به گزارش مسیر اقتصاد مسکن روستایی از مهم‌ترین نیازهاي توسعه روستا بوده و در نتیجه گامی مهم در راستاي کاهش مهـاجرت بـه شهرهاست؛ آمارها نشان می دهد بیش از ۶۰ درصد مسکن‌های روستایی در کشور نیازمند مقاوم‌سازی است و این لزوم اقدام برای بهسازی و نوسازی این بافت ها را نشان می دهد.
ساخت سالانه ۲۰۰ هزار مسکن روستایی تکلیف قانونی دولت
به منظور بهسازی و نوسازی مسکن های روستایی در کشور، در بند «ب» ماده ۵۹ قانون برنامه ششم توسعه که در سال گذشته تصویب شد، به این مهم اشاره گردید:
دولت موظف است به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری سکونت‌گاه‌های روستایی (با هدف بهسازی و نوسازی مسکن روستایی) و همچنین تأمین مسکن برای اقشار کم‌درآمد شهری (در شهرهای کوچک) منابع مالی و تسهیلات ارزان‌قیمت و زمین موردنیاز را در قالب بودجه سنواتی در طول اجرای قانون برنامه تأمین و اقدامات ذیل را از طریق بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به عمل آورد:
- بهسازی و نوسازی سالانه حداقل ۲۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی با پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت با کارمزد پنج درصد (۵%) و تأمین مابه‌التفاوت سود تسهیلات برای دوران مشارکت مدنی و فروش اقساطی.
- تأمین منابع مالی و تسهیلات ارزان‌قیمت و زمین موردنیاز برای کمک به ساخت و یا خرید سالانه حداقل ۱۵۰ هزار واحد مسکن اقشار کم‌درآمد در شهرها (با اولویت شهرهای زیر یک‌صد هزار نفر جمعیت)
تبصره- شناسایی و اولویت‌بندی گروه‌های هدف و معرفی افراد واجد شرایط توسط بنیاد مسکن و با همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و خیرین مسکن‌ساز انجام خواهد شد.
اجرای قانون مسکن روستایی سالانه حداکثر ۴ هزار میلیارد تومان منابع نیاز دارد
در راستای قانون برنامه ششم توسعه، تسهیلات ارزان‌قیمت ساخت مسکن روستایی در اواخر سال ۱۳۹۵ به عدد ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان برای هر واحد رسید؛ پرداخت این تسهیلات در مناطق مرزی ۲۰ میلیون تومان و برای سایر مناطق روستایی ۱۸ میلیون تومان در نظر گرفته‌شده و بازگشت آن با سود ۵ درصد و در اقساط ۱۲ ساله خواهد بود.
بر این اساس سالانه برای مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی روستایی در کشور حداکثر ۴ هزار میلیارد تومان منابع لازم است؛ به‌منظور تسهیل در روند پرداخت تسهیلات، سفته زنجیره‌ای پیش‌بینی‌شده است به‌نحوی‌که هر سه متقاضی ضامن یکدیگر می‌شوند و هرکدام یک فقره وام دریافت می‌کنند.
بانک ها در اجرای طرح مسکن روستایی همکاری نمی کنند
در همین رابطه معاون امور بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در مرداد ۹۶، دلیل کاهش آمار بهسازی و نوسازی مسکن روستایی را بانک‌ها اعلام کرده و گفته بود: علیرغم آنکه دولت هرساله تسهیلات را تصویب، به بانک‌ها اعلام و تضمین‌نامه تسهیلات که شامل اصل، سود و مابه‌التفاوت سود است را تأمین می‌کند، اما بانک‌ها در پرداخت تسهیلات مانند اوایل طرح همکاری نمی‌کنند؛ تمامی بانک‌هایی که در طرح اجرای مسکن روستایی شریک هستند اعم از بانک‌های دولتی شامل ملی، ملت، تجارت، سپه، صادرات، مسکن و کشاورزی، در یکی دو سال گذشته روند تسهیلات دهی کندی داشته‌اند و رقمی که تاکنون توسط بانک‌ها عقد قرارداد شده برای ۱۵ هزار واحد مسکن روستایی بوده که این رقم باید تاکنون حدود ۱۰۰ هزار واحد می‌بود.
تعداد مسکن روستایی ساخته‌شده در کشور
لازم به ذکر است بر اساس آمارهای بنیاد مسکن، تعداد مسکن‌های روستایی نوسازی و بهسازی شده طی سال‌های ۷۴ الی ۸۴ حدود ۲۰۰ هزار واحد بوده که این تعداد در سال‌های ۸۴ تا ۹۲ به حدود ۱.۶ میلیون واحد رسیده است؛ همچنین در طی چهار سال اخیر حدود ۱۴۰ هزار مسکن روستایی در کشور نوسازی و بهسازی شده است که روندی نزولی را نشان می دهد.
وزارت راه و شهرسازی به نامه مجلس درباره ساخت ۲۰۰ هزار مسکن روستایی پاسخ نداده است
برای پیگیری موضوع کاهش در روند بهسازی و نوسازی مسکن روستایی، اخیراً کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نامه‌ای به وزارت راه و شهرسازی ارسال نموده و در آن برنامه‌ها و اقدامات صورت گرفته در رابطه با بهسازی و نوسازی مسکن روستایی بعد از گذشت ۶ ماه از سال را پیگیری کرده است؛ اما طبق گفته های رئیس کمیسیون عمران مجلس تا این لحظه گزارشی توسط مجلس دریافت نشده است.
