به گزارش مسیر اقتصاد بخش حمل و نقل با توجه به اهمیت آن در رشد و توسعه اقتصاد و نقش اساسی آن در فرآیند تولید و توزیع، در توسعه کشورها از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
توسعه حمل نقل می تواند گامی مهم در راستای بهبود فضای اشتغال در کشور به حساب بیاید؛ زیرا این صنعت از صنایع زیرساختی محسوب می شود که با توسعه خود سبب توسعه سایر بخش ها نیز می شود.
کشور ایران از گذشته تا امروز به دلیل قرار گرفتن در مسیر ترانزیت بار از شرق به غرب و برعکس، دارای شرایطی منحصربه‌فرد بوده که زمینه بسیار مناسبی را جهت بهره‌برداری اقتصادی فراهم آورده است.
تبدیل شدن به مرکز حمل و نقل هوایی در منطقه، هدف صنعت هوایی کشور
در سند جامع توسعه هوافضا، ارتقای ترانزیت و تبدیل شدن به مرکز اول حمل نقل بار هوایی در منطقه برای صنعت هوایی کشور هدفگذاری شده است.
با این وجود در این زمینه در کشور تغییر قابل توجهی ایجاد نشده و حجم کثیری از زیرساخت های این حوزه به دلیل عدم توجه و مدیریت ناصحیح، تاکنون بلااستفاده مانده و مورد بهره برداری قرار نگرفته است.
خلاء ایجاد شده به دلیل نبود شرکت های تخصصی در حوزه هوایی است؛ شرکت هایی که بتوانند با بهره برداری از دانش بومی کشور و استفاده از کارشناسان و نخبگان داخلی، اقدام به توسعه این صنعت مهم وکاربردی نمایند.
استفاده مناسب از حمل و نقل هوایی، عامل توسعه صادرات کشورها
یکی از دلایل موفقیت کشورها در صادرات محصول، ارائه محصولات در کوتاه ترین زمان و با بالاترین کیفیت ممکن است.
حال آنکه عمده صادرات ایران از طریق خطوط دریایی و جاده ای صورت می پذیرد؛ در نتیجه کیفیت محصولات تا زمان رسیدن به بازارهای هدف کاهش قابل ملاحظه ای یافته و توان رقابتی خود را نسبت به سایر محصولات از دست می دهد. همچنین که زمان طولانی تری نیز صرف انتقال بار می شود.
در مقابل استفاده از مسیرهای هوایی در صادرات محصول، علاوه بر تسریع در انتقال کالا به کاهش کیفیت و تلفات آن نیز منجر نمی شود.
توان داخلی در تعمیر و نگهداری هواپیما، یکی از عوامل توسعه حمل و نقل هوایی
یکی از دلایل کند شدن توسعه صنعت هوایی و حمل و نقل هوایی در کشور نبود توانایی بومی در تعمیر و نگهداری هواپیما و تامین قطعات مورد نیاز صنعت هوایی است.
در واقع از آنجا که این مهم منجر به روزآمد شدن خطوط هوایی و جلوگیری از نوسان و توقف آن می شود، لازمه توسعه ترانزیت هوایی در کشور است.
کشورهای در حال توسعه برای حل این موضوع راهکارهایی اندیشیده اند. به طور مثال کشور چین در اوایل سال ۱۹۶۹ تصمیم بر توسعه یک مرکز ساخت هواپیمای ترابری در شهر هانژونگ استان شانکشی گرفت.
تجربه چین در ایجاد توان داخلی در صنعت هوایی
در سالهای نزدیک ۱۹۷۰، کشور چین اقدام به خرید چند فروند An-12 از شوروی کرد. همچنین با کسب اجازه مونتاژ این هواپیما، تولید این هواپیما در چین آغاز گردید.
در ادامه بعد از تیره شدن روابط سیاسی دو کشور حین جنگ سرد، شوروی از ارائه کمک فنی امتناع کرد. شرکت هواپیماسازی شیان و موسسه طراحی هواپیمای شیان که هر دو چینی بودند، تلاش برای مهندسی معکوس An-12 را شروع کردند تا به تولید داخلی برسانند.
طراحی این هواپیما در سال ۱۹۷۲ به پایان رسید و آنها موفق شدند اولین هواپیمای در دست بررسی را مهندسی معکوس نمایند.
چین اولین نمونه عملیاتی Y-8 که در واقع نمونه مهندسی معکوس شده An-12 بود را در سال ۱۹۷۴ تولید کرد. سپس در سال ۱۹۷۵ نمونههایی از آن را برای تستهای پروازی تولید کرد. بعد از انجام ۶۶ تست پروازی صلاحیت پروازی Y-8 به صورت رسمی توسط دولت چین تایید شد. نهایتاً در سال ۱۹۸۱برای تولید انبوه روی خط تولید رفت.
این تلاش ها گویای عزم جدی صنایع هوایی کشور چین برای رهایی از انحصار ایجاد شده توسط شرکتهای غربی و دستیابی به دانش بومی در زمینه طراحی وساخت هواپیما بود.
مدیریت یکپارچه صنعت هوایی برای توسعه تکنولوژی توسط دولت چین
متخصصان این کشور که در اوایل دهه ۱۹۸۰، توانمندی بعضی محصولات نیرویهوایی ارتش امریکا را در جابجایی و پرتاب محموله با چتر نجات دیده بودند، دستور برای توسعه توانمندهای Y-8 به چنین قابلیتهایی را صادر کردند.
چینی ها با توجه به سابقه کم و نداشتن تجربه کافی، با سعی و خطا کار را در ساخت این تجهیزات آغاز کردند و در نهایت توانستند این تجهیزات را بومی سازی کنند.
روند توسعه صنعت هوایی در کشور چین بر اساس نیازهای داخلی و به خواسته دولت این کشور صورت پذیرفته است. نکته قابل توجه در این بخش مدیریت متمرکز پروژه های بلند مدت در این کشور است که به دلیل ثبات در تصمیم گیری های کلان و ملی، منجر به تحقق اهداف می شود.
تولید در چین تحت لیسانس بوئینگ و ایرباس
در پروژه ای دیگر این کشور ساخت هواپیمای مسافربری جت را هدف قرار داد. در سال ۱۹۹۸ شرکتهای هوافضایی چینی پس از به نتیجه نرسیدن مذاکرات با بوئینگ و ایرباس برای تولید تحت لیسانس این هواپیماها در کشورشان، تصمیم گرفتند تا هواپیمای مسافربری جت ۵۸ تا ۷۶ نفره را با برد ۳۲۰۰ کیلومتری تولید بسازند.
بعد از دهه ها اتکا به هواپیماهای تولید شوروی، چینی ها که تا قبل از این به شبیه سازی اکتفا می کردند، تصمیم گرفتند تا با طراحی و تولید چندین هواپیمای بومی راه را برای مسیر رو به رشد صنعت هوانوردی این کشور هموار کنند. هدف این کشور تولید اولین هواپیمای ترابری تولید داخلی که توان بسیار بالایی در بخش لجستیکی داشته باشد بود؛ از این رو در سال ۲۰۰۳ پروژه تولیدY-20 در دست اقدام قرار گرفت.
ساخت اولین هواپیمای بومی جنگی در سال ۲۰۱۶ در چین
در طی جنگ سرد نیز ارتش چین برای باربری های در مقیاس بزرگ از هواپیمای ۷۶-IL متعلق به اتحاد جماهیر شوروی استفاده می کرد. ایده Y-20 به عنوان هواپیمای باری راهبردی شباهتهای زیادی با هواپیمای اثبات شده روسها داشت. گرچه از جهت ابعاد فیزیکی با آن متفاوت است ولی نقش یکسانی در میدان جنگ ایفا میکند.
با تلاش های بسیار متخصصان کشور چین توانستند با به کارگیری دانش بومی و استفاده از ظرفیت های ملی خود اقدام به ساخت هواپیمای بومی خود کنند.
این هواپیما که اولین هواپیماهای ترابری ساخت چین است در سال ۲۰۱۶ و با اعلام صنایع هوافضای چین پس از ۴۱ ماه آزمایش های قبل از پرواز، مجوز لازم را دریافت کرد و رسماً رونمایی شد. هواپیمای ۲۰-Y از قطعات کامپوزیتی بهره میبرد. کامپوزیتی که در گذشته ناچار به وارادات آن بودند امروز در کشور چین تولید می شود و در این هواپیما مورد استفاده قرار می گیرد.
این هواپیما، اولین پرنده باری است که از فناوری پرینت سه بعدی برای افزایش سرعت تولید و کاهش هزینههای ساخت در آن استفاده شده است.
ساخت اولین هواپیمای مسافربری در سال ۲۰۱۷ در چین
پس از شکوفایی های صنعت هوایی، چین از زیرساخت های نظامی خود برای توسعه اولین هواپیمای مسافری بومی خود نیز بهره گرفت تا بتواند نام خود را در کنار کشورهای صاحب تکنولوژی ساخت هواپیمای مسافری جای دهد.
این مهم به وسیله رونمایی از هواپیمای C919 که ساخت شرکت COMAC چین است محقق شد. این شرکت که در سال ۲۰۰۸ و با ماموریت استفاده از دانش بومی صنایع هوایی چین برای به کارگیری در ساخت اولین هواپیمای مسافری تاسیس شد، قصد داشت اولین هواپیمای ساخت چین را تولید کند.
هواپیمای C919 که قصد رقابت با هواپیماهای A320 و B737 دارد اولین پرواز خود را در ماه می سال ۲۰۱۷ انجام داد و قرار است تا سال ۲۰۱۸ اولین فروند آن تحویل شرکتهای هواپیمایی داخلی چین شود.
همچنین این کشور قصد دارد در طرح های توسعه ای اقدام به ساخت هواپیمای با کاربری وسیع با ظرفیت ۲۵۰ نفر کند و امیدوار است تا سال ۲۰۲۳ بتواند به این هدف دست یابد.
