رجیستری، از تاریخ یکم اردیبهشت ماه، یعنی ۶ ماه بعد از شروع طرح رجیستری، دیگر برندهای باقی مانده تلفن همراه از جمله سامسونگ مشمول طرح رجیستری شده اند. به این ترتیب در حال حاضر تمامی برندهای تلفن همراه مشمول این طرح هستند.
طرح رجیستری مانع منافع قاچاقچیان
با اجرای طرح رجیستری فضای مطلوبی ایجاد شد تا اشخاص حقیقی و حقوقی که قصد واردات تلفن همراه را دارند، ملزم شوند از روش های قانونی و با انجام رویه‌های قانونی و اخذ مجوزهای لازم، اقدام به واردات نمایند.
به طور طبیعی از ابتدا بسیاری از فعالین حوزه واردات تلفن همراه (عمدتا قاچاقچیان و افرادی که از قاچاق تلفن همراه سود می بردند) با اجرایی شدن این طرح مخالف بودند و عملیاتی بودن آن را زیر سئوال می بردند. شاید بتوان گفت وجود همین مجموعه افراد در دستگاه های مسئول و همچنین ارائه گزارشات غیرکارشناسی از سوی آن ها در بدنه بخش خصوصی، مانع اصلی اجرای طرح رجیستری در بیش از ۱۱ سال اخیر بوده است.
چرا با گذشت ۱۱ سال طرح رجیستری تلفن‌های همراه اجرا نشده است؟
اما اکنون طرح رجیستری بعد از ۶ ماه از شروع به کار در سال گذشته، تمامی برندهای وارداتی تلفن همراه را شامل شده است و با موفقیت به کار خود ادامه می دهد.
کاهش قاچاق و افزایش درآمدهای گمرکی نتیجه اصلی طرح رجیستری
بر اساس آمارهای گمرک از زمان اجرایی شدن طرح رجیستری، میزان واردات تلفن همراه به میزان قابل توجهی افزایش یافته که نشان از کاهش قاچاق این محصول در بازار دارد.
در این خصوص علی اکبر پوراحمدنژاد، دبیر کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران از صفر شدن آمار قاچاق موبایل برای برندهای تحت پوشش طرح رجیستری و درآمد بی‌سابقه در این بخش پس از اجرای طرح مذکور در سال ۹۶ خبر داد.
به گفته وی به‌دنبال اجرای طرح رجیستری درآمد کشور از محل واردات موبایل در سال ۹۶ به اندازه‌ای بود که چنین درآمدی در تاریخ کشور در این بخش بی‌سابقه بوده و جهش قابل توجهی داشت.[۱]
بازار ۳۰ هزار میلیارد تومانی تلفن همراه
بر اساس آمارهای رسمی هرساله بیش از ۲۱ میلیون گوشی تلفن همراه در کشور به فروش می رسد که متوسط قیمت آن ها، یک میلیون و چهارصد هزار تومان است. به این ترتیب گردش مالی سالانه بازار تلفن همراه در ایران در حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
به اذعان مسئولین بخش مخابرات کشور، تا پیش از اجرایی شدن طرح رجیستری، بیش از ۹۰ درصد تلفن های موجود در بازار ایران از طریق قاچاق تأمین می شد و این بازار ۳۰ هزار میلیارد تومان در اختیار قاچاقچیان قرار داشت. این درحالیست که اگر تمامی تلفن های همراه وارداتی، از مبادی رسمی و با پرداخت حقوق ورودی وارد کشور شوند، درآمدی بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد تومان نصیب دولت خواهد شد.
آیا اجرای طرح رجیستری به افزایش قیمت تلفن همراه منجر شد؟
مهمترین ایرادی که اکنون به اجرایی شدن طرح رجیستری وارد می شود، افزایش قیمت دستگاه های تلفن همراه وارداتی، بعد از اجرایی شدن این طرح است. الزام به واردات رسمی تلفن همراه هزینه هایی، از جمله حقوق ورودی و مالیات، را برای واردکنندگان این محصولات درپی دارد.
اما این هزینه ها در بالاترین حالت ۱۰ الی ۱۵ درصد بر قیمت تلفن همراه اثرگذار است. بنابراین اجرایی شدن طرح رجیستری نمی تواند دلیل اصلی افزایش قیمت در بازار بوده باشد.
در طول ۶ ماه اخیر تحولات دیگری نیز رخ داده است که دلیل اصلی این افزایش قیمت بوده اند. در ادامه به برخی از این موارد اشاره می شود:
- افزایش قیمت دلار: در طول ۶ ماه اخیر قیمت دلار نوسانات و افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است که به طور مستقیم در قیمت تلفن های همراه وارداتی اثرگذار است.
- عدم همراهی واردکنندگان تلفن همراه در گام های ابتدایی شروع طرح رجیستری: در زمان شروع طرح رجستری بسیاری از واردکنندگان تلفن همراه، اجرایی شدن آن را جدی نگرفتند و همچون گذشته به واردکردن محصولات خود از روش های غیرقانونی ادامه دادند. این روند موجب شد تأمین نیاز بازار به تلفن همراه ثبت شده، با تأخیر همراه شود و به افزایش قیمت در بازار منجر شود.
- سوء استفاده سوداگران از تحولات بازار تلفن همراه: مسئله دیگری که نباید از آن غافل شد سوء استفاده برخی از سوداگران از شرایط بی ثبات بازار در زمان اجرای طرح رجیستری بود. در واقع برخی از واردکنندگان دستگاه های تلفن همراه بدون هیچ دلیلی قیمت محصولات خود را افزایش دادند تا با جلوه دادن اجرایی شدن طرح به عنوان دلیل اصلی گرانی، از وضعیت پیش آمده حداکثر استفاده را برای افزایش درآمدهای خود بنمایند.
به طور خلاصه می توان گفت اجرایی شدن طرح رجیستری مزایای متعددی همچون کاهش قاچاق و افزایش درآمدهای دولتی را درپی داشته است و درعین حال نقش چندانی در گران شدن این محصولات در بازار نیز نداشته است.
تجربیات ترکیه، امارات و اوکراین در اجرای طرح رجیستری تلفن همراه
اجرایی شدن موفق این طرح نشان داد پیشبرد اهداف کشور با طراحی و اجرای متعهدانه طرح های زیرساختی که از سوی جوانان و مسئولین با عزم و اراده پیگیری می شود، امکان پذیر است.
پینوشت:
[۱] خبرگزاری تسنیم کد خبر: ۱۶۹۳۵۷۱
